12 Ağustos 2007 ila 22 Eylül 2011 tarihleri arasında Türkiye’de faaliyet gösteren 12 banka kartel oluşturarak faizleri bilinçli olarak yükseltti. Bu duruma Kartel Faizi adı verilirken, Rekabet Kurulu söz konusu bankaların suçlu olduğuna karar verdi. Şimdi bu dönemde kredi alanlar, ödedikleri ek faizlerin ücretini geri alma şansına sahip.
Kartel Faizi’nde adı geçen 12 banka:
1- Akbank T.A.Ş. (AKBANK)
2- Denizbank A.Ş. (DENİZBANK)
3- Finans Bank A.Ş. (FİNANSBANK)
4- HSBC Bank A.Ş. (HSBC)
5- ING Bank A.Ş.(ING)
6- Türk Ekonomi Bankası A.Ş. (TEB)
7- Türkiye Garanti Bankası A.Ş. (GARANTİ),(Garanti Ödeme Sistemleri A.Ş.(GÖSAŞ) ve Garanti Konut Finansmanı Danışmanlık A.Ş. (GKFD) )
8- Türkiye Halk Bankası A.Ş. (HALKBANK)
9- Türkiye İş Bankası A.Ş. (İŞ BANKASI)
10- Türkiye Vakıflar Bankası T.A.O. (VAKIFBANK)
11- Yapı ve Kredi Bankası A.Ş. (YKB)
12- T.C. Ziraat Bankası A.Ş.(ZİRAAT)
Bu bankalardan 12 Ağustos 2007 ila 22 Eylül 2011 tarihleri arasında kredi aldıysanız eğer, muhtemelen daha yüksek faiz ödemişsinizdir.
Mağdurlar kartelden dolayı ne kadar zarar etmişlerdir?
Bu sorunun kesin bir cevabı yoktur. Zarar tutarı mağdurların kullandığı kredi tutarı, faiz oranı ve kredi kullandıkları bankaya göre değişebilmektedir. Rekabet kurulu’nun gerekçeli kararında, Mağduriyet tutarının
Konut kredilerinde 15 baz puanlık (0,15)
İhtiyaç kredilerinde 10 baz puanlık (0,10)
Taşıt kredilerinde 5-20 baz puan arasında (0,5-0,20) bir kartel uzlaşması (ortak faiz artırımı)söz konusu olduğunu tespit etmiştir.
Burada değişmeyen tek şey, mağdurların krediyi kullandıkları bankaya karşı dava açma haklarını kullanarak uğradıkları zararın 3 katı tutarında tazminatı geri alabileceği hususudur.
Kimler dava açıp bu tazminatı talep edebilir?
Bayi (franchise) Kredisi
Bayilik/Franchise açmak isteyenlere kredi veren banklara göz atabilirsiniz.
Sermayesiz İş Kurmak
Sermayeniz yok ama ticarete atılıp iş kurmak mı istiyorsunuz? Öyleyse bu yazımızı okumanızı tavsiye ederiz.
Kâr Marjı Yüksek Ürünler
Kâr marjı yüksek ürünlerdeki iş fırsatlarını değerlendirerek daha kısa sürede daha hızlı büyüyebilirsiniz.
21.08.2007 ve 22.09.2011 arasında yukarıda sayılan 12 bankanın herhangi birisinden kredi kullanmış herkes (kişi, kurum veya tacir ayırt etmeksizin) dava açarak tazminatını alabilir. Kredinin konut, taşıt veya bireysel kredi olmasının bir önemi yoktur. Hatta o dönemlerde kredi kartı kullananlar bile bu davayı açabilmektedir.
Üzerinden çok zaman geçti, zamanaşımı söz konusu olabilir mi?
Banka ile müşteriler arasında sözleşmesel bir ilişki olduğu için, dava zamanaşımı 10 senedir. 21.08.2007 tarihinde, yani kartelin oluşturulduğu kabul edilen ilk gün kullanılmış bir kredi için dahi zamanaşımı süresi 21.08.2017 tarihinde dolmaktadır.
Dava sonunda ne kadar tazminat kazanırım?
“200 bin lira 120 ay vadeli konut kredisi çekildiğini varsayalım. 15 baz puan ‘kartel faizi’ kadar zarar hesabı yapılırsa, yüzde 1,0 faizle (serbest piyasa için kabul ettiğimiz faiz oranı) çekilirse 344 bin 330 lira eder. Yüzde 1,15 faizle (kartelden dolayı suni olarak belirlenen faiz oranı) çekilirse 369 bin 759 lira eder. Aradaki fazladan alınan faizin 200 bin liralık 120 ay vadeli konut kredisine krediye yansıyan tutarı, 25 bin 429 lira ediyor. İşte bu kartel faizinin oluşturduğu fark tutarının 3 katı oranında tazminat verileceği hesaplandığında, 200 bin lira kredi çeken bir vatandaşın 76 bin 287 lira tazminat kazanabileceğini ifade edebiliriz.”
Dava nasıl ve nerede açılır? Kendi başıma halledemez miyim?
3 kat tutarındaki tazminat davası, zararın tam olarak hesaplanamayacağı, bir başka deyişle hesabın yalnızca uzman bilirkişiler tarafından kesin bir şekilde yapılabileceği için “belirsiz alacak davası” olarak açılmalıdır. Belirsiz alacak davasının da usulen zor bir dava olması ve teknik bilgi gerektirmesi sebebiyle sürecin uzman bir avukat gözetiminde yürütülmesi son derece önemlidir. Aksi takdirde geri döndürülemez hak kayıpları yaşanabilmektedir.
Avukat Onur Bilgin
