Fizibilite Raporu Nedir? Nasıl Hazırlanır
  1. Anasayfa
  2. Girişimcilik

Fizibilite Raporu Nedir? Nasıl Hazırlanır

0

Fizibilite genel olarak bir iş veya projenin henüz başlanmadan özetlenmesi ve aşamalarının önceden belirlenmesi anlamına geliyor. Fizibilite Raporu ise genel olarak bu bilgilerin yer aldığı genellikle standart bir şekilde hazırlanmış dokümandır.

Fizibilite Raporu genel olarak bir iş fikrinin veya projenin hayata geçirilmesi öncesinde ekonomik, teknik, finansal olarak önceden ele alınması ve bunların adım adım belirtilmesiyle hazırlanılır. Fizibilite Raporu’na bazen Fizibilite Etüdü veya Yapılabilirlik Raporu adı da verilmektedir.

GENEL FİZİBİLİTE RAPORU

Bir iş veya projenin hazırlanması için kullanılan bir Fizibilite Raporu genel olarak 5 ana başlıkta ele alınmaktadır.

1. Ekonomik Araştırma

Bir işin veya projenin hazırlanmasında en önemli aşamalardan biri ekonomik araştırmadır. Ekonomik araştırma yapılırken bir işin veya projenin gerekli sermayesi, iş için gerekebilecek ek sermayeleri, işin ne kadar karlı olabileceği konusunda bilgiler yer alacaktır.

2. Teknik Araştırma

Bir iş veya projede kullanılacak olan tüm ihtiyaçların teknik olarak ele alındığı konudur. Örnek olarak bir araç fabrikası kurulacaksa bu fabrikada ortaya konulacak olan aracın üretilmesi aşamasında ihtiyaç duyulacağı tüm makinelerin teknik olarak ele alınması, fabrikanın kurulması aşamasındaki tüm teknik bilgiler bu bölümde yer alacaktır.

3. Yasal Araştırma

Bir işi kurarken yasal olarak hazırlanması gereken onlarca hatta binlerce yasal düzenlemenin tamamlanması gerekiyor. Fizibilite raporunda yer alan yasal araştırma bölümünde bir işin resmi kurumlar ile ilgili tüm aşamaları ele alınmakta ve bu konularda yaşanabilecek sorunlara önceden değinilmektedir.

4. Risk Araştırması

Bir işi veya projeyi kurarken karşılaşılabilecek binlerce risk bulunmaktadır. Risk araştırması bir fizibilite raporu için olmazsa olmaz bölümler arasında yer almakta olup, iş sürecinde karşılaşılabilecek sorunlara değinilmektedir.

5. Öneriler

Bir fizibilite çalışmasında öneriler kısmı tamamen tercih olarak yer almakta olup, bu bölüm genellikle bu iş ve proje hakkında deneyim sahibi olanların önerileri yer almaktadır.

İlginizi Çekebilir: İthalat ve İhracat Nedir? Nasıl Yapılır

KAPSAMLI FİZİBİLİTE RAPORU

Kapsamlı fizibilite raporu onlarca hatta yüzlerce detay barındırabilmekte olup, her proje için ayrı ayrı hazırlanmalıdır. Bu rehberde kapsamlı bir fizibilite raporuna değineceğiz.

YÖNETİCİ ÖZETİ

Projenin ana hatların özeti, fizibiliteye duyulan ihtiyaç ve fizibilite etüdü için ön bulguların özeti bu kısımda yönetici tarafından belirtilir.

1. Ana Rapor

1. İçindekiler

Fizibilite raporu içerisinde yer alan konuların İçindekiler Dizini ve raporda kullanılan kısaltmaların açıklaması.

2. Giriş

Fizibilite raporunun amacı, kapsamı ve organizasyonu, çalışma yöntemi, bulguların özeti, sonuçlar ve öneriler.

3. Projenin Tanımı ve Kapsamı

Projenin adı, amacı, türü, teknik içeriği, bileşenleri, büyüklüğü, uygulama süresi, uygulama yeri veya alanı,
proje çıktıları, ana girdileri, hedef aldığı kitle ve/veya bölge, proje sahibi kuruluş ve yasal statüsü, yürütücü kuruluş.

4. Projenin Arka Planı

4.a – Sosyo-ekonomik Durum (genel, sektörel ve/veya bölgesel)
4.b – Sektörel ve/veya Bölgesel Politikalar ve Programlar
4.c – Kurumsal Yapılar ve Yasal Mevzuat (teşvik ve YİD mevzuatı gibi)
4.d –  Proje Fikrinin Kaynağı ve Uygunluğu
4.d.1 –  Projenin Sektörel ve/veya Bölgesel Kalkınma Amaçlarına (politika, plan ve programlar) Uygunluğu
4.d.2 – Projenin Geçmiş, Yürüyen ve Planlanan Diğer Projelerle İlişkisi
4.d.3 – Projenin diğer kurum projeleri ile ilişkisi
4.d.3.a –  Proje ile eşzamanlı götürülmesi gereken diğer kurum projeleri
4.d.3.b – Projede başka kurum projesi ile fiziki çakışma oluşmamasına yönelik tedbirler
4.e – Projenin İdarenin Stratejik Planı ve Performans ProgramınaUygunluğu
4.f – Proje Fikrinin Ortaya Çıkışı
4.g – Projeyle İlgili Geçmişte Yapılmış Etüt, Araştırma ve Diğer Çalışmalar

5. Projenin Gerekçesi

a. Ulusal ve Bölgesel Düzeyde Talep Analizi
a.1 – Talebi belirleyen temel nedenler ve göstergeler
a.2 – Talebin geçmişteki büyüme eğilimi
a.3 – Mevcut talep düzeyi hakkında bilgiler
a.4 – Mevcut kapasite ve geçmiş yıllar kapasite kullanım oranları
b. Ulusal ve Bölgesel Düzeyde Gelecekteki Talebin Tahmini
b.1 – Bölgenin ekonomik büyüme senaryosu (hedef ve stratejiler) ve talep tahminleri ile ilişkisi
b.2 – Talebin gelecekteki gelişim potansiyeli ve talebin tahmini.
b.3 – Talep tahminlerine temel teşkil eden varsayımlar, çalışmalar ve kullanılan yöntemler (basit ekstrapolasyon, model vb.)

6. Mal ve Hizmetlerin Satış-Üretim Programı

a. Satış Programı
b. Üretim Programı
c. Pazarlama Stratejisi (fiyatlandırma, tanıtım ve dağıtım)

7. Proje Yeri/Uygulama Alanı

a. Fiziksel ve coğrafi özellikler
a.1 – Coğrafi yerleşim
a.2 – İklim (yağış oranı, nem, sıcaklık, rüzgar vb.)
a.3 – Toprak ve arazi yapısı ile ilgili bilgiler
a.4 – Bitki örtüsü
a.5 – Su kaynakları
a.6 – Diğer doğal kaynaklar
b. Ekonomik ve Fiziksel Altyapı (hammadde kaynaklarına erişilebilirlik, ulaşım ve haberleşme sistemi, su-elektrik-doğal gaz şebekeleri, arazi kullanımı, yan sanayi, dağıtım ve pazarlama olanakları vb.)
c. Sosyal Altyapı (nüfus, istihdam, gelir dağılımı, sosyal hizmetler,kültürel yapı)
d. Kurumsal Yapılar
e. Çevresel Etkilerin Ön-değerlendirmesi
f. Alternatifler, Yer Seçimi ve Arazi Maliyeti (kamulaştırma bedeli)

8. Teknik Analiz ve Tasarım

a. Kapasite Analizi ve Seçimi
b. Alternatif Teknolojilerin Analizi ve Teknoloji Seçimi
c. Seçilen Teknolojinin Çevresel Etkileri, Koruma Önlemleri ve Maliyeti
d. Teknik Tasarım (süreç tasarımı, makine-donanım, inşaat işleri, arazi düzenleme, yerleşim düzeni, iller bazında dağılım vb.)
e. Yatırım Maliyetleri (inşaat, makine-donanım, il bazında dağılımı vb.)

İlginizi Çekebilir: En Başarılı 14 Satış ve Pazarlama Teknikleri

9. Proje Girdileri

a. Girdi İhtiyacı (ham ve yardımcı maddeler)
b. Girdi Fiyatları ve Harcama Tahmini

10. Organizasyon Yapısı, Yönetim ve İnsan Kaynakları

a. Kuruluşun Organizasyon Yapısı ve Yönetimi
b. Organizasyon ve Yönetim Giderleri (genel giderler vb.)
c. İnsan gücü İhtiyacı ve Tahmini Giderler

11. Proje Yönetimi ve Uygulama Programı

a. Proje Yürütücüsü Kuruluşlar ve Teknik Kapasiteleri
b. Proje Organizasyonu ve Yönetim (karar alma süreci, yapım yöntemi vb.)
c. Proje Uygulama Programı (Termin Planı)

12. İşletme Dönemi Gelir ve Giderleri

a. Üretimin ve/veya Hizmetin Fiyatlandırılması
b. İşletme Gelir ve Giderlerinin Tahmin Edilmesi

13. Toplam Yatırım Tutarı ve Yıllara Göre Dağılımı

a. Toplam Yatırım Tutarı (iç ve dış para olarak)
a.1 – Arazi Bedeli (kamulaştırma giderleri)
a.2 – Sabit Sermaye Yatırımı
a.2.1 – Etüt-Proje, Mühendislik ve Kontrollük Giderleri
a.2.2 – Lisans, Patent, Know-How vb. Giderleri
a.2.3 –  Arazi Düzenleme ve Geliştirme Giderleri (peyzaj vb.)
a.2.4 – Hazırlık Yapıları (şantiye vb.)
a.2.5 – İnşaat Giderleri (toprak işleri, altyapı, üstyapı, sanat yapıları vb.)
a.2.6 – Çevre Koruma Giderleri
a.2.7 – Ulaştırma Tesislerine İlişkin Giderler
a.2.8 – Makine-donanım giderleri
a.2.9 – Taşıma, Sigorta, İthalat ve Gümrükleme Giderleri
a.2.10 – Montaj Giderleri
a.2.11 – Taşıt Araçları
a.2.12 – Genel Giderler
a.2.13 – İşletmeye Alma Giderleri
a.2.14 – Beklenmeyen Giderler
a.3 – Yatırım Dönemi Faizleri
a.4 – İşletme Sermayesi
b. Yatırımın Yıllara Dağılımı

14. Projenin Finansmanı

a. Yürütücü ve İşletmeci Kuruluşların Mali Yapısı
b. Finansman Yöntemi (özkaynak, dış kredi, hibe, YİD vb.)
c. Finansman Kaynakları ve Koşulları
d. Finansman Maliyeti
e. Finansman Planı

15. Proje Analizi

a. Finansal Analiz
a.1 – Finansal Tablolar ve Likidite Analizi
a.2 – İndirgenmiş Nakit Akım Tablosu
a.3 – Finansal Fayda-Maliyet Analizi (NBD, İKO vb.)
a.4 – Devlet Bütçesi Üzerindeki Etkisi
b. EKONOMİK ANALİZ
b.1 – Ekonomik Maliyetler
b.2 – Ekonomik Faydalar
b.3 – Ekonomik Fayda-Maliyet Analizi (ENBD, EİKO vb.)
b.4 – Maliyet Etkinlik Analizi (karşılaştırmalı birim üretim ve yatırım maliyeti)
b.5 – Projenin Diğer Ekonomik Etkileri (katma değer etkisi vb.)
c. Sosyal Analiz
c.1 – Sosyal Fayda-Maliyet Analizi
c.2 – Sosyo-kültürel Analiz (katılımcılık, cinsiyet etkisi vb.)
c.3 – Projenin Diğer Sosyal Etkileri (istihdama katkı vb.)
d – Bölgesel Analiz
d.1 – Projenin bölgesel düzeydeki doğrudan ve dolaylı etkileri
e. Duyarlılık Analizi
f. Risk Analizi