Sosyal Güvenlik Kurumu aracılığıyla bir işte çalışıyorsanız ve bir çalışan ile yollarınızı ayırmayı planlıyorsanız, SGK sisteminde çıkış veya ayrılış adları ile bir kod talep edilmektedir. Bu kod ile sizin ve işçinin hakları belirleniyor. Bu nedenle SGK İşten çıkış koduna dikkat etmeli ve bu kodun getirdiği yükümlükleri bilmeniz gerekiyor.
Bir çalışan olarak olarak işten ayrıldıysanız da aynı şekilde, işten çıkış kodunuzun doğru olduğunu öğrenmeli ve bu kodun size getirdiği hakları kullanmalısınız. Eğer işten çıkış kodunuzun hatalı olduğunu düşünüyorsanız, SGK’ya başvuruda bulunarak ilgili kodun düzeltilmesini isteyebilirsiniz. Elbette aranızda bu konuda işveren ile bir uyuşmazlık varsa, iş mahkemelerine başvurmanız gerekecek.
İşten çıkış kodlarının bir kısmı ile Kıdem Tazminatı, İhbar Tazminatı ve İşsizlik Maaşı alınabilmektedir. Bu konuda da ayrıntılı bilgilere yer vereceğiz.
NEDEN ÖNEMLİDİR?
Sosyal Güvenlik Kurumu’na (SGK) bağlı bir sigortalı işte çalışanlar için işten çıkış kodu büyük önem arz ediyor. Çünkü özellikle çalışanların, işsiz kalmaları nedeniyle birçok hak ve yükümlülüğü bu kod ile belirleniyor. Bu kapsamda işvereninizin size doğru kodu atadığına emin olmanız gerekiyor. Aksi durumda, gerekli süreler içinde bildirimde bulunmamanız durumunda bu hakları kaybedebiliyorsunuz. Aranızdaki uyuşmazlıklar için de iş mahkemelerine başvuruda bulunabiliyorsunuz.
SGK İŞTEN ÇIKIŞ KODLARI
SGK’nın sisteminde işverenler tarafından seçilebilecek 40 farklı işten çıkış kodu bulunuyor. Bunlar;
1- Deneme süreli iş sözleşmesinin işverence feshi |
2- Deneme süreli iş sözleşmesinin işçi tarafından feshi |
3- Belirsiz süreli iş sözleşmesinin işçi tarafından feshi (istifa) |
4- Belirsiz süreli iş sözleşmesinin işveren tarafından haklı sebep bildirilmeden feshi |
5- Belirli süreli iş sözleşmesinin sona ermesi |
8- Emeklilik (yaşlılık) veye toptan ödeme nedeniyle |
9- Malulen emeklilik nedeniyle |
10- Ölüm |
11- İş kazası sonucu ölüm |
12- Askerlik |
13- Kadın işçinin evlenmesi |
14- Emeklilik için yaş dışında diğer şartların tamamlanması |
15- Toplu işçi çıkarma |
16- Sözleşme sona ermeden sigortalının aynı işverene ait diğer işyerine nakli |
17- İşyerinin kapanması |
18- İşin sona ermesi |
19- Mevsim bitimi (İş akdinin askıya alınması halinde kullanılır.Tekrar başlatılmayacaksa “4” nolu kod kullanılır) |
20- Kampanya bitimi (İş akdinin askıya alınması halinde kullanılır. başlatılmayacaksa “4” nolu kod kullanılır) |
21- Statü değişikliği |
22- Diğer nedenler |
23- İşçi tarafından zorunlu nedenle fesih |
24- İşçi tarafından sağlık nedeniyle fesih |
25- İşçi tarafından işverenin ahlak ve iyiniyet kurallarına aykırı davranış nedeni ile fesih |
26- Disiplin kurulu kararı ile fesih |
27- İşveren tarafından zorunlu nedenlerle ve tutukluluk nedeniyle fesih |
28- İşveren tarafından sağlık nedeni ile fesih |
29- İşveren tarafından işçinin ahlak ve iyiniyet kurallarına aykırı davranışı nedeni ile fesih |
30- Vize süresinin bitimi ( İş akdinin askıya alınması halinde kullan Tekrar başlatılmayacaksa “4” nolu kod kullanılır) |
31- Borçlar Kanunu, Sendikalar Kanunu, Grev ve Lokavt Kanunu kapsamında kendi istek ve kusuru dışında fesih |
32- 4046 sayılı Kanunun 21. maddesine göre özelleştirme nedeni ile feshi |
33- Gazeteci tarafından sözleşmenin feshi |
34- İşyerinin devri, işin veya işyerinin niteliğinin değişmesi nedeniyle fesih |
36- KHK ile işyerinin kapatılması |
37- KHK ile kamu görevinden çıkarma |
39- 696 KHK ile kamu işçiliğine geçiş |
40- 696 KHK ile kamu işçiliğine geçilememesi sebebiyle çıkış |
KODLARIN SAĞLADIĞI HAKLAR
İşten çıkış kodlarına göre alabileceğiniz birçok hak vardır. Bu kodların ve sağladığı haklar ise şu şekilde;
İşten Çıkış Kodu | Kıdem Tazminatı | İhbar Tazminatı | İşsizlik Maaşı |
01-Deneme süreli iş sözleşmesinin işverence feshi | – | – | – |
02-Deneme süreli iş sözleşmesinin işçi tarafından feshi | – | – | – |
03-Belirsiz süreli iş sözleşmesinin işçi tarafından feshi (istifa) | – | Hak Eder | – |
04-Belirsiz süreli iş sözleşmesinin işveren tarafından haklı sebep bildirilmeden feshi | Hak Eder | Hak Eder | Hak Eder |
05-Belirli süreli iş sözleşmesinin sona ermesi | Hak Eder | – | Hak Eder |
08-Emeklilik (yaşlılık) veya toptan ödeme nedeniyle | Hak Eder | – | – |
09-Malulen emeklilik nedeniyle | Hak Eder | – | – |
10-Ölüm | Hak Eder | – | – |
11-İş kazası sonucu ölüm | Hak Eder | – | – |
12-Askerlik | Hak Eder | – | Hak Eder |
13-Kadın işçinin evlenmesi | Hak Eder | – | |
14-Emeklilik için yaş dışında diğer şartların tamamlanması | Hak Eder | – | – |
15-Toplu işçi çıkarma | Hak Eder | Hak Eder | Hak Eder |
16-Sözleşme sona ermeden sigortalının aynı işverene ait diğer işyerine nakli | – | – | – |
17-İşyerinin kapanması | Hak Eder | Hak Eder | Hak Eder |
18-İşin sona ermesi | Hak Eder | Hak Eder | Hak Eder |
19-Mevsim bitimi (İş akdinin askıya alınması halinde kullanılır. Tekrar başlatılmayacaksa “4” nolu kod kullanılır) | – | – | – |
20-Kampanya bitimi (İş akdinin askıya alınması halinde kullanılır. Tekrar başlatılmayacaksa “4” nolu kod kullanılır) | – | – | – |
21-Statü değişikliği | – | – | – |
22-Diğer nedenler | – | – | – |
23-İşçi tarafından zorunlu nedenle fesih | Hak Eder | – | Hak Eder |
24-İşçi tarafından sağlık nedeniyle fesih | Hak Eder | – | Hak Eder |
25-İşçi tarafından işverenin ahlak ve iyiniyet kurallarına aykırı davranışı nedeni ile fesih | Hak Eder | – | Hak Eder |
26-Disiplin kurulu kararı ile fesih | – | – | – |
27-İşveren tarafından zorunlu nedenlerle ve tutukluluk nedeniyle fesih | Hak Eder | – | Hak Eder |
28-İşveren tarafından sağlık nedeni ile fesih | Hak Eder | – | Hak Eder |
29-İşveren tarafından işçinin ahlak ve iyiniyet kurallarına aykırı davranışı nedeni ile fesih | – | – | – |
30-Vize süresinin bitimi (İş akdinin askıya alınması halinde kullanılır. Tekrar başlatılmayacaksa “4” nolu kod kullanılır) | – | – | – |
31-Borçlar Kanunu, Sendikalar Kanunu, Grev ve Lokavt Kanunu kapsamında kendi istek ve kusuru dışında fesih | Hak Eder | Hak Eder | Hak Eder |
32-4046 sayılı Kanunun 21. maddesine göre özelleştirme nedeni ile fesih | Hak Eder | Hak Eder | Hak Eder |
33-Gazeteci tarafından sözleşmenin feshi | Hak Eder | – | Hak Eder |
34- İşyerinin devri, işin veya işyerinin niteliğinin değişmesi nedeniyle fesih | Hak Eder | Hak Eder | Hak Eder |