Türkiye’nin belki de gelmiş geçmiş en çok sevilen iş adamı olan Sakıp Sabancı‘yı diğerlerinden ayıran birçok özelliği vardı. Özellikle duygusal açıklamaları, fevri çıkışları, kendi has üslubu ile her daim insanların gönlüne taht kurmayı başaran namı-diğer Sakıp Ağa‘dan bir girişimci ve yatırımcı olarak da almanız gereken birçok ders var.
Sakıp Sabancı‘nın hayatına göz atarken, kendisinin klasik bir iş adamı olmadığını ve her daim iş özelinde olmadığını çok rahat anlayabilirsiniz. Sakıp Sabancı‘nın hayatından sadece bir girişimci ve yatırımcı olarak değil, bir insan olarak da çok faydalanabilirsiniz.
SAKIP SABANCI KİMDİR?
Sakıp Sabancı, 7 Nisan 1933 tarihinde Kayseri’nin Akçakaya köyünde dünyaya geldi. Altı çocuklu Hacı Ömer Sabancı ve Sadıka Sabancı’nın ikinci çocuğudur. Sabancı ailesi 1921 yılında içinde Arap, Kürt, Yahudi, Bulgar, Tunuslu gibi birçok etnik ve dini kökenden topluluğu barındıran Sadun Tanju’nun Babil Kulesi olarak tanımladığı Adana’ya göç etti.
Baba Hacı Ömer, pamuk ticareti ile uğraşarak ailesini 3 gözlü, toprak damlı bir Adana evinde barındırıp geçindirirdi. Sakıp Sabancı, 1942 yılında aynı cadde üzerindeki “Pembe Ev” ya da “Aslanlı Ev” diye bilinen eve taşınana kadar anne- babası, kardeşleri Ihsan, Hacı, Şevket, Erol ve Özdemir, babaannesi, dedesi ve yardımcı kadın Gülnaz ile birlikte bu evde yaşadı.
Sakıp Sabancı, Adana’daki bu kerpiç evi herkesin telaş içinde kalkıp, kahvaltı bile etmeden ya işe ya okula koştuğu sabahlarla özdeşleştirerek anlatır “İşte Hayatım” isimli kitabında.
1944 yılında mahalledeki İsmet İnönü İlk Okulu‘nda eğitimini tamamlayan Sakıp Sabancı, hemen sonrasında Adana’da o zamanlar İkinci Orta Okul diye bilinen okulda eğitimine devam etti. Adana Erkek Lisesi’nden 3 yıl boyunca yakasını bırakmayan zatürre hastalığı nedeniyle ayrıldı. Bu aynı zamanda iş hayatına erken atılmasına neden oldu.
İLGİNİZİ ÇEKEBİLİR: Girişimcilerden İlham Verici 52 Girişimcilik Sözleri
1957’de, 24 yaşındayken teyzesinin Adana BOSSA fabrikasının bahçesinde bir düğünle, 22 yaşındaki teyzekızı Türkan Civelek ile evlendi. Sakıp – Türkan Sabancı çiftinin 47 yıl süren mutlu evliliği, 1964 yılında Dilek Sabancı, 1970 yılında Metin Sabancı ve 1973’de Sevil Sabancı’nın doğumuyla perçinlendi. Sakıp Sabancı, teyzesinin kızı Türkan Civelek Sabancı ile evlenmesini “Babam Hacı Ömer Sabancı’nın “Bildiğin ayranı, bilmediğin yoğurda değişme” nasihatinden etkilendiğim muhakkak…”diye açıklardı. Türkan Hanım ise röportajlarında eşi Sakıp Sabancı’yı hem evinin hem işinin patronu, hem ailesine çok önem veren hem de çok çalışkan biri olarak anlatır:
“Bana “Türko” ya da “Türkoş” derdi. Ben de ona “patron” derdim. Çünkü hem evinin hem de işinin patronuydu. Her gün eve geldiğinde onu karşılamamdan çok hoşlanırdı. Kapıyı bir gün ben açmasam “Hanım yok mu?” diye sorardı.”
Hayatta en değerli şeyi ailesi olan Sakıp Sabancı’nın en büyük kayıpları 1966 yılında babası Hacı Ömer Sabancı`nın ve 1979 yılında annesi Sadıka Sabancı’nın vefatı ile 1996 yılında kardeşi Özdemir Sabancı’nın Sabancı Holding’de suikast sonucu hayatını kaybetmesi ve 1998 yılında kardeşi Hacı Sabancı’nın akciğer kanserine yenik düşmesi oldu.
Yetmiş bir yaşında hayata gözlerini yuman Sabancı yaşamı boyunca birçok başarıya imza attı. 1974’de Sabancı Holding’i o dönemler Sabancı Holding Genel Koordinatörü olarak görev yapan Türkiye Cumhuriyeti eski Cumhurbaşkanı Turgut Özal’ın ısrarı üzerine İstanbul’a taşıyan Sakıp Sabancı, 1967 – 2004 yılları arasında Holding Yönetim Kurulu Başkanlığı’nı yaptı. Bu dönemde Sabancı Topluluğu, çoğunlukla yüzde 50-50 ortaklık kurduğu, aralarında Bridgestone, DuPont, Toyota, Philip Morris, Kraft Foods International, Danone, IBM, Carrefour gibi dünya devlerinin bulunduğu şirketlerle ismini birleştirerek Sabancı logosunu dünyaya tanıttı.
1964 yılından itibaren, 25 yıl süreyle Adana ve Kocaeli Sanayi Odaları, Türkiye Sanayi ve Ticaret Odaları Birliği üyeliği ve başkanlığı yaptı. Muhtelif vakıflarda çeşitli zamanlarda görevler üstlendi.1986 yılında Türk Sanayicileri ve İşadamları Derneği (TÜSİAD) Yönetim Kurulu Başkanlığı’nı üstlenen Sakıp Sabancı, 1987-1990 yılları arasında Yüksek İstişare Konseyi Başkanlığı’nı yaptı.
Çeşitli üniversitelerden toplam 15 onursal doktora derecesi olan Sabancı, 1993 ve 2001’de Yılın İş Adamı unvanını aldı. Ayrıca Japon, Belçika ve Fransa hükümetlerinden bu ülkelerle Türkiye arasındaki dostlukları geliştirici çeşitli nişan ve taltifler almasının yanı sıra sosyal, kültür, sanat ve eğitim alanlarında yaptığı hizmetlerden dolayı “Devlet Üstün Hizmet Madalyası” ile “Kültür ve Sanat Büyük Ödülü” sahibi oldu. Türk işadamı 2004 yılında vefat ettiğinde, Amerikan iş dergisi Forbes’in milyarderler listesinde 147. sırada yer aldı.
Renkli ve enerjik kişiliği ile de tanınan ve halkın sevgisini “Sakıp Ağa” diyerek gösterdiği Sakıp Sabancı 71 yıllık hayatına birçok başarı sığdırdı. 1981’de ilk kez ve 1989 da ise ikinci kez Houston’da (Amerika) kalp kapakçığı ameliyatı olan Sabancı 10 Nisan 2004 tarihinde sabah saat 05.55 civarında tedavi gördüğü Amerikan hastanesinde şiddetli akciğer iltihabından vefat etti. 12 Nisan 2004 tarihinde Sabancı Holding’de düzenlenen devlet töreninin ardından yaklaşık 100.000 kişinin katıldığı cenaze töreniyle Zincirlikuyu Mezarlığı’nda toprağa verildi.
SAKIP SABANCI’NIN SÖZLERİ
Başarılarla dolu bir hayatı olan Sakıp Sabancı’yı “Sakıp Ağa” yapan birçok önemli sözü bulunuyor.
1. Yaptığınız iş farklı olsun. İyilikleri unutmayın.
2. İyilikleri karşılıksız bırakmayın.
3. Sağlıklı olun. Sağlık her şeyin başıdır.
4. Eşini iyi seçemeyen, işini de iyi seçemez.
4. Borç para vermekte, kefil olmakta dikkatli davranın.
5. İşbirliği yapacağınız insanları, birlikte çalışacağınız kişileri ve ortaklarınızı seçerken dikkatli olun.
6. Arkadaşlıklarınızı ve dostluklarınızı iyi kurun. Gözünüzü açın. Her şeyin bir şeyini, bir şeyin her şeyini bileceksiniz.
7. Manevi dünyanız zengin olsun. Sonra maddi zenginlik gelir.
8. Adınızı temiz tutmaya özen gösterin. Başarı bir bütündür. İsminizi temiz tütün ki, başarı isminizi taçlandırsın.
9. Karşınızdakilerin insan olduğunu hiçbir zaman unutmayın!
10. Bilgili olun.
11. Şeyh uçmaz. Onu müridleri uçurur. Başarıyı yakalamak, başarıyı sürdürmek, başarıyı ileriye götürmek isteyenler ayaklarını yerden kesmemeye, uçmamaya özen gösterirler. Çünkü uçan hiçbir şey havada kalmaz.
12. Fikirlerinizden ve değer yargılarınızdan fedakarlık etmeyin. Etmeyin ki önce aileniz ve yanınızda çalışanlar, sonra iş yaptıklarınız ve çevreniz size güvensin.
13. Terfi, ödüllendirme ve cezalandırma, başarıya yol açar.
14. Adil olun. Her işte, her konuda, her fırsatta ve herkese karşı adil olun.
15. İyiyi yüreklendirin, alkış verin. Kötüyü ayıplayın, ceza verin.
İLGİNİZİ ÇEKEBİLİR: Başarılı Bir Girişimci Olmanın 29 Olmazsa Olmaz Taktiği
16. İnsanların birer makine olmadıklarını bilin.
Bayi (franchise) Kredisi
Bayilik/Franchise açmak isteyenlere kredi veren banklara göz atabilirsiniz.
Sermayesiz İş Kurmak
Sermayeniz yok ama ticarete atılıp iş kurmak mı istiyorsunuz? Öyleyse bu yazımızı okumanızı tavsiye ederiz.
Kâr Marjı Yüksek Ürünler
Kâr marjı yüksek ürünlerdeki iş fırsatlarını değerlendirerek daha kısa sürede daha hızlı büyüyebilirsiniz.
17. Güvenilir insan olun.
18. Risk almayı bilin.
19. Cesur olun.
20 Kişisel çıkar uğruna, geçici kazanç için kimseyi satmayın.
21. Hedefiniz nedir? Onu bilin.
22. Dağılmayın.
23. Lüzumsuz şeylerle uğraşmayın.
24. Allah herkese ‘bölüşmeyi’ nasip etmez. ‘bölüşmek’ ve ‘paylaşmak’ kutsal ve keyifli bir iştir. Bölüşmesini bilin. Paylaşmasını becerin.
25. Kim akıllı üretir ise onun yanında olun. Kim akılsız tüketir ise ondan uzak durun.
26. İşinizi sevin. İşinize sahip çıkın.
27. Dünyanın sizin etrafınızda kurulduğunu sanmayın.
28. Şans, kader ve kısmet, yararlanmasını bilenler için vardır.
29. Aç gözlü olmayın. Allah’ıma şükür demesini bilin.
30. Ayaklarınız her zaman yere başsın. Hiçbir zaman havalarda dolaşmayın. Kendinizi kimseden üstün görmeyin.
31. Hayata uyun.
32. Nasıl bir güç arıyorsunuz? Onu bilin. Güce sahip olduktan sonra ise onu iyi kullanın.
33. Çıkar uğruna, menfaat bekleyişi içinde, belli kolaylıklardan veya imkanlardan yararlanmak hesabıyla, uygunsuz kişi veya guruplarla ilişkiye girmeyin.
34. İnsan olurken yaptıklarına değil, yapamadıklarına pişman olurmuş. Son nefesinizde yapamadığınız şeyler için üzüntü duyun.
35. Dostluğa ve arkadaşlığa önem verin.
36. Düzenli bir yaşamınız olsun.
37. Yaşamadan ölmeyin. Yaşayarak olun.
38. Ölümden söz etmek kötü bir şey ama, ölüm mukadder son. Her faninin kaderinde var insan bu dünyaya bir defa geliyor.
39. Hırçın olmayın, hem kendinize hem de başkalarına huzur verin. Hırçınlıklarınızı yenmeye çalışın.
40. Dost olun, arkadaş olun. Dostunuz olsun, arkadaşınız olsun.
41. İnsan sevdikçe ve sevildikçe mutlu olur.
42. Birlik ve beraberlik arayışını her işte ve her fırsatta sürdürün.
43. Hangi işi yapacaksanız, o işi en iyi bilenler ile işbirliği yapın.
44. Hiç ölmeyecek gibi çalışın. Yarın ölecekmiş gibi hazırlıklı olun.
45. Hiçbir işi kıyısından köşesinden tutmayın. Yapacağınız iş ne işe, küçümsemeden ona sahip çıkın.
46. Başkasından, özellikle politikacıdan medet, ummayın.
47. Güler yüzlü ve tatlı dilli olun.
48. Karınıza ve çocuklarınıza vakit ayırın. Ne kadar yoğun programınız olursa olsun, karınıza ve çocuklarınıza zaman ayırmalısınız. Bu bir zorunluluk değil bir zevktir.
49. Tasarrufa önem verin. Tasarruf yatırım demektir.
50. Vicdan huzuru başarılı olabilmenin temel şartıdır.
ÖDÜLLERİ
Washington Southeastern Üniversitesi (ABD) tarafından insanlığa ve eğitime yaptığı katkılardan dolayı “Fahri Doktora” unvanı verildi. (1998)
New Hampshire Üniversitesi (ABD) tarafından Beşeri İlimler alanında “Fahri Doktora” unvanı verildi. (1986)
Kırıkkale Üniversitesi tarafından Türk sanayisine ve Türk kültür ve sanatına yaptığı katkılardan dolayı İktisat Anabilim dalında “Fahri Doktora” unvanı verildi. (2002)
Mimar Sinan Üniversitesi tarafından Türk sanayini geliştirme ve yurtdışında da tanıtıp geçerli kılma alanında rol oynayan, sahibi bulunduğu kuruluşlar aracılığıyla eğitim hizmeti veren örnek iş adamı olması nedeniyle “Fahri Doktora” unvanı verildi. (1997)
Çanakkale 18 Mart Üniversitesi tarafından yönetim ve organizasyon alanında “Fahri Doktora” unvanı verildi. (1997)
İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi tarafından İşletme alanında “Fahri Doktora” unvanı verildi. (1997)
Trakya Üniversitesi tarafından ülkemizi başarıyla temsil etmesi ve dünyaca ünlü kuruluşları yatırım yapmak için ülkemize getirmesi nedeniyle “Fahri Doktora” unvanı verildi. (1997)
Kıbrıs Girne Amerikan Üniversitesi tarafından “Beşeri İlimler Fahri Doktora” unvanı verildi. (1997)
Çanakkale 18 Mart Üniversitesi tarafından yönetim ve organizasyon alanında “Fahri Doktora” unvanı verildi. (1997)
Mimar Sinan Üniversitesi tarafından Türkiye’de endüstrinin gelişmesi ve adının dünyaya en güzel şekilde duyurulmasına ve Sabancı Holding kurumları aracılığıyla Türkiye’de eğitime olan katkıları nedeniyle “Fahri Doktora” unvanı verildi. (1997)
Kayseri Erciyes Üniversitesi tarafından “Fahri İşletme Yönetimi Doktora” unvanı verildi. (1993)
Yıldız Teknik Üniversitesi tarafından Türkiye’nin sanayi alanındaki gelişmesinde, modern teknolojinin ülkemizde kullanılmasında, yapıcı ve dinamik genç kuşakların toplumumuza kazandırılmasında uluslararası düzeyde gösterdiği çabalardan ötürü “Fahri Doktora” unvanı verildi. (1992)
Eskişehir Anadolu Üniversitesi tarafından, işletme alanında yıllardan beri gösterdiği uygulama başarısından dolayı “Fahri Doktora” unvanı verildi. (1984)
Gebze Yüksek Teknoloji Enstitüsü tarafından “Türk Sanayisine Teknoloji ve Kalite Kazandıran İşadamı Ödülü” ilk kez Sakıp Sabancı’ya verildi. (2001)
New York’taki FABSIT Vakfı tarafından Sakıp Sabancı’ya iş dünyasındaki liderliği ve hayırseverliği nedeniyle “Yılın İşadamı” ödülü verildi. (1993)
Kültür Bakanlığı tarafından başta “Altın Harfler” sergileri olmak üzere, sosyal, kültür, sanat ve eğitim alanlarında yaptığı hizmetlerden ötürü Sakıp Sabancı’ya “Kültür ve Sanat Büyük Ödülü” takdim edildi. (1999)
Hacı Ömer Sabancı Vakfı kanalı ile sosyal alanda yapılan hizmetlerinden ötürü T.C. eski Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel tarafından Sakıp Sabancı ve Hacı Sabancı’ya “Devlet Üstün Hizmet Madalyası” takdim edildi. (1997)
KİTAPLARI
PARA BAŞARININ MÜKÂFATIDIR
ÜCRET PAZARLIĞI MI? KOYUN PAZARLIĞI MI?
DAHA FAZLA İŞ, DAHA FAZLA AŞ
BAŞARI ŞİMDİ ASLANIN AĞZINDA
İŞTE HAYATIM
THIS IS MY LIFE, THE BATH PRESS
GÖNÜL GALERİMDEN
RUSYA’DAN AMERİKA’YA: GEZDİKLERİM GÖRDÜKLERİM
HAYAT BAZEN TATLIDIR
BIRAKTIĞIM YERDEN HAYATIM
HER ŞEYİN BAŞI SAĞLIK
DEĞİŞEN VE GELİŞEN TÜRKİYE
DOĞU ANADOLU RAPORU
