1. Anasayfa
  2. Karlı İşler

Mantar Yetiştiriciliği Nasıl Yapılır? Maliyeti ve Devlet Desteği

Mantar Yetiştiriciliği Nasıl Yapılır? Maliyeti ve Devlet Desteği
15

Türkiye temelde bir tarım ülkesi ve birçok tarımsal faaliyet ile önemli gelirler elde etmek mümkün. Bu rehberde sık sık önerdiğimiz mantar yetiştiriciliği konusuna değineceğiz.

Zor bir tarımsal faaliyet olmasına rağmen, yüksek karlılık fırsatı sağlaması nedeniyle mantar yetiştiriciliği kısa dönemde bütün zorlukları gözardı etmeniz kadar ciro sağlayabilir. Ancak birçok püf noktası bulunması nedeniyle mantar yetiştiriciliği yapmadan önce mutlak suretle iyi bir araştırma süreci gerçekleştirmenizi öneriyoruz.

Tarımsal faaliyetler ile gelir elde etmek için Türkiye harika bir ülke. Bu rehberimizde mantar yetiştiriciliği üzerine merak ettiğiniz bütün konularda bilgiler aktaracağız. Eğer mantar yetiştirmek istiyorsanız, sıfırdan mantar yetiştiriciliği yapabilmenin tüm yollarını aktaracağız. Elbette işe koyulmadan önce, bu zorlu koşullara sahip iş için hazır olup olmadığınızı belirlemenizi öneririz. Çünkü bu iş bilgisayar başında yapılmaz, sürekli olarak yoğun bir şekilde çalışma gerektirecek.

Türkiye’de mantar sektöründe en büyük payı beyaz şapkalı kültür mantarları alıyor. Bu mantar türü dışında da sistematik olarak özel çaba talep eden ve bakımı çok zor olan binlerce mantar türü de bulunuyor. Eğer minimum üretim maksimum kazanç amacıyla mantar yetiştiriciliği yapmayı planlıyorsanız bunun için özel mantar türlerine yoğunlaşmak mantıklı olabilir. Bunun yerine bilindik mantar türü olan beyaz şapkalı kültür mantarlarının üretimine odaklanmak ise daha az risk, yüksek pazar payı için tercih edilebilir.

MANTAR YETİŞTİRİCİLİĞİ

mantar

Türkiye’de mantar yetiştiriciliği yapan profesyonel yüzü aşkın firma bulunmaktadır. Bunun dışında merdiven altı yada hobi amaçlı olarak üretim yapan on binlerce işletme / şahıs bulunuyor. Türkiye’de mantar yetiştiriciliği özellikle Akdeniz yöresinde yapılmaktadır.

Mantar yetiştiriciliği karlı bir tarımsal iş fikridir. Eğer az bir arazi sahibiyseniz ve bu arazi mantar yetiştiriciliği için uygunsa bu kesinlikle doğru bir tercih olacaktır. Her mantarın yetişebileceği alan farklıdır, bu kapsamda uygun mantar çeşidi için toprak analizi de yapılabilir. Mantar türü seçiminin ardından uygun mantarın ekilebilmesi için satış kanalları üzerinden işe koyulmanız gerekiyor. Ortalama olarak mantar sektöründe tüm yatırım sermesi kadar yıllık kazanç elde edilebiliyor.

Örnek olarak 100 bin liraya kurulan bir istiridye mantarı tesisinin yıllık geliri de yaklaşık 100 bin liradır. Bu rakam üretim teknikleri ve üretim alanı ile farklılıklar gösterebilmektedir. Ancak mantar yetiştiriciliği karlı bir iş koludur ve yatırımın geri dönüş süresi ortalama 1 yıldır.

HANGİ MANTAR TÜRÜ TERCİH EDİLMELİ?

Türkiye’de en yüksek gelir sağlayan mantar türleri Beyaz Şapkalı ve İstiridye Mantarı’dır. Profesyonel olarak beyaz şapkalı mantar tesisi kurabilmek için 1 milyon lira, İstiridye mantarı için ise 250 bin liralık yatırım bedeline ihtiyaç duyulmaktadır. Türkiye’de en fazla üretilen ve tüketilen mantar türleri Beyaz Şapkalı ve İstiridye mantarlarıdır.

Her iki mantar türünün de ciddi bir satış potansiyeli bulunmaktadır. Soğuk deposu bulunan işletmelerin kar marjı daha yüksektir. Çünkü stok tutmak bu sektörde önemli bir avantaj sağlamaktadır.

BU İŞE NASIL GİRİLİR?

mantar yetiştiriciliği

Mantar yetiştiriciliği yapmak için yalnızca teorik bilgiler yeterli değildir. Bu nedenle deneyim sahibi olmak önemlidir. Eğer mantar yetiştiriciliği hakkında deneyim sahibi değilseniz, mantar yetiştiriciliği kurslarına gitmenizi öneriyoruz. Tarım Müdürlükleri, Halk Eğitim ve çeşitli dernekler, odalar tarafından sıklıkla Mantar Yetiştiriciliği kursları açılmaktadır. Ayrıca bu kurslardan alınan eğitim sonrası verilen sertifikalar ile KOSGEB’den 50 bin liralık hibe de alabilirsiniz. Kursta göreceğiniz bilgiler yatırımınızın risk düzeyini de büyük ölçüde minimize edecektir.

MANTAR YETİŞTİRİCİLİĞİ EĞİTİMİ

Türkiye’de özellikle Belediyeler ve İl – İlçe Tarım ve Orman Bakanlığı İl Müdürlükleri aracılığıyla sık sık mantar yetiştiriciliği için çeşitli kurslar düzenleniyor. Bu kurslara katılarak, hem teorik hem de pratik olarak mantar yetiştiriciliği eğitimi alabilirsiniz. Üstelik alacağınız eğitimler sonrasında teşvik ve desteklerden de yararlanarak mantar yetiştiriciliği konusunda eşsiz fırsatlara sahip olabilirsiniz.

MANTARLAR

Mantarlar klorofili olmayan, hem eşeyli hem de eşeysiz olarak sporlar oluşturarak üreyen canlılardır. Klorofil ihtiva etmediklerinden bağımsız olarak organik madde oluşturma kabiliyetinde olmayıp diğer canlılardan ve ölü artıklardan besinlerini alırlar.

Belirli bir rutubet, ışık, sıcaklık ve toprak-odun asitliği talep ederek, bu şartların bir araya gelmesiyle mantar oluşur. Hayatiyet süreleri çok kısadır.

İLGİNİZİ ÇEKEBİLİR: Kuşkonmaz Yetiştiriciliği

Toplanan mantarlar çok küçük olmamalı, gelişmesini tamamlamış ve tüm özelliklerini yansıtır olmalıdır. Bulunduğu ortamdan kesilerek veya dikkatli kazılarak alınmalıdır. Mantarların zarara uğramaması için toplamada örme sepet veya kutular kullanılmalıdır. Mantar topladığı zaman hiç olmazsa sapı hemen temizlenmelidir. Tam olarak bilinen
mantarlar toplanmalı, henüz bilinmeyen türler ayrı bir sepette toplanmalı ve tanındıktan sonra işlem görmelidir. Mantarın kurutulması halinde çok dikkatli olunmalı ve devamlı kuru olarak muhafaza edilmelidir.

Mantarlar yağ, şarap, domates püresi, tuz ve sirke içersinde salamura kurarak muhafaza edilebilirler. Taze mantarlar çok kısa süre içerisinde kullanım yerlerine nakledilmelidirler. Sahadaki mantarların tümü toplanmadan 2-3 adedi bırakılmalıdır. Bırakılan mantarlar ortama sporlarını bırakarak o ortamda mantarların sürekli olarak çıkmalarını saplamış olurlar.

BEYAZ ŞAPKALI KÜLTÜR MANTARI

beyaz-şapkalı-mantar

Doğal olarak mantarların yetişmesi ancak mantarın istediği şartların oluşmasına bağlı olduğu halde, ticari işletmelerde bu şartlar suni olarak oluşturulmaktadır. Kültür mantarı yetiştiriciliğinde sıcaklık,nem ve havalandırma en önemli ekolojik faktörler olup verim ve kaliteyi büyük ölçüde etkilemektedir. Mantarlar iklim istekleri bakımından çok seçici olduğu gibi, farklı dönemlerinde de farklı ekolojik isteklerde bulunmaktadırlar. Bu nedenle ticari amaçla yapılan yetiştirme yerlerinin kesinlikle mantarların isteğine uygun şekilde iklimlendirilebilinir olması gerekmektedir.

Sıcaklık:

Mantar misellerinin gelişebilmesi için en uygun olan sıcaklık 23-25 C0 dir . daha düşük sıcaklıklarda misellerin gelişmesi yavaşlamakta , fakat canlılıklarını sürdürmektedirler. Hatta 0 C0 ye kadar canlılıklarını koruyabilmektedirler.

Ancak misellerin üst değer olan 25 C0 nin üzerindeki sıcaklıklara karşı gösterdiği esneklik ve dayanıklılık ayni ölçüde olmamaktadır. O kadarki, 30 C0 de gelişmesini tamamen durduran miseller 35 C0 nin üzerine çıkıldığında ölmektedirler. Buradan düşük sıcaklıkların mantar yetiştiriciliğinde çok büyük zararlara neden olmadığı, ancak yüksek sıcaklık zararlarının telafi edilemediği açıkça anlaşılmaktadır.

Kompost sıcaklığının 23-25 C0 uzaklaşması durumlarında misel gelişmesi yavaşladığı için inkübasyon (kuluçka) süresini uzatmak gerekecektir.

Misel gelişim devresinde kompost tan ısı açığa çıktığı için , kompost sıcaklığı yükselmek eğilimindedir. Kompost sıcaklığını 25 C0 de tutabilmek için oda sıcaklığının kompost sıcaklığından 2-3 C0 düşük tutulmasında yarar vardır. Bu nedenle22-23 C0 lik bir oda sıcaklığı bu emniyeti sağlama bakımından uygundur.

Misellerin kompost tu sarma aşamasından sonra yaklaşık 13-15 gün sonra topraklama yapılır ve ikinci misel gelişim dönemi başlamış olur. 10-15 gün sonra toprak üzerinde küçük mantarcıkların görünmeye başlaması artık generatif (meyve oluşum) döneminin başlangıcını bize gösterir. Bu dönemde oda sıcaklığının 16-18 C0 arasında tutulması gerekmektedir. Mantar oluşum devresinde sıcaklığın yüksek olması halinde verim ve kalite kayıpları kaçınılmazdır. Bu kayıplar elbette ki sıcaklığın seviyesi ile geçen süreye bağlı olarak az yada çok olacaktır. Örneğin mantar oluşum devresinde 22-24 C0 de bir süre kalması sonucunda verimde bariz bir azalma ve örtü toprağında keçeleşme meydana gelir. Buna karşılık 30 C0 nin üzerinde bir süre kaldıktan sonra tekrar düşürülse bile kompost elden çıkmış demektir.

Sıcaklık istekleri, üretimi yapılan mantar türüne göre değişmekle birlikte, genel kaide olarak; düşük sıcaklıklarda mantar oluşumunun yavaşlamakta, bununla birlikte kalite artmakta, yüksek sıcaklıklarda ise süre kısalmakta, verim ve kalite düşmektedir.

Nem:

Doğal mantarlara dikkat ettiğimizde, yağmurlardan sonra hava neminin yüksek olduğu zamanlarda mantar çıkışının bol olduğunu görürüz. Mantarın gelişmesi için hem toprak hem de hava neminin yüksek olması gerekmektedir. Nemin % 70-90 arasında olması arzu edilir. Hava neminin azlığı doğrudan mantar verimini etkilediği gibi, gerek örtü toprağının gerekse kompost un kurumasına neden olur .

Havalandırma:

Sıcaklık isteği gibi havalandırma isteği de mantar yetiştiriciliğinde dönemlere göre farklılık gösterir. Misel gelişme süresince , yani inkübasyon (kuluçka) döneminde havalandırmaya pek gerek yoktur. Sadece sıcaklık ve nem ayarlanmasına yardımcı olmak bakımından gereklidir.

Mantarlarda yüksek havalandırma isteği, mantarların toprağın üzerinde görülmeye başladığı andan itibaren havalandırmaya ihtiyaç duyulur. Mantarın hasat zamanında ise en yüksek seviyede kendini gösterir. Mantar oluşumu ve hasat döneminde, havadaki karbondioksit oranı %03 den az olmalıdır. CO2 miktarının bu seviyenin üzerinde olması mantarın oluşmasını azaltır veya mantar oluşumunda anormallikler başlar, saplar incelir ve uzar, şapkalar küçülür, erken açılmalar meydana gelir, kalite hızla düşer. Bu nedenle mantar oluşmaya başladıktan sonra, odadaki mantar miktarına göre saatte oda havasının 6-8 misli taze havayla değiştirilmesi gerekir.

Işıklandırma:

Bazı türler dışında mantarın ışığa ihtiyacı yoktur. Işığa ihtiyaç duyan türlerde , generatif gelişme (verim) döneminde ışığa ihtiyaç duyarlar agaricus bisporus , ışığa hiçbir dönemde ışığa ihtiyaç duymayan bir türdür. Tam tersine direk güneş ışığında mantar kalitesi bozulur. Böyle türlerde ışık sadece yetiştirme odasındaki çalışma kolaylığı açısından düşünülür.

MANTAR YETİŞTİRME YERLERİ:

Mantar yetiştirme yerleri başlangıçtan beri değişim gösterdiği gibi bu günde çeşitlilik arz eder. Esas olan mantarın ekolojik isteklerin cevap vermektir.

Açıkta yetiştiricilik:

Bilindiği gibi mantarların asıl kaynağı doğadır. Pleurotus, shiitake gibi mantarların yetiştiriciliği dışında,ağaç gölgesi, hasır ve branda gibi korunaklardan yararlanarak mevsime bağlı olarak açıkta mantar yetiştirile bilinir. Bu tür yetiştiriciliğin nemli bölgeler dışında ekonomik olması beklenemez.

Mağara ve tüneller:

İster tabii olarak oluşmuş olsun ister insanlar tarafından açılmış olsun mağara ve tünellerde yapılan üretim açıkta üretime göre daha güvenlidir.

Ekolojik faktörler kısmen kontrol altındadır. Ancak konulacak kompost tun ihtiyacına cevap verecek ölçülerde hava giriş ve çıkışına elverişli delik veya bacaların konulması gerekir.

Soğuk hava depoları:

Meyve ve sebze depolayan soğuk hava depolarının boş kaldığı ilkbahar ve yaz aylarında mantar yetiştirile bilinir. Bu yerlerin mantar üretiminde kullanılmasının iki önemli avantajı vardır. Birincisi bu binaların çok iyi yalıtıldığı ve hazır klima sisteminin olması. İkincisi iptidai olarak mantar üretimi yapan küçük üreticilerin genellikle yaz aylarında üretim yapmamaları nedeniyle üretimdeki azalma fiyatları yükseltmektedir.

Seralar:

Yazları fazla sıcak geçmeyen bölgelerde seraların üreri yalıtılarak mantar üretiminde kullanıla bilinir .

Bodrum, kiler, bira ve şaraphane mahzenleri, kümes, ahır, depo vb. boş binalar:

Bu tür yerlerde küçük değişikliklerle mantar üretimine elverişli alanlar haline getirmek mümkün olmaktadır. Son yıllarda, binaların kullanılmayan bodrum katlarında üretim yapan işletmelerin sayısı hızla artmaktadır. Bu tür işletmelerin kompost hazırlamaya elverişli yerleri olmadığından ve esasen mesken yerlerinde kompost hazırlama aşamasında çıkacak amonyak kokusu nedeniyle izin verilmediği için hazır kompost kullanmaktadırlar.

Bu yetiştirme yerleri bu günkü üretimde önemli bir yere sahip olduğu gibi gelecek dede bu önem daha da artacaktır. Şüphesiz, daha önce belirttiğimiz ısıtma –soğutma, nemlendirme ve havalandırma şartlarını sağlayan düzenlemelerin yapılması ve bunların ekonomik olarak işletile bilinir olması başarıyı doğrudan doğruya etkileyecektir.

Modern mantar işletmeleri:

Son olarak modern mantar işletmelerinden söz ederken, konular biraz ayrıntılı olarak ele alınmaya çalışılacaktır. Bir mantar üreticisinin , entegre bir işletmeye dönüşme aşamasında ihtiyacı olan tüm bilgiler verilerek bu yayına bir mantarcılık el kitabi özelliği kazandırılmaya çalışılacaktır.

Modern işletmeler önceki sayılan mantar üretim yerlerinden oldukça farklıdır. Özel olarak bu amaç için tesis edilmişlerdir ve çevre koşulları denetim altındadır.

Bunun için işletme büyüklüğü, kapasitesi ve yetiştirme sistemi, yatırım miktarına ve Pazar olanaklarına göre öncelikle tespit edilir ve plan proje yapılır. Plan çiziminde esas, işletmede bulunması öngörülen üniteler ve bunların kapasitesidir.

İşletmenin yer seçiminde şu özellikler aranmalıdır.

  • İşletme kurulacak yerin iskan alanı dışında olması.
  • Ulaşım, elektrik ve su sorununun bulunmaması.
  • Hammadde ve iş gücünün kolay temin edile bilinir olması, kompost atıklarının değerlendirilebileceği yerlerin bulunması.
  • Pazarlama olanaklarının bulunması ve bu olanakların genişlemesi halinde buna paralel kapasite artırımına elverişli bir arazi olması.

Bir mantar işletmesinde :

Hammadde depo yeri:

Mantar üretiminde kullanılan sap-saman nın devamlı bulunabilmesi ve ucuza temini bakımından mevsiminde satın alınması gerekir. Buna göre yıllık üretim kapasitesi tespit edildikten sonra gerekli olan yıllık hammadde miktarına göre hammadde deposu planlanmalıdır. Bir saman balyası 50x50x100cm boyutlarında olup 20-25 kg ağırlığındadır ve üst üste 12-15 kat yerleştirile bilinir.

Kompost platformu :

Sap ve samanın ıslatılarak fermantasyona tabi tutulduğu bu alan beton kaplı olmalı, soğuk ve rüzgarlı bölgelerde kurumayı engellemek için yanlarına duvar örülmeli, üs kısmı çatı ile örtülmelidir. Bir ton kompost için 6-8 m2 ihtiyacı göz önüne alınarak yeterli alan hesap edile bilinir.

Kolaylıkla temizlenebilmesi , ıslatma ve kompostlaştırma esnasında tabanda sızan suyun tabanda birikmesini engellemek ve sızan gübreli suyun tekrar kompost a ilave edilebilmesi için kompost platformu bir tarafa doğru hafif meyilli olmalı ve meyil tarafında bir şerbet çukuru yapılmalıdır. Küçük işletmelerde beton bir zeminde bu işlem görüle bilinir. Ancak fazla yağış alan bölgelerde, yağış sırasında kompost u korumak için naylon bir örtü kullanmak gerekir. Bu esnada da kompost un havasız kalmaması için örtünün komposttun hava alabileceği şekilde örtülmesi veya uzun süre örtü altında bırakılmaması gerekmektedir.

Katkı maddeleri depolama yeri:

Kompost hazırlamada gerekli olan kimyasal gübreler, kepek vs. gibi katkı maddelerini muhafaza etmek için bir depoya ihtiyaç vardır.

Pastörize odası :

Birinci fermantasyon dediğimiz kompostlaştırma işleminin bitiminden sonra, kompost içerisindeki zararlı ve mantarlara rakip olabilecek organizma ve mikroorganizmaların yok edilmesi ve komposttaki besin maddelerinin mantar tarafından alına bilinir hale sokulması için 60 C0 de ve kompostlaştırma süresine bağlı olarak 3- 10 gün süre ile kompost tun bekletildiği odadır. Bu oda ısı kalıbının önlenmesi amacıyla duvarları ve tavanı çok iyi yalıtılmalıdır. Taban kısmına içeriye buhar verebilecek şekilde delikli borular yerleştirilir.

Pastörizasyon esnasında açığa çıkan CO2 ve amonyak gazının dışarıya atılabilmesi için pastörize odasında havalandırma sisteminin kurulması ve havalandırma kapasitesinin pastörize odasına yerleştirilecek kompost miktarına göre hesap edilmesi gerekir , ayrıca taze hava giriş kısmına filtre yerleştirilmelidir.

Buhar ünitesi tüm odadaki sıcaklığın 70-80 C0 ye çıkabilecek kapasitede düşünülmeli ve projelendirilmelidir. Zira ayni oda örtü toprağı sterilizasyon un dada kullanıla bilinir.

Misel aşılama yeri (Ekim odası):

Pastörizasyon işlemi bitmiş kompost a tohumluk miselin karıştırıldığı, ekildiği bu oda , pastörizasyon odası ile misel gelişme odalarının veya üretim odalarının arasında yer alır.

Misel geliştirme odaları:

Mantar yetiştiriciliği’nde İşletme tipine ve yetiştirme odalarının büyüklüğüne göre planlanır. Genellikle bir yetiştirme odasının yarısı büyüklüğündedir. 5 yetiştirme odası için bir misel geliştirme odası yeterlidir. Misel geliştirme odasında 24 C0 sıcaklık ve % 80-90 nem bulunması gerekir. Bunun için dış duvar , tavan ve kapılar yalıtımlı olmalıdır. Bu odada ısıtma ve havalandırma sistemleri yapılmalıdır.

İLGİNİZİ ÇEKEBİLİR: Lavanta Yetiştiriciliği – Lavanta Yağı Üretimi

Yetiştirme odaları :

Son aşamada kompost un tutulduğu ve hasadın yapıldığı odalar yetiştirme odalarıdır. Bu odaların büyüklük ve sayısı işletme kapasitesine ve amaca bağlı olarak değişmektedir. Üretim odalarının dış duvarları yalıtılmış, ısıtma, soğutma , nemlendirme ve havalandırma sistemleri ile donatılmış olmalıdır. Oda sıcaklığı 16-18 C0 de nem %80-90 tutulabilecek şekilde ayarlanmalıdır. Isıtma sırasında oda neminin aşırı şekilde düşmesini önlemek için yüksek sıcaklıkta ısıtmadan kaçınılmalıdır. Isıtma borularında kızgın buhar yerine sıcak su dolaştırılarak ve ısıtma yüzeyi biraz daha geniş tutularak bu sağlana bilinir.

Sobalı ısıtmalarda soba üzerine su konularak , nem takviyesi yapılmalıdır. Misel ön gelişme odası olmayan yani ön gelişmeyi ve üretimi ayni odada gerçekleştiren işletmelerde oda sıcaklığı 24-26 C0 ye kadar yükseltilecek şekilde projelendirme yapılmalıdır.

Üretim odalarında iyi bir havalandırma düzeni kurularak içeride biriken CO2 ve zararlı gazların dışarıya atılması ve dışardan taze hava alınması sağlanmalıdır.

Diğer odalar:

İhtiyaca ve isteğe bağlı olarak ; paketleme.soğuk muhafaza, kurutma, konserveleme, ilaç muhafaza, depo, idari birimler gibi üniteler ile işçi soyunma odaları, tuvalet, kazan ve klima odaları , vs. odalar bir işletmede yer alacaktır.

MANTAR ÜRETİM AKIŞI VE İŞLETME TİPLERİ

mantar tarımı

Diğer bitkilerin yetiştirilmesinde olduğu gibi mantar yetiştirilebilmesi içinde Tohuma(misel) , yetiştirme ortamına ve yetiştirilecek olan mantarın isteklerine uygun çevre şartlarına ihtiyaç vardır. Bunu biraz daha açacak olursak mantar yetiştiriciliği için gerekli olan unsurları şöyle sıralayabiliriz;

1. yetiştirilecek olan mantarın miseli (tohumu)

2. yetiştirilecek olan mantarın beslenmesine uygun olarak hazırlanmış kompost (her tür için uygun besin maddeleri ile zenginleştirilmiş besin ortamı)

3. uygun ekoloji (uygun sıcaklık, nem, CO2/O2 oranı

Bir Mantar işletmesinde akış şeması şöyledir.

KOMPOST

aşamaların tamamını veya bir kısmını kapsamasına göre mantar işletmeleri üç tipte oluşur

1. Tüm aşamaları bünyesinde bulunduran işletmeler
pazarlama

Bu tip işletmeler, Büyük işletmeler olup, kendi misellerini ,kompost ve örtü topraklarını , kendileri hazırlayarak mantar üretimi yaparlar.Daha fazla bilgi birikimi, teknoloji ve yatırıma gerek duyulur.

2.Misel i Tohum) dışardan alan işletmeler
misel

Bu tür işletmeler kompost ve örü topraklarını kendi işletmelerinde hazırlayıp,dışardan sadece misel(tohum )alarak üretim yapan işletmelerdir. Orta büyüklükteki işletmeler bu tarz üretim yaparlar.

3.Sadece üretim yapan işletmeler
üretim
Kompost ve miseli Konularında ihtisaslaşmış olan firmalardan satın alarak mantar üreten işletmeler bu guruba girerler. Kompost ve miseli ayrı ayrı firmalardan aldıkları gibi ayni firmadan ekilmiş kompost olarak alabilirler.

1. Misel Üretimi:

Morfolojik bakımından Mantarlar diğer bitkilerden farklıdır. Üreme sistemleri de diğer bitkilere göre oldukça değişiktir. Tohumsuz bitkiler gibi sporlarıyla çoğalırlar Mantar sporları , türlerine göre askocarp veya basidiocarp denilen şapkalardaki ascusların içinde veya basidiumlar üzerinde oluşurlar. Doğal koşullarda bu sporlar uygun ortamlarda çimlenerek mantarın üremesini ve çoğalmasını sağlarlar, ancak Mantar yetiştiriciliğinde bu sporlar tohum gibi kullanılmazlar sporların besi ortamları üzerinde çimlendirilmesi veya doku kültürü ile elde edilen miseller tohumluk olarak kullanılır.

2. Kompost :

Bünyesinde Klorofil ihtiva etmediği için mantarlar kendi besinlerini yapamazlar. Besin maddelerini ortam içerisinde hazır olarak bulması gerekir. Bu nedenle mantarlar, bitkisel ve hayvansal atıkların organik ve inorganik parçalanma ürünlerinden yararlanırlar.

Mantarlar protein sentezi için gerekli olan amino asitleri kompost ortamından almak durumunda olduğu için bu amino asitlerin ortamda hazır olması gerekmektedir. Ayrıca mantarların protoplazma ve hücre zarı yapısı için pentoz, lignin ve pektin gibi karbon kaynaklarına da ihtiyaç vardır .

Organik ve inorganik materyallerin, mantarın kullanabileceği forma dönüşebilmesi , kompostlaşabilmesi için fermantasyon geçirmesi şarttır . fermantasyon yoğun bir mikro organizma aktivitesini ifade eder.

Kompost fermantasyonunun az veya fazla olması mantar verim ve kalitesini doğrudan etkilediği gibi bazen tam başarısızlık nedeni de olabilir.

Kültür mantarı yetiştiriciliği Başlangıçta at gübresinin kompostlaştırılması ile başlamıştır. Ancak at gübresinin her yerde ve yeteri miktarda bulunamaması yüzünden çeşitli çalışmalarla sentetik olarak kompost ve çeşitli organik atıkların at gübresi evsafına getirilmeye çalışılmaktadır.

Mantarın bileşimi kabaca %90 su ,%9 organik madde, %1 inorganik madde (kül) olarak özetlenebilir bu bileşimde C,H,O,N,P,K,S ve iz element olarak da Fe, Zn, Mn, Cu, Ca bulunmaktadır. Buna paralel olarak komposttun yapısına bakacak olursak , % 70 su, %20 organik madde, %10 kül olduğunu görürüz. Mantarın gelişmesi süresince, kompost bünyesindeki organik maddeler yavaş yavaş azalmakta, mantarın gelişmesi için gerekli besin ve enerjiyi sağlamaktadır.

Sentetik komposttun Ana maddesi olarak buğday,arpa,çeltik, yulaf,çavdar, mısır sap ve samanları ,çayır otları ve mısır koçanı gibi tarımın yan ürünleri kullanılır. Bünyesinde esas itibari ile selüloz ihtiva eden bu materyallerin zenginleştirilmesi ve fermantasyonun istenilen düzeyde gerçekleşebilmesi için buna ilave edilecek katkı maddeleri şu gruplardan oluşur.

1. Grup:

%21 lik Amonyum sülfat

%26 lık Amonyum nitrat

%46 lık Üre

Yüksek nitrojen (azot) bu katkı maddelerinden 1 ton kuru maddeye 50 kg mı aşmayan miktarlarda ilave edilir eğer amonyum sülfat kullanılacaksa en az kendi miktarı kadar en çok 3 katı miktarında CaCO3 ilave edilerek asitliği dengelenir.

2.Grup:

Kan unu %13 N.

Balık unu %10.5 N.

Mantar için bu katkı maddeleri 1 ton için 10-15 kg miktarında kullanılmalıdır daha yüksek dozlarda kullanılmamalıdır.

3.Grup:

Malt atığı

Bira posası

Pamuk tohumu küspesi – unu

Soya küspesi – unu

Tavuk gübresi

Kepek

4.Grup:

Şeker pancarı posası

Bayi (franchise) Kredisi

Bayilik/Franchise açmak isteyenlere kredi veren banklara göz atabilirsiniz.

Sermayesiz İş Kurmak

Sermayeniz yok ama ticarete atılıp iş kurmak mı istiyorsunuz? Öyleyse bu yazımızı okumanızı tavsiye ederiz.

Kâr Marjı Yüksek Ürünler

Kâr marjı yüksek ürünlerdeki iş fırsatlarını değerlendirerek daha kısa sürede daha hızlı büyüyebilirsiniz.

Patates posası

Elma,üzüm v. b. gibi meyve posaları

Melas

Pamuk tohumu kabuğu

Bu grupta yer alan maddeler düşük azot ihtiva etmelerine karşın karbon hidrat muhtevaları oldukça yüksektir

5.Grup:

İnek gübresi

Koyun gübresi

Domuz gübresi

Bu gübrelerin tavuk ve at gübresi kullanılmayan kombinasyonlarda karısıma dahil edilmesi önerilmektedir

6. Grup:

Ot, yonca, üçgül samanı

Sentetik kompostlarda, başlangıç sıcaklığını yükseltmek ve karbon hidrat kalitesini artırmak için en fazla %20 oranında bu grup a giren materyaller kullanılır, böylece ayni zamanda mikrobial popülasyon da hızlı bir şekilde artmış olur.

7.Grup:

Ca SO4 Alçı

Ca CO3

Mantarın bünyesinde çok az Ca bulunmasına rağmen kalsiyumun kompost içerisindeki muhteviyatı çok önemlidir. Zira mantar tarafından çıkarılan oksalik asitin nötrlenmesi , dengelenmesi kalsiyumun tampon görevi sayesinde olmakta ,ancak bu sayede düzenli ürün alına bilinmektedir. Özellikle amonyum sülfat kullanıldığında karışıma ilave edilecek olan CaCO3 kompost asitliğini regüle eder.Amonyum sülfat kullanılmadığı durumlarda ton başına en az 25 kg alçı ilave edilmesi gerekir.,

Kompost un Fermantasyonu:

Kompostlaştırma, açıkta , aerobik fermantasyon dediğimiz, oksijen tüketen mikroorganizmaların organik maddeleri parçalaması ile oluşur. Bu mikroorganizmaların çalışması için su ve oksijene ihtiyaçları vardır. Bu nedenle kompostlaştırılacak materyalde nem ve oksijenin yeterli düzeyde olması gereklidir.

Kompostlaştırma işlemine başlamadan 3-4 gün önceden ham madde iyice ıslatılarak istenilen nem düzeyine getirilir ıslatma esnasında ham maddelerin zaman zaman karıştırılması homojen bir ıslatmayı sağlama açısından önemlidir.

Islatmadan sonra azot ve karbon kaynaklı aktivitörler karıştırılarak yığın yapılır. Yapılan yığın belli yükseklikte ve genişlikte olmalıdır aşırı yüksek yığınlar aşırı ısınma nedenidir. Mikroorganizma aktivitesinin artmasıyla birlikte ve belirli bir süre sonra yığın içerisindeki oksijende azalma olacaktır , bu nedenle yığın belirli sürelerde aktarılarak havalandırılır. Aksi halde yığının iç kısmındaki mikroorganizmalar havasız kalacaklardır.

Kompost içerisindeki oksijen, mikroorganizma faaliyetine göre 48 –96 saat içerisinde tüketilir . bunun için mikroorganizma faaliyetinin az olduğu ilk karıştırma ile 1. aktarma arasında geçen süre uzun tutulur.

Kompost yığınının nemi kompostlaştırmayı etkiler. Nemin istenmeyen ölçüde yüksek olması oksijenin kompost yığınının içerilerine kadar girmesini güçleştirir. Bu durumda kompost içerisinde havasız şartlarda yaşayabilen (anaerob) bakteriler çoğalacağından kompost a ekşimsi bir koku hakim olur bu durum , kompost ta geliştirmek istediğimiz kültür mantarı miseli üzerinde toksik bir etki yaratır. Kompost neminin fazlalığında olduğu gibi eksikliği de kompostlaştırmada başlı başına başarısızlık nedenidir. Çünkü nemin yetersiz düzeyde olması, mikroorganizmaların faaliyete geçmesini engeller.

Kompost formülleri:

Mantar üretimi amacıyla her türlü organik atıklar kullanıla bilinirse de ana madde olarak buğday ,çavdar, arpa sap ve samanı, mısır sapı ve koçanları,çayır otları ile bu ana materyali fermantasyona sokabilmek için at, tavuk, koyun ve keçi gübreleri , buğday kepeği, pamuk, soya, ayçiçeği, susam küspe ve unları, zeytinyağı fabrikası atıkları, inorganik azot kaynağı olarak amonyum nitrat,amonyum sülfat, üre gibi ticari gübreler ve karbonhidrat ca zengin şeker pancarı melası, bira melası , üzüm cibresi, gibi katkı maddeleri bu amaçla değerlendirile bilinir. Ayni gurupta yer alan materyallerin biri diğerini ikame edebilir. Bu nedenle şüphesiz hepsini ayni anda kullanmak gerekmez. Bu amaçla kullanacağımız materyalleri seçerken işletme ekonomisi ve açısından en kolay ve ucuza temin edilenine yönelmek gerekir.

Örnek olarak bol ve taze at gübresi bulunan bir bölgede at gübresini temel alan bir kompost hazırlana bilinir. Burada atın dışkısı ile beraber altlık olarak kullanılıp idrar ile iyice ıslanmış olan hububat sapları da değerlendirilir. Bu materyal kompostlaştırma aşamasında%30-40 ve pastörizasyon aşamasında %20 kuru madde kaybına uğrar.

Basit bir kompost

Tavuk gübresi(1000Kg)+Sap-saman (1000 Kg)+Alçı (60Kg)+Su(3000-5000litre)=Kompost(2,5-3ton

kompost-üretim

Pastörizasyon :

Mantar yetiştiriciliğinin en büyük sorunlarından birisi 1. nci fermantasyon denilen Kompostlaştırma sonucu hazırlanmış olan substrat ın, zararlı organizmalardan temizlenmesi ve mantar yetiştirmeye uygun bir hale getirilmesidir bu işlem ancak iyi bir pastörize ile gerçekleşir. Pastörizasyon işlemine hazır hale gelmiş olan kompost koyu kahverengi siyah görünüşlü sap parçaları parlak şekilde ıslak nem %70-75 ve bünyesinde bir miktar amonyak gazı bulunmaktadır. Kompostlaştırma safhasında yığının yüzeyi nematodlar miteler sinekler ve bunların yumurta ve larvaları ile zararlı bakteri ve küfler için iyi bir gelişme ortamıdır. Mantar misellerine zarar verecek bu tür organizmaların yok edilmesi ile birlikte, substratta mevcut serbest amonyağı vücutlarında protein olarak depo edebilecek bazı faydalı mikro organizmaların gelişmesinin teşviki selülozun parçalanması ve mantar miselinin gelişmesine uygun , toleranslı bir ortamın yaratılması için pastörizasyon gereklidir.

Pastörizasyon

Pastörize odasında aranan şartlar

Pastörizasyon işlemi yapılacak olan pastörize odasının , bazı şartlara sahip olması gerekmektedir.

Yıl içerisindeki en soğuk günlere göre pastörizasyon odasının sıcaklığının 60 C ye çıkabilecek ısıtma ve buhar sistemi ile bu sıcaklığı sabit tutacak, ayrıca ısı kaybını önleyecek şekilde çok iyi izolasyon yapılması gerekmektedir. İzolasyon için yan duvarlar çift duvar olup arasına nemden etkilenmeyen izolasyon maddesi konulmalıdır, taban ve tavanda ayni şekilde ısı kaybını minimuma indirecek düzeyde izole edilmelidir. Yüksek sıcaklık ve nemin yanında pastörizasyonun sıhhatli olabilmesi için pastörizasyon esnasında yüksek miktarda oluşan CO2 ve amonyak içeren ortam havasının dışarıya atıla bilinmesi için ,bir ton kompost için 200- 300 m3/h olacak şekilde havalandırma sisteminin planlanması gerekmektedir. İçeriye verilen hava yoluyla tekrar hastalık ve zararlıların pastörize edilmiş kompost ta bulaşmasını önlemek amacıyla filtreden geçirilmesi gerekir.

Pastörizasyon sistemleri:

a- klasik pastörizasyon

b- kütle pastörizasyonu

c- kimyasal pastörizasyon

Klasik Pastörizasyon:

bu sistem uzun yıllar boyu mantar yetiştiriciliğinde kullanılmış fakat son yıllarda bazı avantajları nedeniyle yerini kitle pastörizasyonuna bırakmıştır. Bu nedenle bu sistemden çok kısa bahsederek geçeceğiz

pastörizasyona hazır hale gelen kompost fazla bastırılmadan kasalara doldurulup pastörize odasına yerleştirilir. Kasaların yerleştirilmesinde hava sirkülasyonuna engel olmamasına dikkat edilmelidir. Bunun için kasalar yan duvarlarla temas etmemeli kasayla duvar arasında 10-20 cm iki kasa arasında 10-15 cm bir mesafe bırakılmalıdır. Ayrıca kasalar üst üste konurken , üstteki kasanın tabanı alttaki kompost yüzeyine temas etmemelidir. İki kasa arasında5-10 cm boşluk olmalıdır.

Kütle Pastörizasyonu

İnşaatı ve havalandırma sistemi özellik taşıyan yan yana birkaç tane yerleşik veya prefabrik tüneller halinde odalar yapılmaktadır. Odaların tünel şeklinde olmasından tünel pastörizasyonu da denilmektedir. Tüneller pastörizasyonda kullanıldığı gibi ayrıca ekimden sonra kütle halinde misel geliştirmek amacıyla geliştirme odası olarak da kullanılmaktadır. Tüneller içerisine 1,80-2 m yüksekliğinde yerleştirilen 1 ton kompost için 1.1-1,2 M2 zemine ihtiyaç vardır , eni 2-4 m, yüksekliği 3,5-5 m olan tünellerin işletme ihtiyacına bağlı olarak uzunlukları 10- 20 m arasında değişmektedir.

Yan yana blok şeklinde veya ayrı ayrı olan tünellerin tabanları çift katlı olarak yapılmıştır. Alt taban izoleli ve betondan, üst taban ise kompost un aşağıya dökülmesine engel olacak ve havalandırmayı sağlayacak şekilde ızgaralı yapılır. İki taban arasındaki mesafe 40 –50 cm olmalı ve alt taban, kompost un havalandırılmasının homojen olması , sızan veya kondanse olan suyun akabilmesi için girişten itibaren en az %2 eğimli olmalıdır.

İLGİNİZİ ÇEKEBİLİR:  İthalat ve İhracat Ticaret Danışmanlık Bürosu Kurmak

Dışarıda fermantasyonunu tamamlamış olan kompost yükleyicilerle 1,8-2m olacak şekilde tünellere doldurulur. Kompost un pastörize odalarına doldurulurken 2m nin üzerinde olmamasına dikkat edilmelidir. Zira yüksekliğin fazla olması halinde havalandırma iyi yapılamamakta ve bunun sonucu olarak kompost kalitesi düşmektedir.

kompost un pastörize odasına doldurma işlemi bitikten sonra kapılar kapatılıp 10-15 saat beklenir bu süre sonunda kompost sıcaklığı 58-60 0C ye yükselir.kompost sıcaklığının 60 0C nin üzerine çıkmamasına dikkat edilmelidir. Çünkü 60 0C nin üzerinde mikro organizma faaliyeti minimuma inmektedir. Kompost sıcaklığının 60 C ye çıkarılmasından itibaren 6-8 saat bu seviyede kalması sağlanır( sıcaklık düşmesinde buhar vererek, sıcaklık yükselmesinde hava vererek ). Ve bu süre sonunda vantilasyon (havalandırma ) işlemine başlanır. Havalandırmamada oda sıcaklığı 45-50 0C kompost sıcaklığı 55 0C olana kadar devam edilir ve 5-7 gün boyunca devam edilir,bu sırada substrat içerisinde birikmiş olan amonyak ve CO2 den temizlenmiş olur.

Kimyasal Pastörizasyon

Buhar yada kitle pastörizasyonu yapma imkanı olmayan, genellikle mantarcılığa yeni başlamış ve bu işi amatörce ek gelir olarak yapmak isteyenler, hazırlamış oldukları kompost u kimyasal yolla sterilize ederek hastalık, zararlı ve mantar miseline rekabet edebilecek organizmalardan temizlemektedir. Kimyasal pastörizasyon ile kompost içerisindeki tüm organizma ve mikroorganizmalar öldürüldüğü için genel bir sterilizasyon olarakta değerlendirile biliriz.

İLGİNİZİ ÇEKEBİLİR: Ormandan Topluyor, Tonunu 9 Bin Liraya Satıyor!

Kimyasal pastörizasyon yapılması istenilen kompost ta kompostlaştırma süresi, buhar pastörizasyonuna göre biraz daha uzun tutulması gerekir.

Pastörizasyon aşamasına gelmiş olan kompost beton bir platform veya deliksiz bir naylon üzerine 30-50 cm yüksekliğinde yayılır.

Eğer sterilizasyon metil bromitle yapılacaksa. 1 m3 kompost için 60-80 gr hesabıyla metil bromit kullanılır.(metil bromit zehirli bir gaz olduğu için, bu konuda uzman kişiler tarafından kullanılması gerekmektedir) . yayılan kompost üzerine özel delme apereyleri ile metil bromit kutuları yerleştirilir ve komposttun üzeri deliksiz naylon ile örtülür, naylonun kenarları kum veya toprakla bastırılarak kapatılır. Kompost tamamen kapatıldıktan sonra naylonun altındaki metil bromit kutuları delinerek gazlama işlemi yapılır. Gazlama işleminden sonra kompost 24saat bekletilir bu süre sonunda kompost üzerindeki örtü kaldırılarak aktarma ve havalandırma ile gazın tamamen komposttan atılması sağlanır.

Metil bromitle sterilizasyonda bazı hususlara dikkat etmek gerekmektedir.

Metil bromittin buharlaşması +4 0C olduğu için gazlama işleminin sağlıklı olabilmesi için ortam sıcaklığının 15-20 C den yüksek olması gerekmektedir. Aksi takdirde kompost içerisinden atmak zorlaşacak kompost içerisinde kalan metil bromit ekimden sonra mantar misellerine zarar verir ve onların ölmelerine neden olur.

Ayrıca metil bromit gazı çok zehirli olduğu için havalandırmalarda ve kullanmalarda çok dikkat edilmelidir

Metil bromitle muameleden sonra kompost steril bir hale geldiği için hastalık ve zararlıkların bulaşması ve gelişmesi de kolay olmaktadır bu nedenle, gazlamanın ve havalandırmanın , mümkün olduğu kadar temiz bir ortamda yapılması gerekmektedir.

Kimyasal pastörizasyonun ikinci yöntemi ise, bakır sülfat la pastörizasyondur. Bunun uygulanmasında 1 ton kompost için 500 gr. Bakır sülfat kullanılmaktadır. Bakır sülfat pastörize aşamasına gelmiş kompost ta aktarılarak homojen bir şekilde karıştırılıp üzeri naylonla örtülür ve naylonun kenarları kum ve toprakla bastırılarak kapatılır. Bu şekilde 3 gün bekletilir 3. günün sonunda 3-4 kere aktarılarak havalandırılan kompost ekim için hazır hale gelir.

İyi bir pastörize sonunda kompost şu özelliklere sahip olmalıdır.

– kompost ta aktivite azalır ve ısı hızla düşme eğilimi gösterir

– amonyak kokusu olmamalı 5-10ppm arasında veya daha az olmalı

– kompost rengi kahverengi siyahtan gri renge dönmesi gerekir

– kompost yumuşak olmalı , kolaylıkla kırılmalı

– iki elle sıkıştırıldığında su akmamalı, nem oranı %65-68 civarında olmalı

– kompost kokusu taze çavdar ekmeği kokusunda olmalı

– azot oranı %2-2.5 arasında olmalı

– karbon nitrojen oranı16-17

– ph 6,6-7,5 arasında olmalıdır.

Mantar Yetiştiriciliği Misel ekimi ve ön gelişme devresi:

Ekime hazır hale gelen kompost beklemeden ekim yapılır. Ekimde , buğday ,çavdar, mısır v.b. hububat denelerine sardırılmış tohumluk misel kullanılır. ekimden maksat, tohumluk miselin kompost içerisine olabildiğince homojen bir şekilde yayılması, karıştırılmasıdır. Bir ton kompost için 5-7 kg arasında veya 8- 10 lt misel kullanılır . misel daha düşük dozlarda ekilirse gelişme süresi uzamakta ve rakip ve istenmeyen organizmaların kompost içerisinde çoğalma riski artmaktadır. Tersine yüksek dozda ekim yapıldığında ise maliyeti artırıcı etkenle birlikte misel gelişmesi sırasında istenmeyen ölçüde sıcaklık yükselmesi olabilir.

Kompost iyi bir besin ortamı olduğundan her türlü mikrobial bulaşmaya karşı duyarlıdır. Bu nedenle ekimde çalışanların hijyen şartlarına büyük ölçüde özen göstermeleri , ekimde kullanacakları alet ve ekipmanların temiz olmasına dikkat etmeleri gerekir .

Ekim elle veya makine ile yapıla bilinir. Tohumluk misel kompost a homojen bir şekilde karıştırılır ve kasa,naylon torba veya ranzalara yerleştirilir. Ekimi yapılan kompost hafifçe bastırılarak düzeltilir odalara yerleştirilen kompost üzerine kağıt veya ince naylon örtü ile örtülerek hem muhtemel bulaşmalara karşı hem de yüzey kurumalarına karşı tedbir alınmış olur. Bulaşmalara karşı ayrıca %1 lik formalin ve %0.1 DDVP ile oda haftada bir ilaçlanmalıdır. Ara sıra su pülvarize edilerek örtü kağıtlarının nemli kalması sağlanır . Bu devrede kapı ve havalandırmalar kapalı tutulur yalnız ısı ayarlamalarında havalandırmalar kullanılır, oda ve kompost sıcaklığının 28 C nin üzerin çıkmamasına özen gösterilir.

Gelişme dönemi için en uygun sıcaklık oda içi 23 C kompost 25 C oda içi nem %80-90 de miseller 13 –15 günde kompost u tamamen sarar ve ortama mantar kokusu yayılmaya başlar. Bu süre zarfında misel gelişmez ise bunun nedenlerini söyle sıralayabiliriz.

– Kompost aşırı ıslak yada kurudur.

– Kompost sıcaklığı 30 C yi aşmıştır

– Kompost besin maddelerince fakirdir.

– Kompost hazırlanması ve pastörizasyonu iyi yapılmamıştır.

– PH uygun değildir

– Hastalık yada zararlılarla bulaşma vardır.

ÖRTÜ TOPRAĞININ ÖRTÜLMESİ

Sonradan meydana gelebilecek bulaşmaları engellemek, su düzeni kurularak komposttun kurumasını önlemek ve daha düzenli şapka oluşmasına elverişli bir ortam yaratmak amacıyla, misel gelişmesini tamamlamış olan kompost üzerine 3,5 –4 cm kalınlığında toprakla kaplanır. Mantar verim ve kalitesi üzerine son derece etkili olan örtü toprağının en önemli özelliği yüksek su tutma kapasitesine sahip organik maddece zengin olmasıdır. Torf olarak adlandırdığımız bu topraklar yüksek miktarda su tutma kapasitesi nedeniyle mantarın su deposu gibidir. Zira mantar için su çok önemlidir. 1 kg mantar oluşumu için, yaklaşık 1 lt mantar yapısına girmek 1 lt de buharlaşmayı karşılayabilmek için 2 litre suya ihtiyaç vardır. Mantar için bu kadar önemi ve yeri olan suyu rasgele ve bolca verdiğimizde ise kompost içerisine sızma olacağından miseller boğulabilir. bu nedenle suyun belli bir rejim dahilinde verilerek örtü toprağında stokta tutulması çok önemlidir.

Örtü toprağının Ph sı 7- 7.5 olmalı, bunu sağlamak için gerekirse kireç veya mermer tozu ilave edilmelidir. Dönem sonuna kadar geçirgen yapısını korumak , kaymak oluşturmamak suretiyle hava geçişine izin veren yapıdaki örtü toprağının besin maddelerince zengin olması gerekmez.

En uygun örtü toprağı turba( torf) dur buna hacim itibariyle onda bir oranında kum veya dört de bir oranında perlit karıştırıla bilinir.

Bunun yanında: orman toprağı, tınlı toprak, killi toprak , kum vb. materyallerle karışımlar yapılarak ta kullanıla bilinir. Ayrıca birkaç yıl beklemiş atık kompost da örtü toprağı olarak kullanıla bilinir.

Örtü toprağı hazırlandıktan sonra hastalık ve zararlılara karşı 70 C0 de 1 saat tutularak buharla sterilize edilir. Buna olanak yoksa 1 m3 toprak için 2- 2,5 lt dozunda formalin karıştırılarak dezenfekte edilir.Formalinle sterilizasyonda 100 litre suya 2-2.5 Litre formalin karıştırılarak 1 m toprağa iyice karıştırılarak toprağın üzeri naylon la örtülür ve ya naylon torbalar içerisine konularak ağızları kapatılır en az 48 saat bu şekilde bekletilir. Kullanmadan önce toprak iyice havalandırılarak örtü işlemi yapılır. Formalinle sterilizasyon için ortam ısısının 15 C den az olmaması gerekir.

MANTAR YETİŞTİRİCİLİĞİ BAKIM HASAT

Mantarcılıkta en önemli bakım işlemi sulamadır. Hem yetersiz hem de aşırı sulama verim ve kalite üzerine son derece etkilidir. Örtü toprağının yerleştirildiği anda %65-70 su içerdiğini belirtmiştik. Bu pratikte avuca alınıp sıkıldığında suyun parmaklar arasında görünmesi akmaması ile anlaşılır.

Toprak örtümünden sonra 1-2 gün içinde püskürtme şeklinde sulamalarla örtü toprağındaki nem oranı %70-73 seviyesine getirilir. Bundan sonraki sulamalar yüzey kurumalarını giderecek şekilde çok hafif püskürtmelerle sürdürülerek örtü toprağının nem düzeyi korunur. Bu dönemdeki hava nemi de %90-93 düzeyindedir.

Mantar taslaklarının görünmesi ile mantarlar nohut iriliğine ulaşana kadar olan dönemde sulama kesilir. Sadece yüzey koruması halinde sisleme şeklinde nemlendirilir.

Misellerin örtü toprağını sarmasını takiben primodiumları oluşturmaya başlaması için, kompost sıcaklığını 24-25 C0’lerden 20 C0’nin altına yavaş yavaş düşürülür. Aynı zamanda iyi bir misel gelişmesi için %1-2 düzeyinde tutulan CO2 yoğunluğu ek havalandırmalara başlanarak %0,1’in altına düşürülür. Sıcaklık ve CO2 yoğunluğunun hızla düşürülmesi şapka oluşumunu hızlandırır.

KUZU GÖBEĞİ MANTARI

kuzu-göbeği

Yumurtaya benzer ve düzensiz oyluklara sahiptir. Köşeli ve geniş oylukların kenarı dolambaçlı ağ görünümündedir. Kırmızımsı ve sarıdır.
Sap; Silindirik ve düzensiz boşluğa sahiptir.
Etli kısım; Mum kıvamında, gevrek ve kırmızımtırak sarı renkte, hoş kokulu tada sahip.
Yetişme Yeri: Zengin toprakları sever. Orman açıklıkları, yol ve akarsu kenarları, bitki örtüsü yanmış araziler ve fındık, kayın, akçaağaç ve karaağaçların altında tek tek bulunurlar.
Yetişme Zamanı: Mart-Mayıs
Diğer Özellikleri: Çok bilinen ve yenen mantardır. Bir defada çok fazla yenmemelidir. Yavaş
pişirilirse daha lezzetli olur. İpe dizilerek kurutulabilir ve kış için saklanabilir.

Morchella cinsi mantarlar makro mantar olup mikorrhiza sınıfına girmektedir. Bu mantarlar bazı ağaç türleri ile sıkı bir ilişki içerisinde olup ağaçların köklerinde mikorrhitik olarak yaşamaktadırlar. Bu özelliklerinden dolayı çok uzun yıllar üzerinde kültüre alma çalışmaları yapılmış ancak başarılı olunamamıştır. 1982 yılında Ower isimli araştırıcı bu mantarı laboratuar şartlarında kültüre almayı başararak ve üretim tekniği üzerine patent almıştır. Bugün bu mantar
türünün inokulumları hazırlanarak doğal ortamlarda populasyonu artırma yönünde uygulamalar mevcuttur.
Morchella cinsi mantarlar yurdumuzun doğal florasından en fazla toplanarak ihracatı yapılan türlerdir. Bazı dönemler kuru kiloğramı 100 TL’ nin üzerinde fiyata satılmaktadır. Yurdumuzda Marmara ege ve Akdeniz bölgelerinde ormanlık alanlarda ilkbahar dönemlerinde genelde çam ormanlarında bulunmaktadır. Orman yangınlarından sonra yoğun olarak bu mantarın çıkışı görülmektedir.

Misel üretim tekniği
Kurutulmuş Morchella askokarpları oda sıcaklığında 6-12 saat süreyle distile suda bırakılarak elde edilen askosporlar kullanılabilir. Mantar alkolle sterlize edilebilir, steril saf su içerisine bırakılır. 6-12 saat sonra askosporlar dökülür ve misel üretimi için kullanılacak duruma gelmiş olur.
– Spor çimlendirmesi %2 malt ekstrakt agarda yapılır.
– Saf kültür üretiminde kullanılan besi yerleri
– PDAYE: 1 litre saf suya 39 g PDA, 1.5 g yeast ekstract, 1 g pepton, 1 g flor.
– MEA: 1 litre suya 20 g malt ekstract, 20 g bakto agar.
– CYM (Complete medium yeast): 1 litre suya 20 g destroz, 2 g pepton, 0.5 g MgSO4. 7H2O, 1 g
– K2HPO4, 0.46 g KH2PO4, 0.12 g kazamino asit, 20 g bakto agar, 1 g yeast ekstract.
– Besi ortamlarının pH’ları 6.5’e ayarlanmalıdır.

İLGİNİZİ ÇEKEBİLİR: Para Kazandıran En Karlı Tarım Ürünleri ve Bitkiler

Tohumluk misel üretimi
Çavdar, pepton, yeast ekstract, iz element solüsyonu, kazamino asit besi yerinde buğday taneleri kullanılır. Bu materyallerden karışım hazırlanır ve kavanozlara (250 ml’ lik cam kavanoz) 100 er gram ilave edilir.
Bunun üzerine zayıf besleyici ortam ilave edilir. 3 kısım A. bisporus örtü toprağı (humus, perlit, kum karışımı), 1 kısım yosun, 2 kısım su karışımı bulamaç haline getirilir. pH’sı 5.8’e ayarlanıp kavanozlara doldurulup 121 0c’de 30 dakika otoklavlanır ve aşılama yapılır.

Yetiştirme tekniği
Bu mantar türlerinin üretimlerine yönelik yapılan çalışmaların sonucunda çeşitli üretim metotları geliştirilmiştir. Bu metotlara kısaca değinilecektir.
İlbay, E (2000)’nin literatürlere dayanarak vermiş olduğu üretim metodunda izlenen yol şu şekildedir.

  1. Morchella spp. kültürü mantarların doğadan toplanmasıyla başlar. Doğadan toplanan
    mantarlar kısa sürede laboratuara getirilir ve steril kabinde besi ortamına mantarı salmak suretiyle
    spor aşılama işlemi gerçekleştirilir.
  2. Aşılanan ortamlar 12.7-26.6 0c arasında inkubasyona tabii tutulur ve misellerin gelişmesi
    sağlanır. Gelişme sonrası alt kültüre alınarak tohumluk miseller hazırlanır. Bu amaçla en fazla
    pirinç, kenevir, cin darı ve kolza kullanılmaktadır.
  3. Tohum üretimi için hububatların 24 saat suda bekletilmesi yeterli olacaktır. Kültür ortamı
    hazırlamada ise öncelikle 1 hacim turba toprağı, 5 hacim ıslak hububatla karıştırılır ve 110 ml’lik
    kavanozlara doldurulur. 121 0c’de bir saatlik sterlizasyon sonrası morchella ana kültüründen
    aşılama işlemi gerçekleştirilir.
  4. Aşılanan ortamlar karanlıkta 20-21.6 0c ‘de 4-6 haftalık inkubasyona tutularak sclerotia
    gelişimi sağlanır ve tohumluk misel hazırlanmış olur. Üretim için kompost hazırlığında bir tepsiye
    suda şişkinleştirilmiş pirinç konarak üzeri kağıtla kaplanır. Bunun üzerine ise %50 talaş (dış budak,
    meşe, akçaağaç, kayın vb.) %30 turba toprağı, %20 kum, %10 pirinç kauzu, %5 soya unu ,%5
    sphagnum karışımı konur, sulanır. Söz konusu karışım 121 0c’de sterlize edilir. Yukarda açıklanan
    tohumun bu karışıma aşılaması yapılarak 4-6 hafta 18.3-21.1 0c’de inkubasyonu sağlanır. Misel
    gelişme sonrası ortam 3.3-4.4 0c’de iki hafta süreyle buzdolabında soğuk şokuna tabi tutulur. İki
    hafta sonra üretim odasına alınarak (nem %85-95, sıcaklık 22.7-25 0c, günde 8 saat aydınlatma,
    CO2 miktarı 900 ppm’den az) üzerine örtü toprağı serilir ve mantar oluşumu sağlanır.

İSTİRİDYE MANTARI

istiridye-mantarı

Türkiye’de en çok yetiştiriciliği yapılan mantar türüdür.

Şapkası: Yelpaze, midye kabuğu gibi yayvan kavisli, kenarı her tarafta içeri kıvrıktır. Olgunlaşınca güderi rengini alır. Zeytini yeşilde olabilirler. Birbiri üzerinde sıralar, halinde yer alırlar. Lameller beyaz, sap üzerinde belirgin devam edip ağ gibi birleşir.
Sap: Yandan birleşik yok denecek kadar kısa ve kalındır. Sarımtırak beyaz olup dip kısmı, tüylü ve yünlü gibidir. İçi dolguludur.
Etli Kısım: Gençken yumuşak, kuruyunca ve yaşlanınca sert olur. Hoş kokuludur.
Yetişme Yeri: Yapraklı ağaç gövdeleri kütükleri, tomrukları ve direkleri üzerinde kümeler halinde bulunur. Ağaç gövdelerinin daha çok yaralı kısımlarında ve budaklarında yetişir.
Yetişme Zamanı: İlkbahar ve Sonbahar yılın her ayı bulunabilir.
Diğer Özellikler: Genç numuneler yenmelidir. Yağda kızartılmış şapkaları balık tadındadır.
Pleurotus türleri dünya genelinde kültürü yapılan mantar türleri içerisinde ikinci sırada yer almaktadır. Bu cins içerisindeki türlerden ise en fazla üretileni Pleurotus ostreatus’ tur. Bu tür ilk olarak Falck tarafından 1917 yılında kültüre alınmıştır. En fazla üretim ise Çin de gerçekleştirilmektedir. Avrupa da Almanya en önemli tüketici ülke konumundadır.

Kültürü yapılan mantarlar içerisinde en kolay üretilebilen ve en düşük yatırım maliyeti olan mantar türleri pleurotus cinsi mantarlardır. Bu özelliklerinden dolayı bu mantar türlerinin üretimleri dünya genelinde hızlı bir şekilde artmaktadır. Pleurotus cinsi içerisinde kültürü yapılan önemli türler Pleurotus ostreatus, Pleurotus florida ve Pleurotus sajor-caju’ dur.

Bu mantar türlerinin her birinin ekolojik özellikleri birbirinden farklıdır. Pleurotus ostreatus türü bu mantarlar içerisinde en fazla üretimi yapılan ve düşük sıcaklıklarda şapka oluşturduğu için kış şartlarında üretilen bir mantar türüdür. Doğu avrupa da uzun zamandan beri açıkta yetiştirilmektedir. Avrupa ülkelerinde sevilerek tüketilen mantar türleridir.

Pleurotus florida ise yüksek sıcaklıkta ürün verme yeteneğine sahip olduğu için genelde yaz aylarında üretimleri daha uygun olan ve ostreatus’a benzeyen bir tür’dür. Yaz aylarında üretilmeleri enerji maliyetleri açısından daha uygundur.

Pleurotus sajor-caju yine yüksek sıcaklıklarda ürün veren türlerden birisidir. Bu tür optimum 25 0c’de ürün vermesine karşılık 30 0c’de de ürün oluşturabilmektedir.

Bu mantar türleri genelde tarımsal atıklar kullanılarak üretilmektedir. Bu türlerin üretimleri bu özelliklerinden dolayı ucuza mal olmakta, aynı zamanda üreticilere ek gelir sağlamaktadır.

Bu mantar türlerinin üretimlerinde genelde iki metot kullanılmaktadır. Odun kütükleri üzerinde üretim genelde orman kaynaklarının bol olduğu ülkelerde kullanılan bir üretim metodudur. Talaş ve tarımsal atıklar üzerinde üretim ise bu materyallerin bol bulunduğu ülkelerde yapılmaktadır.

Üretim yeri olarak ise açıkta ve kapalı tesislerde üretim yapmak mümkündür. Kütükler üzerinde üretim genelde açık alanlarda yapılmaktadır. Sentetik bloklarda üretim genelde kapalı tesislerde yapılan bir üretim şeklidir.

Bu mantar türlerinin yurdumuzda üretimleri henüz yaygınlaşmış değildir. Bu türlerin üretimini yapan üretici sayısı çok az olup, pazarları da genelde lokal kalmıştır. Büyük alışveriş merkezleri bu türlerin pazarlarını teşkil etmektedir. Halkımız genelde ilkbahar ve sonbahar aylarında doğadan topladıkları mantarları tüketmekte, bazen de zehirli mantarlarla karıştırarak zehirlenmeler meydana gelmektedir.

Üretim Yeri Özellikleri:
Bu mantar türünün üretiminde iki metot bulunmaktadır.

  1. Kütükler üzerinde üretim
  2. Sentetik ortamlarda üretim

Üretimin yoğun olarak yapıldığı Çin’de genelde kütükler üzerinde üretim yapılmaktadır. Ancak son yıllarda kapalı tesislerde üretim yaygınlaşmaya başlamıştır. Her iki üretim metodu da yurdumuzda uygulanabilecek metotlardır.

Bu türün üretiminde seralar üretim alanı olarak kullanılabilir. Aynı zamanda meyve bahçeleri, kavaklıklar ve orman alanları açıkta üretim amacıyla kullanılabilir. Kapalı alanlarda yapılacak üretimde ise aşağıdaki özelliklere sahip üretim odalarının yapılması gerekmektedir.
Misel Sarma Odası: Bu oda kültür mantarı üretiminde kullanılan bir oda olabilir. Işıktan ari sıcaklığı 20-25 οC’ye ayarlanabilen, katlı ranza döşeli bir oda olmalıdır. Poşetler bu oda içerisinde 30-40 gün kalacaklardır.

Mantar Yetiştiriciliği Üretim Yeri ve Özellikleri:
Açık alanlarda yapılacak üretimlerde ortamların konulacağı yer yarı gölge, nemi muhafaza edebilen bir bahçe altı olmalıdır. Bu alana blokların nem ihtiyacını karşılamak amacıyla mini spring sistemi kurulmalıdır.

Kapalı alanlarda yapılacak olan üretimde üretim odalarının ranza sistemi ile döşenmesi, ısıtma ve soğutma sistemlerinin bulunması gereklidir. Ayrıca bu mantar türü ışığa da ihtiyaç göstermektedir. Bu nedenle odalarda ışıklandırma sistemlerinin de kurulması gerekmektedir.

Seralarda yapılacak üretimlerde ise ek bir ışıklandırmaya ihtiyaç yoktur.

Üretim Yeri ve Üretim Tekniği İçin Gerekli Malzemeler.

Misel sarma odası ranza döşenmelidir: Bu odada 4 kg ağırlığında m2 ’ye 10 torba yerleştirilebilir. 3000 torba için 150 m2 ’lik üç katlı bir misel sarma odası yeterli olmaktadır. Odalarda mistleme sisteminin kurulması nem kontrolü bakımından faydalı olacaktır. Üretim odasında m2 ’ye 5 torba yerleştirilebilir. Dolayısıyla 2500 torba için 500 m2
üretim alanı yeterlidir. Buna göre 500 m2 taban alanına sahip bir sera bu üretimi yapmak için yeterlidir.

Ortamın pastörizasyon işlemi: Hazırlanan ortamlar parke fırınlama tesislerinde 12 saat tutularak bu işlem gerçekleştirilebilir.

PLEUROTUS CİNSİ MANTARLARIN ÜRETİM TEKNİĞİ

Bu mantar türlerinin üretimlerinde genelde tarımsal atıklar kullanılmaktadır. Kavak talaşı ve mısır koçanının (1:1) oranı üretimde kullanılabilir. Materyaller temin edildikten sonra karışım hazırlanır , iyice karıştırılır, nem oranını %60- 65’lere getirmek için pülverize şekilde nemlendirilir. Tüm karışımın neminin homojen bir şekilde ayarlanması sağlanır. Hazırlanan ortamlar polyetilen poşetlere 4 kg ağırlığında olacak şekilde doldurulur, ağızları bağlanır.

Hazırlanan poşetler hastalık ve zararlılardan arındırılmak amacıyla parke fabrikalarının fırınlarına yerleştirilerek 12-24 saat burada tutulurlar. Pastörizasyonu tamamlanan ortamların sıcaklıkları 20-25 OC’ye düşünceye kadar
beklenir. Böylece ortamlar ekime hazır hale gelmiş olurlar.

Bu üretimde ekim misel geliştirme odasında yapılabilir. Oda bir gün önceden formaldehitle ilaçlanır ve ertesi gün biraz havalandırılır. Pastörizasyonu tamamlanan ortamlar bu odaya taşınarak yerlerine yerleştirilir. Her torbaya gerekli misel, torbaların ağızları açılarak ilave edilir. Torbaların ağızları tekrar bağlanır ve oda tekrar formaldehitle ilaçlanır.

Oda sıcaklığı 20-25 0C’ye ayarlanarak oda nemi yüksek tutulmaya çalışılır. Bu şekilde misel ortamları tamamen sarıncaya kadar bekletilir.

Yaklaşık 30 gün zarfında miseller ortamları tamamen sarar. Bu zamana kadar torbalar kontrol edilerek hastalık oluşan torbalar ortamdan tamamen uzaklaştırılır ve imha edilir. Gelişmesini tamamlayan ortamlarda poşetler çıkarılarak gerekli bakım işlemleri yerine getirilir. Primordium şeklinde oluşan mantarlar 4-5 gün sonra hasat edilecek büyüklüğe gelirler. Bunların hasatları yapılır ve bloklardan mantar oluşumu durur. Birinci flaş ürünler alındıktan sonra 10-15 gün zarfında mantar çıkışı durur. Bu sürede ikinci flaş ürünler alınmaya başlar.

Hasat ve Verim
Her bir bloktan 10-15 gün aralıklarla üç ay boyunca ürün almak mümkündür. Bir kg kuru ortamdan üç aylık zaman zarfında 1 kg taze mantar almak mümkündür.

KUZU MANTARI

kuzu-mantarı

Sivrice konik olup, düzenli oyuklara sahip. Oyuklar belirgin ve boyuna paralel sırtlı aralarında enine damarlarla birleşmiştir. Kahverengi tonlardadır.
Sap: Ortası boşluklu, şapkayla dik birleşir. Beyazımtırak, esmerimtırak ve pürüzlüdür.
Etli Kısım: Yumuşak ve incedir.
Yetişme Yeri: Kireçli arazilerde, çam meşcereleri ve civarlarındaki çayırlık ve çalılıklarda görülmektedir.
Yetişme Zamanı: Nisan-Mayıs
Diğer Özellikleri: Çok yaygın değildir. Bu türde aynen özellik itibariyle M. esculenta’ya benzemektedir .

ÇÖREK MANTARI

çörek-mantarı
Şapka: Yarım küre şeklinde, tümsek ve yayvandır. Islakken parlar ve hafif yapışkandır. Rengi
değişken, kestane veya soluk kahverengidir.
Sap: Çoğunlukla ortada veya aşağıda şişkindir. Yukarı kısmı, ince beyaz soluk renkli damarlı ağ gibi görünüşe sahiptir.
Etli Kısım: Gençken beyazımtrak, olgun iken sarımtraktır.
Yetişme Yeri: Asit karakterli topraklarda, bilhassa kayın altında ve geniş ladin meşcereleri altında, ve yaprak çürüntüsü üzerinde görülür.
Yetişme Zamanı: Haziran-Ağustos
Diğer Özellikler: Yenen en iyi mantarlardan biridir. Hoş kokusu ve fındık gibi lezzetli tadı vardır.
Kurutulabilir veya yağ içinde saklanabilir. Bu mantar türü’de makro mantar olup mikorrhiza özelliğindedir. Henüz kültürel olarak üretimi bulunmamaktadır. Pek çok ülkede bu türün kültürel şartlarda üretimleri üzerine çalışmalar
yürütülmektedir. Bazı ülkelerde oldukça değerli bir mantar türüdür. Bu türde yurdumuzdan ihracatı
yapılan mantarlar arasında yer almaktadır.

Orman plantasyonlarında müşterek olarak yaşadığı bitkilerin köklerine inokulasyonlar yapmak suretiyle, orman alanlarında populasyonu arttırmaya yönelik uygulamalar bazı ülkelerde yapılmaktadır.

KAYPAK MANTARI

kaypak-mantarı

Şapkası: Konik yarım küre gibi ve tümsektir. Yapışkan ve parlayan bir örtüsü vardır. Kestane veya morumtırak kahverengidir. Sapa ZAR ile bağlıdır. Bu zarın kalıntısı önce beyaz, sonra morumsu kahverengi bir yüksük olarak sapın üzerinde kalır.
Sap: Gençlikte dibi daha incedir. Yaşlanınca silindir halini alır.
Etli kısım: Sulu ve yumuşaktır. Önce beyazımtırak sonra limon sarısı ve dip kısmı ise pembedir. Meyve kokusundadır.
Yetişme Yeri: Bilhassa çam meşcereleri altında ve kenarlarındaki çayır, yosun ve eğreltiler altında kümeler halinde görülür.
Yetişme Zamanı: Haziran-Ekim
Diğer Özellikler: Orta derece yaygın olan bir mantardır. Genç numuneleri daha makbuldür.

İMPARATOR MANTARI

imparator-mantarı

Şapkası: Yumurta şeklinde ve BEYAZ bir örtü altında saklı, sonradan tümsek ve yayvandır. Üzeri
düzdür. Kırmızımsı turuncu, parlak renklidir.
Sap: Silindir şeklinde ve kalın koyu sarı renkli, yukarı kısmında KOYU-SARI ekseriyetle çizgili
sarkık bir YÜKSÜK bulunur. Dip kısmı şişkince ve BEYAZ bir KAPÇIK tarafından sarılmıştır.
Etli Kısım: Katı, beyaz ve çok hoş tada ve kokuya sahiptir.
Yetişme Yeri: Yapraklı ağaçlardan bilhassa meşe, kestane ve ceviz’in altında, nadiren de iğne yapraklı
ağaç meşcerelerinde gelişir.
Yetişme Zamanı: Ağustos-Kasım
Diğer Özellikler: Kendine çok benzeyen ÖLÜMCUL ZEHİRLİ olan Amanita muscaria ile karıştırılabilir. Amanita muscaria’ da şapka, BEYAZ PULLAR’ la kaplıdır. Rengi de portakal sarısıdır. LAMELLE’ ri sarı değil BEYAZ’ dır. Sapın üzerinde bulunan YÜKSÜK’ te beyazdır. Diğer mantarlardan yenme bakımından daha üstündür. Çiğ olarak yenilebilir ve kurutulabilir.
Ectomycorrhitik mantarlar grubunda yer alır. Bazı ağaç türleri ile sıkı bir ilişki içerisindedir. Bu mantar türü Zhu ve xie tarafından 1984 yılında kültüre alınmıştır. Henüz dünya genelinde yoğun bir üretimi bulunmamakta, bazı ülkelerde doğal olarak toplanmakta ve taze veya kuru olarak ticareti yapılmaktadır.

MANTAR YETİŞTİRİCİLİĞİ DESTEKLERİ

Tarım ve Kalkınmayı Destekleme Kurumu (TKDK) tarafından mantar yetiştiriciliği destekleniyor. Mantar yetiştiriciliği ve diğer alt kollar için yapılan destekler tek bir program kapsamında gerçekleştiriliyor. Bu kapsamda mantar yetiştiriciliği yapmak isteyen girişimci ve yatırımcılar, IPARD programı kapsamında destek alabiliyr. TKDK’nın resmi internet sitesi aracılığıyla desteklemeler üzerine ayrıntılı bilgileri ve animasyon programlı başvuru yollarını inceleyebilirsiniz.

Ayrıca Türkiye’de tarımsal faaliyetlerin geliştirilmesi konusunda elbette en çok desteği Tarım ve Orman Bakanlığı yapmaktadır. Tarım ve Orman Bakanlığı’nın il müdürlükleri aracılığıyla güncel tüm destekleri öğrenebilirsiniz. Birçok bölgeye özel farklı desteklemeler bulunduğu gibi, belirli dönemlerde yeni destekler de açılabiliyor. Bu nedenle işe koyulmadan önce mutlaka 1 kere, şehrinizde bulunan Tarım ve Orman Bakanlığı İl Müdürlüğü’ne gitmenizi şiddetle öneriyoruz.

BAŞARI HİKAYESİ

mantar

İstanbul’da yaşayan 30 yaşındaki Ali Sevindik, çalıştığı iş yerinin kapanması nedeniyle eşi Havva Sevindik (27) ile iki yıl önce Giresun’a dönerek Eynesil ilçesine bağlı Adaköy’e yerleşti.

Köyde çiftçilik üzerine arayışa giren çift, Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığının “Genç Çiftçi Projesi”ne başvurmaya karar verdi. Başvuru sonucunda Havva Sevindik hibe desteği almaya hak kazandı.

Bu yıl mantar üretimine başlayarak kendi işlerinin patronu olan çift, yıllık 12 ton mantar üreterek iyi bir kazanç elde etmeyi amaçlıyor.

İLGİNİZİ ÇEKEBİLİR: Topraksız Tarım – Hidroponik Nedir?

Sevindik, AA muhabirine yaptığı açıklamada, eşinin çalıştığı iş yerinin İstanbul’daki faaliyetini durdurması nedeniyle memlekete döndüklerini söyledi.

Projenin kendilerine iş kapısı olduğunu belirten Sevindik, “Köydeki evin bahçesinde istiridye mantarı tesisi kurduk. Kendimiz üretiyoruz, pazarlamada da hiçbir sıkıntımız yok.” dedi.

Toptan alım yapan firmalarla şimdiden anlaştıklarını aktaran Sevindik, bunun dışında köy halkına da satış yaptıklarını kaydetti.

Sevindik, şu anda her şeyin istedikleri gibi ilerlediğini dile getirerek, “Ben acil tıp teknisyeniydim, acil tıp teknisyenliğini şu an yapamıyorum ama projeyle kendi işimizin patronu oldum. Eşimle birlikte bu işi yaparak geçimimizi sağlıyoruz.” diye konuştu.
Havva Sevindik’in eşi Ali Sevindik ise asgari ücretle işçi olarak çalışmak yerine eşiyle birlikte köye gelip kendi işlerini kurmayı tercih ettiklerini söyledi.

Sevindik, istiridye mantarını araştırıp üretim yapma kararı aldıklarını belirterek, bir çok yerden talep aldıklarını, amaçlarının iç piyasada kendi pazarlarını oluşturmak olduğunu vurguladı.

Ali Sevindik, mantarın kilogramının 12-15 liradan satıldığını kaydetti.

İstanbul’a göre daha kolay bir yaşama kavuştuklarına dikkati çeken Sevindik, şöyle devam etti:
“İstanbul’da bir kira en az 800 lira, burada kira vermiyoruz, doğal ortam, kendi istediğimiz şekilde ekim yapıyoruz, farklı sebze, meyve yetiştirebiliyoruz. Çocuklar için de güzel bir ortam, devlet çocuklar için her türlü imkanı da sunuyor.

Bu avantajları kullanıyoruz. İstanbul’da gürültü kirliliği, stres, yorgunluk vardı.”

Sevindik, köyde 100 metrekare alanda üretim yaptıklarını ifade ederek, yıllık 12-15 ton arasında üretim yapmayı hedeflediklerini aktardı.

AA

İLGİNİZİ ÇEKEBİLİR:

 Safran Yetiştiriciliği

Şakayık Çiçeği Yetiştiriciliği

 Mor Patates Yetiştiriciliği

 Kinoa Yetiştiriciliği

Tıbbi Aromatik Bitki Yetiştiriciliği

 Marul Yetiştiriciliği

Fasülye Yetiştiriciliği

Badem Yetiştiriciliği

Ahududu Yetiştiriciliği

Soya Yetiştiriciliği

Serada Çilek Yetiştiriciliği

Domates Yetiştiriciliği

Ceviz Ağacı Yetiştiriciliği

Ayva Yetiştiriciliği

Taze Fasulye Yetiştiriciliği

Serada Biber Yetiştiriciliği

Goji Berry Yetiştiriciliği

Börülce Yetiştiriciliği

Kanola Yetiştiriciliği

Kırmızı Reishi Mantarı Yetiştiriciliği

İpek Böceği Yetiştiriciliği

Zeytin Yetiştiriciliği

Lavanta Yetiştiriciliği

Kuşkonmaz Yetiştiriciliği

Susam Yetiştiriciliği

Çilek Yetiştiriciliği

Bültenimize Katılın

Hemen ücretsiz üye olun ve yeni güncellemelerden haberdar olan ilk kişi olun.

Bir Cevap Yaz ayşe İptal

E-posta hesabınız yayımlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Yorumlar (15)

  1. KÜLTÜR MANTARI USTASIYIM ÜCRETLİ TELEFONDA DANIŞMANLIK YAPIYORUM WATSAPDAN YAZARSANIZ ÜCRET TALEP ETMİYORUM.
    ÇADIR KURULUMU ANAHTAR TESLİM YAPIYORUM.
    0530 320 73 14
    YURT DIŞI İŞLERİNE AÇIĞIM.

  2. Balıkesir Bandırma 5 kişi paketleme yapabiliriz

  3. MERHABA K.ÇEKMECEDE EKİP OLARAK İŞ İSTİYORUZ

  4. 24 Ekim 2018

    Merhabalar. İzmirde yaşıyorum komşum ile bu işi yapmak istiyorum. Toplamda 5 kişiyiz. Hani şöyle bir tabir vardır. Ev kira boğaz satın’ı karşılayabilmek adına ek işe ihtiyacım var. Haber bekliyorum. Saygılar

  5. İstanbul Ümraniye civarında yaşamaktayız.3 kişiyiz hafta arası çalıştığımız için hafta sonu evde paketleme işi yapmak istiyoruz. Teşekkürler.İyi çalışmalar.

  6. Merhabalar,
    Tekirdağ Muratlıda oturuyorum.Gerekli olan durumlarda malzemeleri taşıyabileceğimiz aracımız da mevcuttur.
    Bize verebileceğiniz paketleme işi olursa aşağıdaki telefon numarasından her zaman arayabilirsiniz.
    Kolay gelsin.
    Mustafa İYEM
    miyem@windowslive.com

  7. Merhabalar,
    İstanbul’da Bağcılar’ın Güneşli semtinde ikamet etmekteyim. Paketleme işinde pratikliğim ve tecrübem vardır. 5 kişilik bir aileyiz. Ailem de boş zamanlarında bana yardımcı oluyor. Süre konusunda bu zamana kadar sorun yaşamadım. Her türden paketleme işi yapılır. Acil iş ihtiyacımın olduğunu da belirtmek isterim. Şimdiden ilginiz için teşekkürler. İyi çalışmalar..

  8. 8 Ekim 2018

    merhaba
    ismim özlem maltepde oturuyorum. evden paketleme işi yapmak istiyorum. hızlı bir şekilde teslim edebilirim

  9. 30 Eylül 2018

    öğrenciyim evde iş yapmak istiyorum ihtiyacım var düzce merkez

  10. İstanbul Avrupa yakasında yaşıyorum. Paketleme işi yapmak istiyorum.

  11. biz 2 kişiyiz istanbul pendikte ikamet ediyoruz harçlığımızı çıkarmak için bu işe ihtiyacımız var acil geri dönüş yaparsanız seviniriz

  12. her türlü paketleme işi yapabiliriz 6 kişilik bir ekibiz kocaelinde oturuyoruz

  13. ankara elvankent de oturuyorum ulusda ofisim var paketleme işi yapabilirim

  14. istanbul pendikte yaşıyorum evde paketleme işi yapabilirim dönüş yaparsanız sevinirim

  15. 27 Temmuz 2018

    İstanbul Esentepe ‘de geniş bir evde oturuyorum.Her türlü paketleme işini yapabilirim.
    Lütfen telefonuma haber veriniz.

ayşe için bir cevap yazın Cevabı iptal et

E-posta hesabınız yayımlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir