Zorunlu BES Uygulaması Nedir? Şartları ve İptali

Türkiye’de 1 Ocak 2017 tarihi ile hayatımıza giren Zorunlu Bireysel Emeklilik Sistemi (BES) kısaca 45 yaş altındaki çalışanların otomatik olarak BES sistemine alınmasını sağlıyor. Ancak çalışanların birçoğu zorunlu BES uygulamasına katılmamak için yoğun bir şekilde BES iptali süreci başlatıyor.

Zorunlu Bireysel Emeklilik Sistemi (BES) Nedir?

Bireysel emeklilik sistemi kısaca çalışanların daha iyi bir emeklilik hayatı sürdürmesi için tüm dünyada var olan bir sigorta sistemidir. Çalışanlar, her ay maaşlarından bir kesinti ile yada kendi ödemeleri ile bireysel emekli olabiliyor. Genellikle 10 yıllık ödemeler sonrasında, SGK’nın sağladığı emekli koşullarına yakın emekli maaşları alınabiliyor. BES’in en büyük avantajlarından biri ise devletin sağladığı katkı. Devlet, bireysel emeklilik sistemine kalanlara yüzde 25 ek ödeme sağlıyor, bu da daha fazla prim ödenmesini ve daha fazla emeklilik maaşı alınmasını sağlıyor.

Zorunlu Bireysel Emeklilik Sistemi (BES) ise, bireysel emeklilik sisteminin Türkiye’de 45 yaşından yaşının altındaki çalışanlara zorunlu bir hale getirilmesini sağladı. Çalışanların daha iyi bir emeklilik hayatı sürdürmesi için alınan karar ile birlikte Türkiye’de milyonlarca özel ve kamu çalışanı BES sistemine katıldı.

NE KADAR KESİNTİ YAPILIYOR?

Bireysel emeklilik sisteminde çalışanların en çok merak ettiği konuların başında aylık maaş kesintisi geliyor. Zorunlu Bireysel Emeklilik Sistemi’nde (BES) kesintiler maaşın yüzde 3’ü olarak yapılıyor. Örneğin 4 bin lira maaş alan bir çalışan, 120 lira prim ödüyor. Ancak dileyen çalışanlar bu oranı artırabiliyor, bu konuda herhangi bir sınır bulunmuyor. Devlet ise ödenen prime yüzde 25 katkı sağlıyor. Yani 120 lira prim ödeyen bir çalışan devlet katkısı ile 165 lira prim ödemiş olacak.

ZORUNLU BES NE ZAMAN BAŞLIYOR

Zorunlu BES uygulaması için alınan karar ile birlikte tüm kamu ve özel sektör çalışanları için anında başlatılmadı. Özellikle özel sektörde sorunlar yaşanmaması için kararda değişikliğe gidildi ve çalışan sayısı ile bir düzenleme yapıldı. Yapılan düzenlemeye göre,

• Çalışan sayısı 1.000 ve üzeri olan şirketler; 1 Ocak 2017
• Çalışan sayısı 250-999 arasında olan şirketler; 1 Nisan 2017
• Çalışan sayısı 100-249 arasında olan şirketler; 1 Temmuz 2017
• Çalışan sayısı 50 – 99 arasında olan şirketler; 1 Ocak 2018
• Çalışan sayısı 10-49 arasında olan şirketler; 1 Temmuz 2018
• Çalışan sayısı 5-9 arasında olan şirketler; 1 Ocak 2019’da sisteme dahil olacak.

EMEKLİLİK ŞİRKETİ NASIL SEÇİLECEK

Bireysel Emeklilik Sistemi’ne katılım için bir şirket ile sözleşme imzalamak gerekiyor. Sözleşme imzalanabilecek şirket Hazine Bakanlığı tarafından yayınlandı. Aşağıdaki şirketlerden biri ile sözleşme imzalamak mümkün.

1. Aegon Emeklilik ve Hayat – 39.884 Üye
2. Allianz Hayat ve Emeklilik – 105.529 Üye
3. Allianz Yaşam ve Emeklilik – 765.685 Üye
4. Anadolu Hayat Emeklilik – 1.138.190 Üye
5. Avivasa Emeklilik ve Hayat – 867.921 Üye
6. Axa Hayat ve Emeklilik – 35.712 Üye
7. Bereket Emeklilik ve Hayat – 104.953 Üye
8. BNP Paribas Cardif Emeklilik – 187.525 Üye
9. Cigna Finans Emeklilik ve Hayat – 98.191 Üye
10. Fiba Emeklilik ve Hayat – 96.512 Üye
11. Garanti Emeklilik ve Hayat – 1.195.693 Üye
12. Groupama Emeklilik – x
13. Halk Hayat ve Emeklilik – 530.152 Üye
14. Katılım Emeklilik ve Hayat – 213.817 Üye
15. Metlife Emeklilik ve Hayat – 190.856 Üye
16. NN Hayat ve Emeklilik – 263.118 Üye
17. Vakıf Emeklilik ve Hayat –  521.130 Üye
18. Ziraat Hayat ve Emeklilik –  622.707 Üye

SIKÇA SORULAN SORULAR

1. BES’e Kimler Girebilir?
İstihdam edilip edilmediğine, vergi mükellefi olup olmadığına ve uyruğuna bakılmaksızın, fiil ehliyetine sahip herkes BES’e katılabilir.

2. BES’e Nasıl Katılabilirsiniz?
Emeklilik şirketleri ve emeklilik şirketlerinin yetkilendirdiği dağıtım kanalları (banka, acente, bölge müdürlüğü, çağrı merkezi, web sitesi, vb.) aracılığı ile BES hakkında bilgi alabilirsiniz.

Sözleşmenizi, lisanslı bir bireysel emeklilik aracısı ile yüz yüze görüşerek ya da mesafeli satış yöntemi ile satın alarak sisteme katılabilirsiniz.

3. Emeklilik Şirketi Seçerken Nelere Dikkat Etmelisiniz?
Emeklilik şirketinizi seçerken;

A. Emeklilik şirketi tarafından uygulanan kesintilere dikkat etmelisiniz.
Emeklilik şirketiniz, sizinle imza altına aldığı emeklilik sözleşmesi kapsamında;

• Sözleşme imzaladığınız anda peşin veya ertelenmiş ödeme şeklinde ileri bir tarihte bir defaya mahsus giriş aidatı kesintisi,
• Ödeyeceğiniz katkı payları ve sistemde oluşacak birikiminiz üzerinden yapılacak yönetim gider kesintisi,
• Sözleşmede belirtilen ödeme tarihini müteakip 3 ay içinde katkı payınızı ödememeniz durumunda (ara vermiş kabul edildiğinizde) birikiminizden yapılacak ek yönetim gideri kesintisi,
• Katkı payınızı ödemeye ara verme süresinin 1 yılı aşması durumunda, ara verme kesintisi,
• Fona ilişkin giderlerin karşılanması amacıyla, fon işletim gider kesintisi dahil, fon toplam gider kesintisi,

yapabilir. Söz konusu kesintilerin birçoğu emeklilik şirketleri arasında farklılık gösterebilir.

B. Sunulan emeklilik yatırım fonlarının getirilerine dikkat etmelisiniz.
BES’e yatırılan katkı payları, emeklilik şirketleri tarafından katılımcıların tercih ettiği emeklilik yatırım fonlarında yatırıma yönlendirilir. Bu fonlar türlerine göre; hisse senedi, devlet tahvili, kıymetli madenler vb. yatırım araçlarını içerir. Tercih edilen fonların içerdikleri yatırım araçlarının kazanç ya da kayıpları katılımcıların getirilerini etkiler. Alınacak riski belirlemek her zaman katılımcıların elindedir. Katılımcılar, güvenli yatırım için daha az risk içeren fonlara ağırlık verebilecekleri gibi, daha fazla risk içeren fonları tercih ederek daha fazla getiri sağlama ihtimallerini arttırabilirler. Seçeceğiniz fonların kısa, orta ve uzun vadeli geçmiş performanslarını incelemeniz önerilmektedir.

C. Emeklilik şirketlerinin sunduğu hizmet çeşitlerine ve kalitesine dikkat etmelisiniz.
Emeklilik şirketiniz, bireysel emeklilik hesabınıza ait günlük bilgilere erişiminizi sağlamakla ve sözleşmenizden doğan haklarınıza ilişkin hizmetleri çağrı merkezi ve internet sitesi aracılığıyla sunmakla yükümlüdür. Ayrıca, emeklilik şirketinizin size doğru emeklilik yatırım fonu seçimi konusunda sağlıklı yönlendirme yapması önem taşımaktadır. İlave olarak, gerek duyduğunuzda emeklilik şirketinize anında ulaşabilmeniz önemlidir. Tercih ettiğiniz iletişim kanalı aracığı ile emeklilik şirketiniz tarafından sunulan hizmetlerin çeşitliliğinin ve kalitesinin beklentilerinizi karşıladığından emin olun.

Ayrıca, emeklilik şirketiniz sözleşmenizde size;

Kesinti iadesi, katkı payı ödemesi gibi birikim tutarınızı etkileyecek nitelikte ek faydalar, kredi kartına ödenen puanlar / bonuslar, ücretsiz ferdi kaza sigortası, acil sağlık hizmetleri, yol yardımı, çilingir hizmeti, vb. ek hizmetler ve faydalar sağlayabilir. Bu sebeple, emeklilik şirketi seçimi yaparken tarafınıza sunulabilecek ek faydaları dikkate almanız önemlidir.

D. Blokaj süresine dikkat ediniz.
Emeklilik şirketleri katkı payının ödenmesi ile ilgili olarak bankalarla hizmet anlaşması imzalar. Söz konusu anlaşmalar çerçevesinde bankalar katılımcılardan tahsil ettikleri parayı hizmet anlaşmasında belirlenen süre (blokaj süresi) sonunda emeklilik şirketine intikal ettirirler. Blokaj süresi şirketten şirkete farklılık gösterebilmektedir.

Katkı payınızın kredi kartınızla ödendiği veya banka hesabınızdan alındığı tarih ile bireysel emeklilik hesabınıza intikal ettiği tarih arasındaki süre hakkında bilgi edininiz. Bu sürenin daha kısa olması katkı payınızın yatırıma daha çabuk yönlendirilmesi ve devlet katkısı ödemesinin hesabınıza daha erken yapılması anlamını taşır.

4. Emeklilik Sözleşmesi Nedir? Emeklilik Sözleşmesi Türlerinden Hangisi Sizin İçin Daha Uygun?
Emeklilik sözleşmesi;

• Emeklilik şirketiniz nezdinde bireysel emeklilik hesabı açmanıza,
• Hesaba katkı payı ödemenize,
• Ödediğiniz katkı paylarının tercih ettiğiniz fonlarda yatırıma yönlendirilmesine,
• Hesabınızda biriken paraların hak sahiplerine ödenmesine, ilişkin esas ve usuller ile tarafların bu kapsamdaki diğer hak ve yükümlülüklerini düzenler.

Emeklilik sözleşmeniz üç türlü düzenlenebilir:

1. Emeklilik şirketinizle “bireysel emeklilik sözleşmesi” imzalayabilirsiniz. Bu durumda, sözleşmenin tarafları şahsınız ve emeklilik şirketi olur.
2. Bir grubun üyesi olarak emeklilik şirketi ile “grup emeklilik sözleşmesi” imzalayabilirsiniz. Bu durumda, sözleşmeniz bir grup emeklilik planına bağlanır ve sözleşmenin tarafları yine şahsınız ve emeklilik şirketi olur.
3. İşvereniniz sizin de yer aldığınız bir grup çalışanı için emeklilik şirketi ile “işveren grup emeklilik sözleşmesi” imzalayabilir. Bu durumda, işvereniniz sizin adınıza katkı payı öder, ödediği bu katkıları gider yazmak suretiyle kurumlar vergisi matrahından düşebilir. İşveren grup emeklilik sözleşmesinin tarafları, işvereniniz ve emeklilik şirketi olur.

5. Emeklilik Planı Nedir? Emeklilik Planınızı Seçerken Nelere Dikkat Etmelisiniz?
Emeklilik şirketinizi belirlemenizi müteakip, söz konusu şirket size bir emeklilik planı önerecektir.

Emeklilik planı, temel olarak;

• Emeklilik şirketi tarafından size sunulan fonlara,
• Ödeyeceğiniz katkı payına,
• Giriş aidatına,
• Yönetim gider kesintilerine ve fon toplam gider kesintilerine,
• Ara verme durumunda yapılacak ek yönetim gider kesintisine,

dair bilgileri, bunlara ilişkin hesaplamaları ve emeklilik sözleşmesinin uygulanmasına dair diğer teknik esasları içerir.

Emeklilik planınızı belirlerken; plan dahilinde uygulanacak olan kesintileri, plan kapsamında sunulan emeklilik yatırım fonlarının geçmiş dönem performanslarını dikkate almanızda yarar bulunmaktadır.

Ayrıca plan dahilinde sunulan fonların genel yatırım stratejinizle, risk yaklaşımlarınızla uyuşup uyuşmadığını, emeklilik şirketinin standart hizmetler dışında plan kapsamında ek hizmetler sunup sunmadığını öğrenebilirsiniz.

Giriş Aidatı

Emeklilik şirketiniz, yeni bir sözleşme düzenlediğiniz esnada aynı emeklilik şirketinde yürürlükte olan başka bir sözleşmeniz bulunmaması durumunda (işveren grup emeklik sertifikası hariç) sizden giriş aidatı talep edebilir. Giriş aidatı; peşin, azami 1 yıl içinde tahsil edilmek üzere taksitli ve/veya sözleşmenin sonlanma zamanına bağlı olarak ertelenmiş biçimde alınabilir. Giriş aidatı, sadece sözleşmenizin ilk 5 yılında tahsil edilebilir.

Yönetim Gider Kesintisi

Emeklilik şirketiniz, yatırdığınız katkı payları ile birikiminiz üzerinden sözleşmenizin ilk 5 yılında yönetim gideri kesintisi yapabilir.

Ara Verme Kesintileri

Katkı payının ödeme tarihini müteakip 3 ay içinde hesabınıza herhangi bir ödeme yapmamanız durumunda ödemeye ara verdiğiniz kabul edilir.

Ödemeye ara vermeniz halinde ara verme süresi boyunca birikiminizden ek yönetim gideri kesintisi yapılabilir.
1 yıl boyunca ödemeye ara verme durumunda yukarıda belirtilen “ek yönetim gideri kesintisine” ilaveten bireysel emeklilik hesabınıza ilişkin olarak Emeklilik Gözetim Merkezi’ne ödenen sabit giderler birikiminizden indirilebilir.

Giriş Aidatı, Yönetim Gider Kesintisi Ve Ara Verme Kesintileri Üst Sınırı

Sözleşmenizin ilk 5 yılında; giriş aidatı, yönetim gider kesintisi ve ara verme kesintileri toplam tutarı, her bir yıl için ilgili takvim yılının ilk altı ayında uygulanan aylık brüt asgari ücretin %8,5’ini aşamaz. Sözleşmenizin 6. yılı ve sonrası için bahse konu kesintiler yapılmaz.

Emeklilik veya zorunlu ayrılma durumları haricinde 5 yıldan önce sözleşmenizi sonlandırmanız halinde bu maktu tutarın sözleşmenizin 5. yılı sonuna kadar olan süreye karşılık gelen ve ayrılma tarihinize kadar şirketçe tahsil edilmemiş olan kısmı, şirketçe bireysel emeklilik hesabınızdaki birikiminizden ertelenmiş giriş aidatı şeklinde indirilebilir.

Emeklilik şirketiniz, sözleşmenizin ilk 5 yılında her yıl için yapılan kesintilerin, yukarıda belirtilen kesinti üst sınırlarını aşıp aşmadığını kontrol etmekle yükümlüdür. Bahse konu üst sınırın aşıldığının tespiti halinde sınırı aşan tutar, tarafınıza 5 iş günü içinde iade edilir.

Fon Toplam Gider Kesintisi

Fon portföy değeri: Fon portföyündeki varlıkların Emeklilik Yatırım Fonlarının Kuruluş ve Faaliyetlerine İlişkin Esaslar Hakkında Yönetmelik’te yer alan esaslar çerçevesinde değerlenmesi neticesinde bulunan değerdir.

Fon toplam değeri: Fon portföy değerine varsa diğer varlıkların ve alacakların eklenmesi ve borçların çıkarılması ile ulaşılan değer fon toplam değeridir.

Fon net varlık değeri: Portföy değerine, nakit ile fon alacaklarının eklenmesi ve fon borçlarının düşülmesi suretiyle bulunan toplam değerdir.

Birim pay değeri: Net varlık değerinin dolaşımdaki pay sayısına bölünmesiyle elde edilen değerdir.

Emeklilik şirketiniz, fon portföy değeri üzerinden;

• Fon işletim gideri kesintisi
• Diğer kesintiler
• Tescil ve ilan giderleri
• Saklama hizmeti giderleri
• Bağımsız denetim giderleri
• Kamuyu Aydınlatma Platformu giderleri
• Portföy yönetim ücretleri
• Fon portföyüne yapılan işlemler için katlanılan aracılık komisyonları
• Endeks lisans ücretleri

yapabilir.

Fon işletim gideri kesintisi, fonun yönetimi karşılığında emeklilik şirketine ödenen ücrettir.

Emeklilik şirketleri fon işletim gider kesintisi oranlarını fon toplam gider kesintisi oranını aşmamak kaydıyla serbestçe belirleyebilmektedirler. Söz konusu kesintinin nasıl hesaplandığını detaylı olarak incelemek için tıklayınız.

Fon toplam gideri kesintisi fon varlıklarından karşılanmakta olup, fonun getirisini azaltıcı bir etki yapmaktadır. Söz konusu kesinti, katılımcının birikiminden değil fon portföy değerinden günlük olarak yapılır. Yıl içinde yapılan fon işletim gideri kesintilerinin toplamı, yıl içinde yapılabilecek fon toplam gideri kesintisinden büyük olamaz.

Örneğin yıllık toplam gider kesintisi oranı %2,28 olan bir fonun yatırım yaptığı varlıklar yıllık %10 değer kazanırsa, bu fonun yıllık getirisi kesintiler nedeniyle yaklaşık %7,72 olacaktır. Yıllık toplam gider kesintisi oranı %1,00 olan bir fonun yatırım yaptığı varlıkların aynı şekilde yıllık %10 değer kazanması durumunda ise, bu fonun yıllık getirisi yaklaşık %9,00 olacaktır.

6. Emeklilik Sözleşmenizi Satın Alma Sürecinin Adımları Nelerdir?
Emeklilik Sözleşmesinin Yapılması

Karşı karşıya gelinerek yapılan sözleşme
BES ürünleri konusunda sizinle temas kuran aracı, sistemin işleyişi ve tarafların hak ve yükümlülükleri konusunda size bilgi verir. Emekliliğe yönelik beklentilerinize, gelir düzeyinize ve yaşınıza uygun emeklilik planı teklifini sunar.

Fon dağılımı sizin tercihiniz doğrultusunda belirlenir. Eğer herhangi bir tercihte bulunmazsanız, birikiminiz emeklilik şirketinin belirlediği standart fonlarda değerlendirilir.

Teklif edilen emeklilik planını kabul etmeniz, “Giriş Bilgi Formu”nu ve “Emeklilik Sözleşmesi Teklif Formu”nu doldurarak imzalamanız halinde sözleşmeyi akdetmiş olursunuz. Söz konusu belgelerin birer örneği tarafınıza verilir.

İnternet ve Çağrı Merkezi aracılığıyla yapılan emeklilik sözleşmesi
Size uygun BES ürününü emeklilik şirketinin internet sitesi ya da çağrı merkezi aracılığı ile satın alabilirsiniz.

Emeklilik şirketi, sistemin işleyişi ve tarafların hak ve yükümlülükleri konusunda size ayrıntılı bilgi verir, emekliliğe yönelik beklentilerinize uygun emeklilik planı teklifini sunar.

Teklif aşamasında standart fona ve diğer fonlara ilişkin olarak tarafınıza bilgi verilir ve tercihinize göre işlem yapılır. Herhangi bir tercihte bulunmamanız halinde, birikimleriniz standart fonda yatırıma yönlendirilir. Emeklilik sözleşmesine, emeklilik planına ve sisteme ilişkin gerekli bilgilerin tarafınıza verildiğini teyit ederek teklifi güvenli elektronik iletişim araçları (kısa mesaj, elektronik posta, internet, faks, vb.) ile onaylamanız halinde sözleşmeyi akdetmiş olursunuz.

Onay işleminden hemen sonra “Giriş Bilgi Formu” ve “Teklif Formu”, tercihiniz doğrultusunda matbu olarak veya kalıcı veri saklayıcısı (kısa mesaj, elektronik posta, internet, CD, DVD, hafıza kartı ve benzeri her türlü araç veya ortam) yoluyla erişiminize sunulur. Söz konusu formlara, internet sitesinde güvenli alandan da ulaşmanıza olanak sağlanır.

Sözleşmenizin yürürlüğe girmesi
Emeklilik sözleşmeniz, emeklilik şirketiniz tarafından reddedilmediği takdirde, varsa blokaj süresinin tamamlanmasını müteakip, katkı payı olarak yapılan ilk ödemenin şirket hesaplarına nakden intikal ettiği tarihte yürürlüğe girer.

Emeklilik şirketiniz emeklilik sözleşmenizi, yürürlük tarihinden itibaren 10 iş günü içinde tercihiniz doğrultusunda kalıcı veri saklayıcısı (kısa mesaj, elektronik posta, internet, CD, DVD, hafıza kartı ve benzeri her türlü araç veya ortam) yoluyla veya matbu olarak size göndermekle yükümlüdür.

7. Emeklilik Sözleşmeniz Kapsamında Hakları Kullanabilecek Kişiler Kimlerdir?
Bireysel emeklilik sözleşmesinde ve gruba bağlı bireysel emeklilik sözleşmesinde, sözleşmeden doğan haklar kural olarak katılımcı tarafından kullanılır. Bu sözleşmelerde, sistemden ayrılma ve emeklilik hakkı hariç diğer hakların, katılımcı ad ve hesabına katkı payı ödeyen kişiler veya sponsor tarafından kullanılması kararlaştırılabilir.

Mümeyyiz küçükler ve kısıtlıların taraf oldukları emeklilik sözleşmelerinde hakların kullanılmasında 11 Ocak 2011 tarihli ve 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu ile 22 Kasım 2001 tarihli 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu hükümleri uygulanır.

8. Emeklilik Sözleşmeniz Kapsamında Kullanabileceğiniz Haklarınızı Biliyor Musunuz?
Satın aldığınız emeklilik ürününden vazgeçebilirsiniz (cayma hakkınızı kullanabilirsiniz).
Teklif formunu imzalamanızı veya mesafeli satışlarda teklifi onaylamanızı takip eden iki ay içinde cayma hakkınızı kullanabilirsiniz.

Yürürlükten önce cayma: Cayma bildiriminizin emeklilik şirketinize ulaşmasını müteakiben, daha önce verdiğiniz katkı payı ödeme talimatları iptal edilir.

Yürürlükten sonra cayma: Cayma bildiriminizin emeklilik şirketinize ulaşmasını takip eden iş gününde verdiğiniz ödeme talimatları iptal edilir ve bireysel emeklilik hesabınızdaki birikim, bildirimin şirketinize ulaşmasını takip eden 10 iş günü içinde fon toplam gider kesintisi haricinde yapılan tüm kesintilerle birlikte iade edilir. Sözleşmeniz yürürlüğe girdikten sonra caymanız durumunda, varsa getiri üzerinden stopaj kesintisi yapılır.

Katkılarınızın yatırıma yönlendirileceği fon türlerini siz belirleyebilirsiniz.
Yılda 6 kere birikimlerinizin ve ödediğiniz katkı paylarının fonlar arasındaki dağılım oranlarına ilişkin değişiklik yapabilirsiniz.

Fon dağılımı değişiklik talebinizi, değişiklik tarihinden en az 2 iş günü önce emeklilik şirketine bildirmeniz gerektiğini unutmayın!

Emeklilik planınızı değiştirebilirsiniz.
Emeklilik planınızı bir yılda azami 4 kez değiştirebilirsiniz. Bu yöndeki değişiklik talebinizi, emeklilik şirketinize yazılı olarak veya emeklilik şirketi çağrı merkezinden yahut şirketin internet sitesi üzerinden iletebilirsiniz. Emeklilik şirketinizin uygun görmesi halinde yeni emeklilik planına, plan değişiklik talebinizin şirkete ulaşmasını müteakip 10 iş günü içinde geçiş yaparsınız. Yeni emeklilik sözleşmeniz, 10 iş günü içinde size veya varsa sponsora tercihinize bağlı olarak kalıcı veri saklayıcısı yolu ile (kısa mesaj, elektronik posta, internet, CD, DVD, hafıza kartı ve benzeri her türlü araç veya ortam) veya matbu olarak gönderilir.

Katkı tutarınızı değiştirebilirsiniz ve ödemelerinize ara verebilirsiniz.
Emeklilik sözleşmesi süresi içinde dâhil olduğunuz plan kapsamında katkı payı tutarınızı ve ödeme döneminizi değiştirebilirsiniz.

Bununla birlikte, emeklilik şirketleri emeklilik planlarında asgari katkı payı tutarı belirleyebilirler. Bu şekilde ödeyeceğiniz katkı payı tutarı en az planınızda belirtilen bu alt sınır kadar olmak zorundadır.

Düzenli katkı payı ödemelerinize ilave olarak istediğiniz zamanda, dilediğiniz tutarda ek katkı payı ödemesi yapabilirsiniz.

Birçok planda ek katkı payları için daha düşük oranlarda yönetim gideri kesintisi uygulandığını ve bazı planlarda hiç yönetim gideri kesintisi yapılmadığını gözden kaçırmayın.

İstediğiniz zaman katkı payı ödemeye ara verebilirsiniz. Katkı payının ödeme tarihini müteakip 3 ay içinde hesabınıza herhangi bir ödeme yapmamanız durumunda ödemeye ara verdiğiniz kabul edilir.

Planınıza bağlı olarak ara verme durumunda emeklilik şirketiniz sizden ek yönetim gider kesintisi yapabilir.

Emeklilik şirketinizi değiştirebilirsiniz.
Emeklilik şirketinizi değiştirebilmeniz için sözleşmenizin yürürlük tarihinden itibaren en az iki yıl süreyle söz konusu emeklilik şirketinde kalmanız gerekir. Hali hazırdaki emeklilik şirketinize daha önce başka bir emeklilik şirketinden aktarım yaparak gelmişseniz, bulunduğunuz şirketinizde en az bir yıl kaldıktan sonra şirket değişikliği yapabilirsiniz.

BES’ten dilediğiniz zaman ayrılabilirsiniz.
Emeklilik sözleşmenizin süresi içinde herhangi bir anda sistemden ayrılabilirsiniz, ancak bu durumda emekli olmanın vergisel faydalarından ve elde edebileceğiniz devlet katkılarından tam olarak yararlanamayacaksınız.

BES’ten ayrıldığınızda devlet katkısı hesabınızdaki tutarların;

• Sistemde en az 3 yıl kalınması durumunda %15’i,
• Sistemde en az 6 yıl kalınması durumunda %35’i,
• Sistemde en az 10 yıl kalınması durumunda %60’ı,
• emeklilik, vefat ya da maluliyet halinde %100’ü tarafınıza ödenir.

Getiri üzerinden hesaplanan stopaj kesintisi oranı;

• Sistemden emeklilik hakkı kazananlar ile bu sistemden vefat, maluliyet veya tasfiye gibi zorunlu nedenlerle ayrılanlar için %5,
• 10 yıl süreyle sistemde kalmakla birlikte sistemden emeklilik hakkı elde etmeden ayrılan katılımcılar için %10,
  Sistemde 10 yıldan az süreyle kalarak ayrılan katılımcılar için ise %15’tir.

Birikimlerinizi hacze karşı koruyabilirsiniz.
Bireysel emeklilik hesabınızdaki fon paylarından sistemde bulunduğunuz ay sayısı ile brüt asgari ücret tutarının çarpımına karşılık gelen birikim tutarınız ve bireysel emeklilik sisteminden emekli olmanız durumunda yapılan yıllık gelir sigortası ödemelerinin haciz, rehin veya iflas tarihinde geçerli brüt asgari ücret tutarına kadar olan kısmı (nafaka borçları hariç olmak üzere) haczedilemez, rehnedilemez ve iflas masasına dâhil edilemez.

Haczedilemeyecek tutar tüm hesaplarınızdaki toplam tutar üzerinden yapılır.
Varsa işveren grup emeklilik sözleşmesine bağlı olarak açılmış hesabınızdaki birikimler, hak kazanma süresi sonuna kadar hesaplamaya dahil edilmez.
Örneğin, sistemde 36 aydır bulunmakta olan bir katılımcının 100.000 TL’lik birikime ulaştığı, haciz tarihinde aylık brüt asgari ücretin 1.777,50 TL olduğu varsayıldığında, bu katılımcının birikimlerinin 63.990 TL’lik (36 * 1.777,50 TL) bölümü haczedilemeyecektir.

> Örneğin, BES’ten emekli olan bir kişinin yıllık gelir sigortasından aylık 2.000 TL almakta olduğu, haciz tarihinde aylık brüt asgari ücretin 1.777,50 TL olduğu varsayıldığında, aylık olarak ödenen 2.000 TL’nin, 1.777,50 TL’si hacze konu edilemeyecektir.

BES hesabınıza ilişkin bilgiler kişisel verilerin korunmasına dair mevzuat ile güvence altındadır.
7 Nisan 2016 tarihli ve 29677 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Kişisel Verilerin Korunması Kanunu kapsamında kişisel bilgileriniz üçüncü şahıslar ile rızanız dışında paylaşılmaz.

BES birikimlerinizi miras olarak bırakabilirsiniz.
Vefat etmeniz halinde, birikimleriniz ve varsa hak kazandığınız devlet katkısı ve getirileri, 22 Kasım 2001 tarihli ve 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu hükümleri saklı kalmak kaydıyla, sözleşmede belirttiğiniz lehdara ya da lehdarlara, lehdar tanımlanmamış ise kanuni mirasçılarınıza ödenir.

Vefat etmeniz halinde, emeklilik şirketiniz birikiminizden ertelenmiş giriş aidatı tahsil edemez.

Çocuklarınızın geleceği için tasarruf yapabilirsiniz.
Bireysel emeklilik hesabı uzun süre birikim yapabilme imkânı sunmaktadır. Fiil ehliyeti olmayan çocuklarınızın geleceği için kendi adınıza hesap açıp çocuklarınızı lehdar tayin edebilirsiniz. Bu durumda hesap sizin adınıza açıldığı için katkı payı ödemeleriniz üzerinden hesaplanan devlet katkısı tutarı kendi devlet katkısı limitinizden düşürülecektir.

Yakınlarınızın geleceği için tasarruf yapabilirsiniz.
Yakınlarınızın ad ve hesabına BES hesabı açtırıp, katkı paylarını siz ödeyebilirsiniz. Devlet katkısı limiti şahıs bazında belirlendiği için, yakınlarınızın hesabına yapacağınız katkı payı ödemeleri sizin devlet katkısı limitinizi etkilemeyecektir. Bu uygulamadan, anne-babanız, kardeşleriniz, eşiniz, fiili ehliyeti bulunan çocuklarınız ve değer verdiğiniz diğer kişilerin yararlanmasını sağlayabilirsiniz.

Tasarruf imkanınız yüksekse (Devlet katkısı üst limitinden yararlanmak için ödenmesi gereken katkı payı tutarının – örneğin, 2018 yılı için 24.354 TL’nin – üzerinde tasarruf yapabiliyorsanız) ve devlet katkısından azami şekilde faydalanmak istiyorsanız, hem kendi adınıza hem de aile fertleriniz adına ayrı ayrı hesap açabilirsiniz.

Mesela, 2018 yılı için yıllık tasarruf tutarınız 60.000 TL ise, eşiniz ve fiili ehliyeti bulunan bir çocuğunuz adına ayrı hesap açtırabilirsiniz. Böylece, kişi başına azami devlet katkısı 6.088,50 TL olduğundan şahsınızın ve aile fertlerinizin BES hesaplarına toplam 15.000 TL tutarında devlet katkısı ödenir. Söz konusu 60.000 TL’yi sadece kendi hesabınıza yatırarak değerlendirseydiniz, sadece 6.088,50 TL tutarında devlet katkısı ödemesi hesabınıza yapılacaktı.

9. Katkı Payı Ödemelerinizi Çeşitli Ödeme Araçları ile Yapabilirsiniz.
Emeklilik şirketleri katkı payı ödemelerinizle ilgili size farklı ödeme aracı imkanları sunabilir. Bunlardan bazıları aşağıda özetlenmiştir.

• Havale / EFT yoluyla ödeme
• Katkı payı ödemelerinizin banka hesap numarası ile yapılabilmesi için ilgili bankada tanımlı hesabınız olması gerekir.
• Kredi kartı ile ödeme

Emeklilik şirketleri, katkı payının ödenmesi ile ilgili olarak bankalarla hizmet anlaşması imzalar. Söz konusu anlaşmalar çerçevesinde bankalar, katılımcılardan tahsil ettikleri parayı hizmet anlaşmasında belirlenen blokaj süresi sonunda emeklilik şirketine intikal ettirirler. Blokaj süresi şirketten şirkete farklılık gösterebilir. Bu koşulun olması durumunda, ödediğiniz katkı payı, ilgili blokaj süresi sonunda yatırıma yönlendirilir.

10. Devlet Katkısı Alacağınızı Biliyor Musunuz?
1 Ocak 2013 tarihinden itibaren bireysel emeklilik hesabınıza ödediğiniz katkı paylarının %25’ine karşılık gelen tutar devlet katkısı olarak devlet katkısı hesabınıza ödenir.

• İşverenler tarafından ödenen katkı payları, devlet katkısı hesaplamasına dâhil edilmez.
• Devlet katkısı alabilmeniz için vergi mükellefi olma koşulu aranmaz.
• Devlet katkısından, Türk vatandaşları ve mavi kart sahibi herkes yararlanabilir.

Devlet Katkısı Limiti

BES’te ödediğiniz katkı paylarının %25’i kadar devlet katkısı hesabınıza ödenir. Ancak, bu meblağ için yıllık bir üst sınır mevcuttur. Alabileceğiniz azami devlet katkısı tutarı, ilgili yıla ilişkin brüt asgari ücret tutarının %25’i kadardır. 2018 yılı için bu tutar 6.088,50 TL’dir. Devlet katkısı limit hesabı katılımcı bazında yapılır.

Devlet Katkısı Hakediş Oranları

Sistemde geçirilen süreye göre, bireysel emeklilik devlet katkısı hesabınızda kayıtlı tutarların;

• sistemde en az 3 yıl kalırsanız %15’ine,
• sistemde en az 6 yıl kalırsanız %35’ine,
• sistemde en az 10 yıl kalırsanız %60’ına,
• emekli olmanız, vefat etmeniz ya da maluliyetiniz halinde %100’üne hak kazanırsınız.

Sisteme 1 Ocak 2013 tarihinden önce girmiş olan katılımcıların devlet katkısına hak kazanmaya esas süresinde dikkate alınmak üzere ek süreler verilmiştir.

1 Ocak 2013’ten önce sistemde geçirilen süre;

3 yıldan fazla fakat 6 yıldan az ya da 6 yıl ise, ilgili sözleşmeye 1 yıl,
6 yıldan fazla fakat 10 yıldan az ya da 10 yıl ise ilgili sözleşmeye 2 yıl,
10 yıldan fazla ise ilgili sözleşmeye 3 yıl, eklenir.

11. Emeklilik Şirketinizin Size Karşı Yükümlülükleri Nelerdir?

Yapmış olduğunuz ödemelerin, sözleşme talebinizin reddi sonucu iade edilmesi

Sözleşme talebinizin emeklilik şirketi tarafından reddedilmesi durumunda, ödeme talimatlarının iptal edilmesi ve tüm ödemelerinizin red tarihinden itibaren 5 iş günü içinde hiçbir kesinti yapılmadan tarafınıza ödenmesi gerekir.

Emeklilik sözleşmenizin tarafınıza gönderilmesi

Emeklilik sözleşmenizin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren 10 iş günü içinde tercihiniz kapsamında kısa mesaj, elektronik posta, internet, CD, DVD, hafıza kartı ve benzeri her türlü araç veya ortam yolu ile ya da matbu olarak tarafınıza gönderilmesi gerekir.

Cayma hakkınızı kullanmanız

Teklif formunuzu imzalamanızı veya elektronik ortamda onaylamanızı takip eden 2 ay içinde cayma hakkına sahipsiniz. Cayma bildiriminizin emeklilik şirketinize ulaşmasını takip eden iş gününde ödeme talimatlarınız iptal edilir. Bireysel emeklilik hesabınızda bulunan birikim ise, ilgili bildirimin şirkete ulaşmasını müteakip 10 iş günü içinde, fon toplam gider kesintisi haricinde yapılan diğer tüm kesintiler ile birlikte tarafınıza iade edilmesi gerekir.

Ödediğiniz katkı paylarının yatırıma yönlendirilmesi

Ödediğiniz katkı paylarınızın veya başka bir emeklilik şirketinden aktarım yolu ile gelen birikiminizin, şirkete nakden intikalini takip eden en geç ikinci iş gününde seçilmiş fonlar arasında paylaştırılarak yatırıma yönlendirilmesi gerekir.

Fon dağılımı değişikliği hakkınızı kullanmanız

Emeklilik şirketiniz , fon dağılımı değişikliği talebinizin şirkete ulaşmasını izleyen 2 iş günü içinde fon alım-satım talimatlarınızı vermekle yükümlüdür.

Emeklilik sözleşmenizi başka bir şirkete aktarmanız

Emeklilik şirketinizi değiştirmeye karar vermeniz halinde mevcut emeklilik şirketinize aktarım talebinde bulunmanız gerekir. Söz konusu emeklilik şirketi aktarım belgelerini tarafınıza gönderir.

Belgeleri doldurup yeni emeklilik şirketinize başvurursunuz.

Talebinize ilişkin belgelerin aktarım yapacağınız emeklilik şirketine ulaşmasını takip eden iş günü, ilgili şirket mevcut emeklilik şirketinize talebinizi iletir.

Mevcut emeklilik şirketi, talebin ulaştığı tarihi takip eden 10 iş günü içinde aktarım işlemini sonuçlandırmakla yükümlüdür.

Aktarıma ilişkin zaman şartlarına dikkat ediniz.

Sistemden ayrılma talebinde bulunmanız

İstediğiniz herhangi bir tarihte sözleşmenizi sonlandırıp BES’ten çıkabilirsiniz.

Bu kapsamda sözleşmenizi sonlandırmak istediğiniz emeklilik şirketine başvurmanız gerekir. Başvurunuz gerçekleştiğinde emeklilik şirketiniz sizden “Ayrılma Talep Formu” doldurmanızı isteyecektir.

Bireysel emeklilik hesabınızdaki birikimlerin, ayrılma talep formunun şirketinize ulaştığı tarihten itibaren 20 iş günü içinde ödenmesi gerekmektedir.

Ödenecek tutarın belirlenmesinde ilgili mevzuat ve sözleşmenizin hükümleri geçerlidir.

Emekliliğe hak kazanmadan önce yatırımlarınızın riskleri konusunda bilgilendirilmeniz

Birikiminizin mali piyasalardaki risklerden daha az etkilenmesini sağlamak üzere, emekliliğe hak kazanmanızdan en az 2 yıl önce, emeklilik şirketiniz tarafınıza yazılı bir öneride bulunur. Bu öneriyi kabul etme zorunluluğunuz yoktur.

Emeklilik hakkınızı kullanmanız

Emekliliğe hak kazandıktan sonra istediğiniz herhangi bir tarihte emeklilik hakkını kullanarak BES’ten çıkabilirsiniz.

Bu kapsamda emeklilik hakkınızı kullanmak istediğiniz emeklilik şirketine başvurmanız gerekir. Başvurunuz gerçekleştiğinde emeklilik şirketiniz sizden “Emeklilik Talep Formu” ve “Bilgi Formu” doldurmanızı isteyecek ve tarafınıza “Hesap Özeti” iletecektir.

Eğer, diğer emeklilik şirketlerinde sözleşmeniz bulunmuyorsa emeklilik talep formunun emeklilik şirketine ulaştığı tarihten itibaren 10 iş günü içinde, tercih edeceğiniz ödeme planına göre birikiminiz kısmen veya tamamen ödenir.

Birden fazla emeklilik şirketinde sözleşmeniz bulunması durumunda – OKS kapsamında kurulan sözleşmeleriniz hariç – emeklilik süreci hesap birleştirme işlemleri tamamlandıktan sonra başlar.

Emeklilik durumunda farklı şirketlerdeki sözleşmelerinizi birleştirmeniz

Birden çok emeklilik şirketinde sözleşmeniz olması ve bunlardan en az birinden emekliliğe hak kazanmanız durumunda, seçeceğiniz herhangi bir emeklilik şirketinde – OKS kapsamında kurulan sözleşmeleriniz hariç – tüm hesaplarınızı birleştirmek zorundasınız.

Bu kapsamda emeklilik hakkınızı kullanmak istediğiniz emeklilik şirketine başvurmanız gerekir. Emeklilik şirketi emeklilik talebinin tarafına ulaşmasından itibaren iki iş günü içinde diğer emeklilik sözleşmelerinizin bulunduğu şirketlere hesap birleştirme için başvurur.

Hesap birleştirme amacıyla kendisine başvurulan emeklilik şirketi, ilgili talebin şirkete ulaştığı tarihten itibaren 5 iş günü içinde hesap birleştirmeyle ilgili tüm işlemlerinizi gerçekleştirir.

İşveren grup emeklilik sözleşmeniz veya gruba bağlı bireysel sözleşmeniz kapsamında işvereninizin / sponsorunuzun sizin için ödeme yapmaması halinde tarafınıza bildirim yapılması

İşverenin /sponsorun ödemesi gereken bir katkı payını ödeme tarihinden itibaren 30 gün içinde ödememesi halinde, 5 iş günü içinde tarafınıza bildirim yapılmalıdır.

12. Emekliliğe Ne Zaman Hak Kazanırsınız? Nasıl Emekli Olursunuz?
Emekli olabilmeniz için, sisteme ilk giriş tarihinden itibaren 10 yıl süreyle sistemde kalmanız ve 56 yaşınızı doldurmanız gerekir.

Birden fazla emeklilik sözleşmeniz varsa; bu sözleşmelerden birinden emekliliğe hak kazandıysanız ve emeklilik hakkınızı kullanmayı düşünüyorsanız – OKS kapsamında kurulan sözleşmeleriniz hariç – tüm emeklilik sözleşmelerinizi birleştirmeniz gerekir.

Emeklilik talebinde bulunmanız halinde emeklilik şirketi tarafınıza “Emeklilik Talep Formu”, “Bilgi Formu” ve “Hesap Özeti” gönderir. Emeklilik bilgi formunda sistemde kalma ve emekli olma seçeneklerine ilişkin bilgiler ile örnek mali projeksiyonlar bulunur ve katılımcının emeklilik hakkını kullanabilmesi için tüm sözleşmelerini birleştirmesi gerektiği bilgisi yer alır.

Birikiminizin ve devlet katkısı hesabındaki tutarlarının tamamını almayı talep etmeniz halinde, emeklilik şirketi, talebin kendisine ulaştığı tarihten itibaren 10 iş günü içinde tarafınıza ödemeyi yapar.

Birden fazla emeklilik şirketinde sözleşmeniz bulunması durumunda emeklilik süreci – OKS kapsamında kurulan sözleşmeleriniz hariç – hesap birleştirme işlemleri tamamlandıktan sonra başlar.

13. Emekli Olmanız Halinde Talep Edebileceğiniz Ödeme Türleri
Emekliliğe hak kazanmanız ve bu hakkı kullanmanız durumunda,

Bireysel emeklilik hesabındaki birikiminiz ve devlet katkısı hesabındaki tutarın bir kısmının veya tamamının defaten ödenmesini talep edebilirsiniz.
BES’te kalıp birikimlerinizi belirleyeceğiniz geri ödeme planına göre kısım kısım emeklilik şirketinden almayı da tercih edebilirsiniz.
Birikimlerinizin bir kısmı veya tamamı ile yıllık gelir sigortası satın alarak, düzenli gelir elde edebilirsiniz.
Birikiminizin tamamını almanız durumunda BES’ten çıkmış kabul edilirsiniz.

14. Dernek, Vakıf, Sandık, Tüzel Kişiliği Haiz Meslek Kuruluşu veya Sair Ticaret Şirketindeki Emekliliğe Yönelik Birikimlerinizi ve Taahhütlerinizi BES’e Neden Aktarmalısınız? Aktarım Nasıl Gerçekleşir?
Üyelerine veya çalışanlarına emekliliğe yönelik taahhütte bulunan;

• dernek, vakıf, sandık
• tüzel kişiliği haiz meslek kuruluşu
• sair ticaret şirketleri

nezdinde 16 Nisan 2012 tarihi itibarıyla mevcut bulunan emeklilik taahhüt planları kapsamındaki birikimler ve taahhütlere ilişkin tutarlar kısmen veya tamamen bireysel emeklilik sistemine 31 Aralık 2017 tarihine kadar aktarılabilir. Aktarım için, kuruluşun yetkili organlarınca karar alınması gerekir.

Aktarıma ilişkin tutarla sınırlı olmak üzere, aktarımla ilgili yapılacak işlemler, kurumlar vergisinden, harçtan, damga vergisinden, banka ve sigorta muameleleri vergisinden müstesna tutulmuştur.

Emeklilik sözleşmesi akdetmiş olan katılımcıdan aktarıma ilişkin olarak giriş aidatı alınmaz.

Bu şekilde aktarılan tutarlar için herhangi bir devlet katkısı ödenemez. Ancak aktarılan bu tutarlar gelir vergisinden müstesnadır.

Bahse konu vakıf, sandık veya diğer kuruluşlardan BES’e aktardığınız birikimlerinizi aktarım tarihini takip eden 3 yıl içinde alarak sistemden ayrılmanız halinde, aktarım nedeniyle istisnadan yararlanılan tutar üzerinden yüzde 3,75 oranında gelir vergisi tevkifatı yapılır. Bu aktarımlardan 31 Aralık 2015 tarihine kadar yapılanlar için bu oran % 15 olarak uygulanır.