1. Anasayfa
  2. Karlı İşler

İpek Böceği Yetiştiriciliği | Nasıl Yetiştirilir?

İpek Böceği Yetiştiriciliği | Nasıl Yetiştirilir?
0

İpek Böceği karlı bir yetiştiricilik fikri arayanlar için önemli fırsatlar barındırıyor. Eğer tarım sektöründe çalışmayı planlıyorsanız İpek Böceği Yetiştiriciliği yapmak size kısa sürede önemli kazanç fırsatı veriyor.

8 hafta ömrü bulunan İpek Böceği, özellikle dut ağacına sahip yetiştiriciler için en doğru tarımsal karlı iş fikridir. Sadece dut yaprakları yiyen ipek böcekleri üzerine yetiştiricilik yaparak sıfır risk barındıran ve hazır pazarı bulunan bir sektöre giriş yapabilirsiniz.

İpek Böceği Yetiştiriciliği yapmayı planlıyorsanız ayrıca birçok destek alma şansınız da bulunuyor. Destek almak için başvuruda bulunabileceğiniz en önemli kurum ise Tarım ve Orman Bakanlığı. Bakanlığın her il ve ilçede müdürlükleri bulunuyor, buralara bizzat müracaat ederek destek sistemi hakkında bilgi alınabiliyor. Ayrıca Bursa Koza Tarım Satış Kooperatifleri Birliği (KOZABİRLİK) de zaman zaman ipek böceği yetiştiriciliği yapmak isteyenlere çeşitli fırsatlar sağlıyor.

İPEK BÖCEĞİ YETİŞTİRİCİLİĞİ

ipek böceği

İpek böcekçiliğine başlamadan önce bazı hazırlıkların yapılması önemlidir. Bu sayede daha çok verim alınması sağlanabilir. Ayrıca ipeklerin kalitesi de satış fiyatına direkt etki eder, bu nedenle bu hazırlıklar önemlidir.

  • İpekböcekleri beslenmeye başlanılmadan 7 ila 10 gün önce böcekhanelerin ve beslemede kullanılacak malzemelerin tamir edilerek, besleme yerinde olabilecek hastalıklara karşı formaldehit ile dezenfekte edilmesi, duvarların kireç ile badana yapılması gerekmektedir.
  • Böcek beslenecek mekanlarda kuş, fare, karınca gibi hayvanların girebileceği yerler varsa onarılmalıdır.
  • Dezenfektan olarak en etkili madde formaldehit olup dezenfeksiyonda % 3’lük karışım (11 litre suya 1 litre formaldehit ) uygulanmalıdır.
  • Uygulamanın etkili olabilmesi için mekan sıcaklığı önemli olup sıcaklığın 25oC olması gereklidir.
  • Dezenfeksiyon işlemi sırasında beslemede kullanılacak tüm bina ve malzemelerin dezenfekte edilmesi gerekmektedir.
  • Dezenfeksiyon sonrasında mekan 24 saat kapalı tutulduktan sonra kapı ve camlar açılarak havalandırma yapılmalıdır.
  • Dezenfeksiyon sırasında zehirlenmelere karşı mutlaka maske kullanılmalıdır.

İPEKBÖCEĞİ TOHUMLARININ TEMİNİ

İpekböceği tohumunu Ülkemizde üreten tek kuruluş KOZABİRLİK olup, ipekböceği beslemesi yapmak isteyen bütün üreticilere ipekböceği tohumlarını hayvancılık desteklemesi kapsamında ücretsiz olarak vermektedir.
İpekböceği beslemek isteyen; Ege ve Akdeniz bölgesindeki (İzmir, Muğla, Antalya, Hatay….Vb.) üreticilerin en geç

Mart ayı sonuna kadar, diğer bölgelerdeki üreticilerin ise Nisan ayı sonuna kadar tohum talebinde bulunmaları gerekmektedir.

İpekböceği tohum talepleri, Kozabirlik’e veya Kozabirliğe bağlı Kooperatiflere, Tarım İlçe Müdürlüklerine yapılabilir.

Üretimin yoğun olduğu bölgelerde ipekböceği tohumları inficar etmiş (böcek) olarak üreticilere teslim edilmekte olup, üretimin çok az olduğu yani birkaç üreticinin bulunduğu bölgelerde ipekböceği tohumları, kutu içinde tohum olarak üreticilere teslim edilmektedir.

İPEKBÖCEĞİ TOHUM KUTULARINI TAŞIMA

Tohumları direkt güneş ışığından, aşırı sıcak yerlerden, havasız ortamlardan, kimyevi veya zirai mücadele ilaçları, benzin vb. maddelerle aynı yerlerde bulundurmadan, eksoz dumanından sakınmalıdır

Gece ve gündüz değişmemek kaydıyla sıcaklık : 25-26 derece, nem : % 80-85 olmalı, ışıklandırmaya 6-7. günden itibaren ( 16 saat ışık, 8 saat karanlık ) başlanmalıdır. Bu da pratikte sabah saat 04.00’ten akşamsa 22.00’ye kadar aydınlatma yaparak mümkündür.

İpekböcekleri kılavuz verdiğinde böceklerin dağılmaması için üzerlerine tül ve kapak kağıdı kapatılmalı, 2. gün böceklerin tamamının çıkması beklenmeli, böceklerin tamamı çıktıktan sonra beslemeye başlamalıdır.

BAKIM – BESLEMEDE DİKKAT EDİLECEK HUSUSLAR

ipek böceği

İpek Böcekleri’nin istediği uygun ortam koşulları şöyledir;

 

Yaş

 

Yer ( m) 

 

Isı ( OC  )

 

Nem ( % )

Yem Boyutu ( cm2 ) Küne Temizleme
 

1

 

1,5

 

26-28

 

80-85

 

1

 

1 Defa

 

2

 

3

 

26-28

 

80-85

 

3

 

1 Defa

 

3

 

6

 

24-26

 

75-80

 

5

 

1 Defa

 

4

 

15

 

23-24

 

70-75

 

Yaprak

 

2 Defa

 

5

 

25-30

 

23-24

 

70-75

 

Dal

 

5 Defa

İpekböceğinin Morfolojik ve Fizyolojik Özellikleri

  • Yumurta halinden ergin hale geçmek için tam bir metamorfoz geçirir.
  • Yumurtası çok küçüktür. 2000 yumurta 1 gr.gelir.1-1,3 mm*0,9-1,2 mm.
  • Beyaz koza meydana getiren ırklar, açık sarı yumurta, sarı koza meydana getirenler koyu yeşil yumurta meydana getirirler.
  • Yeni çıkış bir larva siyah veya koyu kahverengidir. Başı büyük ve kıl örtüsü ile kaplı.
  • Larva büyüdükçe daha açık bir renk alır.

Larvanın vücudu, baş, göğüs ve karın segmentlerinden oluşur.

Baş:

  • Bir kafatası kemiği ile birlikte, kaynamış olan 6 vücut segmentinden meydana gelmiştir.
  • Başta 6 çift basit göz vardır. 5 adet segmentten oluşan bir çift anten vardır.
  • Alt çene iyi gelişmiştir. Ağızda ventral olarak yerleşmiş olan dudaklarda bulunur.

Göğüs:

  • Protoraks, mezotoraks ve metatoraks olrak üç vücut segmentinden oluşur.
  • Her segment bir çift ayak taşır.
  • Larva işaretine sahip bütün i.b.ler metatoraksın üzerinde bir leke taşırlar.

Karın:

  • Onbir segmentten oluşur. Son üçü birbirine kaynamıştır.
  • Üçüncü, altıncı ve son karın segmenti müsküler çıkıntılar şeklinde 1 çift ayak taşır.
  • Karın seg. 8. ve 9. seg. 4. ve 5. hayat dönemlerinde belirgin bir şekilde ortaya çıkan cinsiyet işaretlerini taşırlar.
  • Dişide süt beyazı bir çift leke şeklinde görülür. Erkeklerde herold bezesi görülür.
  • Har iki cinsiyette de vücudun yan taraflarında dokuz çift nefes deliği vardır.
  • Larva belirli bir uyku devresini geçirdikten sonra üzerine koza örerek pupa haline gelir.
  • İ.b.ler koza örüm ve krizalit devresinde yem yemezler . Hareketsizdirler.
  • Krizalitte göze çarpan vücut kısımları başata bir çift büyük bileşik göz, bir çift anten, ön ve arka kanatlar ve bacaklardır. 7 çift nefes deliği bulunur.
  • Dişilerde 8.karın segmenti üzerinde ince yatay çizgi vardır.
  • Krizalitten meydana gelen kelebek uçamaz, yem yiyemez. Kelebek baş, göğüs, karından meydana gelir. İki yanda bileşik gözler var.Basit göz yoktur.
  • Göğüs pro-mezo-meta torakstan oluşur. Mezo gelişmiş 5 köşeli.3 çift ayak(5 seg.)İki çift kanat bulunur.

Cinsiyet Ayrımı: Erkeklerde 8, dişilerde 7 karın segmentri vardır. Dişilerde duyargalar nispeten küçüktür. Vücut ve karın dolgun, daha az aktif. Erkeklerde vücudun geri kısmında bir çift çengel bulunur.

GENÇ İPEKBÖCEKLERİNİN BAKIM VE BESLENMESİ

1,2 ve 3 üncü yaşlardaki ipekböcekleri, genç ipekböcekleri diye adlandırılırlar. Bu dönemde ipekböcekleri 25-26 derece sıcaklık ve %80-85 nem isterler. Özellikle bu dönemde ipekböceklerine yumuşak ve kaliteli yaprak verilmeli havalandırmaya özen göstermelidir.

İnficar kısmında bahsedildiği gibi iyi bir inficarda çıkış üç gün içinde tamamlanır. Ancak beslemeye üçüncü gün başlanır. Yeni çıkan ipekböcekleri açlığa karşı dayanıklı olduğundan ilk çıkanların bir iki gün aç kalması zararlı değildir.

Üçüncü gün hepsini birden beslemeye alarak yeknesak bir besleme yapılır. Ancak çıkış üç günden fazla sürerse ilk üç günde çıkanlar beslemeye alınır. Daha sonra çıkanlar ise ayrı bir yerde günde bir öğün fazla yem verilerek diğerlerine yetiştirilir. Uyku dönemine birlikte girmeleri sağlanır.

İlk üç yaşta ipekböcekleri kare şeklinde ince kıyılmış yapraklarla beslenirler. Yaprak kıymada ölçü her yaş için ipekböceği büyüklüğünün iki -üç katı kadar olmalıdır. 1. yaşta yaprak verirken dalın en ucundaki ilk 4 yaprağın verilmemesi yararlı olur. Çünkü bu yapraklar çok taze olduğundan bunların alt kısımlarındaki yaprakların verilmesi daha uygundur.

Bayi (franchise) Kredisi

Bayilik/Franchise açmak isteyenlere kredi veren banklara göz atabilirsiniz.

Sermayesiz İş Kurmak

Sermayeniz yok ama ticarete atılıp iş kurmak mı istiyorsunuz? Öyleyse bu yazımızı okumanızı tavsiye ederiz.

Kâr Marjı Yüksek Ürünler

Kâr marjı yüksek ürünlerdeki iş fırsatlarını değerlendirerek daha kısa sürede daha hızlı büyüyebilirsiniz.

İpekböceklerinin üzerinin örtülmesi

Genç ipekböcekleri için en uygun besleme şekli parafinli kağıt (genellikle kasapların kullandığı mumlu kağıt) altında beslemedir. Parafinli kağıt altında nem muhafaza edilerek yaprakların kuruması önlenir. Böylece ipekböceklerine verilen dut yaprağının taze kalması sağlanarak ipekböceklerinin daha iyi beslenmesi sağlanmış olur. Her yemden
yarım saat önce parafinli kağıt kaldırılarak besleme yatağının havalandırılması sağlanmalıdır.

Uyku döneminde ise parafinli kağıt kaldırılmalıdır. Besleme yatağına kireç tozu serpilir ve besleme odası kuru tutulur. Uyku döneminde nemin fazla olması ipekböceklerinin deri değiştirmesini güçleştirir. Kireç, böcekler uyanmaya başladığında yaprak verilmeden önce yapılmalıdır.

İpekböceklerinde uyku (deri değiştirme)

Uykuya giden ipekböceği özellikle ağız kısmından belli olur. Son yaşlar dediğimiz 4 ve 5. yaşlarda küçülerek adeta bir nokta haline gelen ağız kısmından uykuya giden ipekböceğini tanımak çok kolaydır. İlk yaşlarda ise deri renginin değişmesi, baş kısmının irileşmesi ve şeffaflaşması, ağzın küçülmesi uykuya gidişin belirtileridir.

Her uyku dönemi sonunda bir kez alt değiştirme (küne alma) yapılmalıdır. Küne almak için ipekböceklerinin geçeceği büyüklükte (0.5-1 cm2) delikleri olan ağlar besleme yatağı üzerine atılır ve ağ üzerine yem verilir. İpekböcekleri taze yapraklara çıkınca ağ ile birlikte kaldırılarak alttaki kurumuş yapraklar vs. temizlenir. Alt değiştirme ile birlikte seyreltme de yapılır.

İpekböcekleri uykudan uyandığında yaprak verilmeden 1 saat önce ortamda olabilecek mikroplara karşı kireç uygulaması yapılmalı daha sonra yaprak verilerek seyreltme ve alt değiştirme yapılmalıdır.

YETİŞKİN İPEKBÖCEKLERİNİN BAKIM VE BESLENMESİ

ipek böceği

4. ve 5 inci yaşlardaki ipekböceklerine yetişkin ipekböcekleri diyoruz. Bu dönem ipekböcekçiliğinde yaprak tüketiminin ve işçiliğin en fazla olduğu dönemdir. İlk yaşların aksine bu yaşlarda yüksek sıcaklık ve nem çok fazla istenmez. Bu dönemde en uygun sıcaklık. 23-24 derece en uygun nem ise %70-75 dir.

İlkbahar beslemesinde bu dönem Mayıs ve Haziran aylarına rastlar. Dolayısıyla hava sıcaklığı istenen sıcaklığın
üzerindedir. Bu nedenle bu yaşlarda besleme yeri olarak kuzeye bakan serin yerlerin tercih edilmesi gerekir. Ayrıca
güneye bakan pencerelerin kalın perdelerle kapatılması, kapıların hava cereyanı olmayacak şekilde açık tutulması yararlı olur.

Bu dönemde ipekböcekleri için yaprak kıyılmasına gerek yoktur. 4. yaşta tam yaprak ve filiz, 5 inci yaşta ise şimal verilebilir. 4. yaşta iki veya üç kez 5. yaşta ise günaşırı alt değiştirme ve her alt değiştirmede uygun şekilde seyreltme yapmak iyi ve kaliteli ürün alınması amacıyla faydalı olur. Özetle yaprak temini, alt değiştirme, seyreltme vb. işler, yetişkin ipekböceklerinde yoğun bir çalışmayı gerektirmektedir.

Yetişkin ipekböcekleri tabla, kerevet ve yer beslemesi olmak üzere üç yöntemle beslenir.

Tabla beslemesi: Özel olarak yapılmış bir raf sistemi ve buna uygun tablaları gerektirir. En uygun tabla ölçüleri 60×90 cm dır. Genellikle günde 5 kez yemleme ve bir kez alt değiştirme gerektirir. Sık temizlik ve her yemlemede tablaların raflardan çekilmesi gerektiğinden fazla işçilik ister.

Kerevet beslemesi: Yetiştirici için en uygun besleme şeklidir. 3-4 katlı ayaklı veya tavandan askılı ranza şeklinde düzenlenen besleme yatakları küçük bir alanda daha fazla ipekböceğinin bakılmasına imkan verir. Katlar arasında en az 70 cm mesafe olmalıdır. Kerevetlerin eni besleyicinin durumuna bağlı olup ortalama 1 metre olmalı. Boyları besleme odasının boyuna uygun olarak seçilmelidir. Yemleme ve diğer işlemler için kerevetler arasında en az 1 metre yer(koridor) bırakılmalıdır.

Yer beslemesi: Bu yöntemde ipekböcekleri yerde beslenir. Yalnız taban alanı kullanıldığından fazla yer gerektirir.
Kerevet ve yer beslemesinde genellikle şimal beslemesi (dut şimallerinin bütün olarak veya ikiye bölünerek ipekböceklerine verilmesi) yapılır. Bu sistemde alt değiştirme işlemi iplerle de yapılabilir. İple alt alma işleminde
beslenmeden önce besleme yatağı üzerine birbirine paralel iki ip atılır. Daha sonra şimaller bu iplere dik olarak besleme yatağına konur.

İpekböcekleri üstteki yapraklar üzerine çıktığında ipler iki uçtan tutulup kaldırılarak alt değiştirme yapılır.

ASKI, KOZA HASADI, PAZARLAMA VE KURUTMA

Askı: Beşinci yaş sonunda ipekböcekleri yem yemeyi keserek kendilerine koza örecekleri uygun yerler aramaya başlarlar. Bu hale gelmiş olan ipekböceklerine olgun ipekböceği denir. Olgun ipekböceklerinin vücutları kısalır. Renkleri hafifçe sararır. Işığa karşı tutulup bırakıldıklarında şeffaflaşmış gibidir.

İpekböcekleri olgunlaşmadanönce askı dediğimiz ipekböceklerinin üzerinde koza öreceği materyal hazır olmalıdır.

Yurdumuzda genellikle bitkilerden yapılan askılar kullanılmaktadır: Bu askılar bazen koza örmeye elverişli olmayan
miktarda nem ihtiva ederler. İyi bir askıda bulunması gereken özellikleri şöyle sıralayabiliriz.

  • Askı üzerinde sıkışıklığa meydan vermeyecek şekilde geniş yüzey ihtiva etmeli.
  • Askı içinde serbest hava dolaşabilmeli ve nem oluşturmamalıdır.

Bitkisel Askılar: Ülkemizde askı olarak meşe, hardal, katır tırnağı, pırnar ve püren gibi
bitkiler kullanılmaktadır.

Askı olarak kullanılacak bitkiler askıdan en az 10-15 gün önceden toplanarak kurutulmalıdır. Bir kutu için 250-300 adet askıya ihtiyaç vardır. Yetersiz askı sıkışıklığa, ipekböceğinin kozasını örmemesine veya kalitesiz koza örmesine ve çifte koza sayısının artmasına neden olur.

İpekböcekleri olgunlaşmaya başlayınca askılar kerevetler üzerine uygun aralıklarla yerleştirilir. Askıları kolayca havalandırılacak ve henüz olgunlaşmamış ipekböceklerine yaprak vermeye mani olmayacak şekilde yerleştirmek gerekir. Kerevetler üzerine yerleştirilen askılara ipekböcekleri kendileri çıkarak kozalarını örerler.

Plastik askılar: Uzun yıllar kullanılabilen, temizlik ve dezenfeksiyonları kolay olan bir askı çeşididir. Koza kalitesini yükseltir ve işçilikten tasarruf sağlar.

Askı döneminde sıcaklık ve nem: Askı döneminde sıcaklık ve nem koza kalitesini etkileyen en önemli unsurlardır. Özellikle kozanın örüldüğü ilk 3-4 günlük sürede sıcaklığın 23-24 derece nemin de %70’in altında olmasına dikkat etmek gerekir. Sıcaklık 20 derecenin altına düşerse soğuk nedeniyle koza örme tamamen durur.

Askı döneminde fazla nem ipekböceklerinin ipek çıkarmasını yavaşlatır. Kozanın rengini ve parlaklığını bozar. Askı odasında gerek çıkan ipeğin kuruması, gerek ipekböceklerinin içlerini boşaltması nedeniyle nem artar. Dolayısıyla askı odasının kapısı hiçbir zaman kapatılmamalı. Ancak içeride kuvvetli bir hava cereyanı da olmamalıdır. Kuvvetli hava cereyanı veya askılar üzerine kuvvetli bir ışık gelmesi ipekböceklerinin kuytu yerlerde birikmelerine sebep olur. Böyle sıkışık askılarda çifte koza miktarı artar.

Kozalar ne zaman askıdan sökülmeli: Kozaların hasadı için en uygun zaman askı başlangıcından itibaren 8. ve 9. ncu günlerdir. Sıcak bölgelerde bu süre biraz daha kısaltılabilir. Ancak hasattan sonra pazara götürülüp satılması 10-11 günden geriye bırakılırsa kozaların ağırlık kaybedeceği unutulmamalıdır.

Koza hasadında öncelikle askı üzerinde (varsa) koza örmeden ölmüş olan hasta böcekler bir küçük maşa yardımı ile diğer kozaları lekelemesine fırsat vermeden toplanmalı ondan sonra kozalar askıdan sökülmelidir.

Kozalar askıdan söküldükten sonra yapılacak ilk iş kozalar üzerindeki koza pamuğu adını verdiğimiz gevşek örgülü kısmın tamamen alınması ve hatalı kozaların ayrılması işlemidir. Bu ayırımda lekeli kozalar, zayıf yani kolayca ezilebilen kozalar, sallandığında içinden krizalit sesi gelmeyen sağır kozalar, uç kısımları sivri ve yumuşak olan kozalar ile anormal şekilli kozalar bir grup, çifte kozalar diğer bir grup, Alâ kozalar da bir grup olmak üzere kozalar en az üç gruba ayrılmalıdır. Gereğinden çok lekeli ve ezik olanlar, irilik bakımından farklı olan ala kozalarda ayrı gruplar haline getirilebilirler.

Seçim işi bittikten sonra kozalar fazla bekletilmeden ve mümkün olduğunca sabah erken ve serin saatlerde kızışmayacak ve kozaların ezilmesine sebep olmayacak ambalajlar içerisinde pazara götürülerek satılmalıdır.
Unutulmamalıdır ki askı başlangıcından itibaren 15-17 gün sonra kozaların içindeki krizalitler kelebek haline gelerek kozayı delip dışarı çıkarak kozaların ticari değerlerini düşüreceklerdir.

KİREÇ UYGULAMASININ YAPILMASI

ipek böceği

İpekböceği hastalıklarının tedavisi yoktur. Öyleise yapılacak tek iş İpekböceklerini hastalandırmayacak ortamı sağlamaktır.
İpekböceklerinde bakteri, virüs, mantar diye adlandırdığımız mikroplar hastalık yapar. Besleme yerimizi bu mikroplardan ne kadar arındırırsak başarı şansımız da o kadar artar. Bunun için en uygun malzeme sönmüş kireç tozudur.

Nasıl Temin Edilir: Sönmüş Kireç piyasada hazır olarak satılmaktadır. Eğer üretici kendisi sönmemiş kireç alarak bundan sönmüş kireç elde etmek isterse, Beton bir zemin üzerine veya bir kova içine taş halindeki sönmemiş kireç parçaları konur. Bunların üzerine yavaş yavaş el ile su serpilerek parçalanarak dağılmaları sağlanır. Daha sonra elekten geçirilerek un halinde kapalı bir kapta toplanır. Bu şekilde hazırlanmış 15-20 kg. toz kireç bir kutuluk
beslemeye yeterlidir.

Nasıl kullanılır: Kireç tozunu, besleme esnasında besleme yatağına gelerek çoğalan mikroplara karşı kullanırız. Bu iş için en uygun zaman ipekböceklerinin yaprak yemediği uyku yani deri değiştirme dönemleridir. İpekböcekleri uyku devresine girdiğinde küne dediğimiz besleme yatağının üzerine ipekböceklerini de örtecek şekilde kireç tozu serpilir. Serpme işleminde küçük bir elek veya süzgeç kullanılması yerinde olur.

İPEKBÖCEĞİ HASTALIKLAR VE ZEHİRLENMELER

Daha öncede belirtildiği gibi, ipekböceği hastalıklarının tedavi yolu yoktur. Ancak bu bir hastalık geldiğinde tüm emek boşa gider demek değildir. Hastalık durumunda da yapılacak şeyler vardır. Böylece zararımızı en aza indirebiliriz. Bunun için hastalıkları biraz tanımak gerek.

İpekböceklerinde bakteri veya virüs kökenli hastalıklar ile kimyasal veya zirai ilaç uygulamasından kaynaklı zehirlenmeler görülebilir.

Mikroplardan başka virüs hastalıklarının ortaya çıkmasını kolaylaştıran bazı şartlar vardır. İstenmeyen bu şartların meydana çıkmasını önlemek gerekir. Böylece hastalığın ortaya çıkması da önlenmiş olur. Hastalık çıkmasını kolaylaştıran şartlar şunlardır:

  1. İpekböceklerinin aşırı sıcağa maruz kalması
  2. İpekböceklerinin aşırı soğuğa maruz kalması
  3. İpekböceklerinin aşırı rutubette kalmaları
  4. Havalandırılamayan yerde böcek besleme (oksijen eksikliği)
  5. İpekböceklerinin çok sık (sıkışık) bakılması
  6. İpekböceklerinin uzun süre aç kalmaları
  7. Kötü yem (tozlu, kızışmış, ıslak veya kart yaprak)
  8. İpekböceklerinin vücutlarının yaralanması
  9. Zirai ilaç bulaşmış yaprak

Hastalıkları genel olarak 4 başlık altında toplayabiliriz;

1- Sütleme Hastalığı: Bir virüs hastalığıdır. En önemli etken değişken hava sıcaklığıdır. Gece-gündüz sıcaklık farklılıkları hastalanmayı çabuklaştırır. Bunun yanında yetersiz beslenme, kalitesiz (özellikle kızışmış ve ıslak) yaprak, aşırı nemli ortam, yetersiz havalandırma hastalığı tetikler.

Hastalanan böceklerde görülen en belirgin özellik boğumlarının şişmiş olması ve boğum aralarının içlerinin sarı renkli irinle dolu olmasıdır. Hasta böcekler kendilerini küne kenarlarına atarlar. Böceğin ayaklarından biri koparıldığında süt renginde bir sıvı akar.

Hasta böcekler dolaşırken boğum aralarından veya ayaklarından akan iltihap yapraklara ve küneye bulaşır. Bu bulaşık yaprağı yiyen veya bu sıvılara vücudu sürtünen diğer böceklerde hastalanır Hasta böcek görülür görülmez ortamdan uzaklaştırılmalı, eller dezenfekte edilmeli ve toz kireç uygulanmalıdır. İlk üç yaşta hastalanan böcekler 3-4 günde, 4.-5’nci yaşlarda hastalanan böcekler 5-6 günde ölürler.

2-Baygınlık Hastalığı: Bir bakteri hastalığıdır. Aşırı sıcak ve nemli ortamlarda gözlenir. Hastalık ölüme yakın zamanda anlaşılır. Ölümden sonra vücut önce sertleşir, daha sonra yumuşar. Karşıdan bakıldığında böcek baygınmış gibi görülür. Ama dokunulduğunda içi boşmuş gibi çöker, süngerimsi bir yapıdadır. Ölü böcekler çürürler. Önce kızılımsı bir renk alır, sonra siyahlaşır. Deri parçalanırsa pis bir koku yayılır. Hastalık özellikle dışkı ile yayılır. Sağlam böcekler bulaşık yaprağı yiyince hastalanırlar. Özellik ile 5. yaşın sonlarına doğru hastalık gözle görülür bir hal alır.

Hasta böcekler toplanıp imha edilmelidir. Elle toplanıyor ise toplamadan sonra eller dezenfekte edilmeli ve kireç uygulanmalıdır.

3-Kireç Hastalığı: Mantar hastalığıdır. Deri yoluyla hastalık meydana gelir ve yayılır. Özellikle aşırı nem ve dengesiz sıcaklıklar etkendir. Basık tavanlı yerler, nehir ve göl kıyılarında sıkça görülür. Beyaz, yeşil ve sarı kireç gibi çeşitleri olmakla beraber yaygın olarak beyaz kireç hastalığı görülür.

Hastalık özellikle nemin %90 civarında seyrettiği yerlerde görülür. Mikroplar deri yoluyla böceğin vücuduna girerler. Böceklerde iştah kaybolur ve hareketler yavaşlar. Giderek durur ve 3-5 gün içinde ölür. Vücut önce pembeleşir
sonra vücut beyaz miseller ile kaplanır. Koza örmek üzere iken hastalanan böcek kozayı örebilir. Ama koza içinde taşlaşır.

4-Pebrin Hastalığı: Nosema veya Karataban hastalığı olarak da adlandırılır.

Hastalık iki yolla bulaşabilir;

  • Yumurta yoluyla
  • Aynı familyaya mensup kelebek tırtılları yoluyla

Uygun olmayan besleme koşulları (uygun olmayan yaprak, gece-gündüz dengesiz sıcaklıklar, aşırı rutubet, alt değiştirmeme vb.) hastalık yayılmasını kolaylaştırır.

Çevresel faktörlerden gelebilen hastalık, kelebekgiller familyasındaki böceklerin (Amerikan beyaz kelebeği, lahana kelebeği vb.) larvaları dut bahçesine yuvalandığında, bunların tırtılları yaprak yer. Yapraklar bu dönemde ipekböceklerine verildiğinde, yaprakla gelen tırtıllar veya yaprağa bulaşık dışkıdaki sporlar vasıtasıyla ipekböceklerine bulaşır.

Hastalanan böcek 4-5 gün içinde ölür. Ama hastalığın 2. ve daha sonraki evreleri denen dönemin
sonuna doğru bütün böcekler ölürler.

Şöyle özetlenebilir; Başta hastalanan 15-20 böcek yaşarken dışkıları vasıtasıyla diğer böceklere hastalığı bulaştırır. İlk böcekler 4-5 günde ölürken diğer böcekler hastalığı bulaştırmaya devam eder. Böylece 2. 3. ve sonraki etkileri denen dönemler yaşanır.

Çevreden çok nadir de olsa gelebilecek hastalık ise lokal hastalığa (sadece o bölgede) sebep olabilir. Üreticilerin hasta böcekleri tespit etmesi çok zordur. Ancak mikroskop muayenesi ile hastalık netleşir.

HASTALIKLARDA DİKKAT EDİLECEK HUSUSLAR

ipek böceği

Hastalıklarda şu konulara dikkat edilmelidir; Hastalanan böcek mutlaka ölür. Önemli olan böcekleri hastalandırmamaktır. Bunun içinde ek tabloda verilen sıcaklık, rutubet , küne temizleme değerleri gerçekleştirilmelidir.

Sıcaklıkta gece-gündüz istenen değerler korunmalıdır.

Yaprak kalitesi çok önemlidir. Beslemede kullanılan yaprak taze olmalı. Kızışmış, tozlu, çamurlu, ıslak yapraklar kesinlikle böceğe verilmemelidir. Günde 24 saati 4’e bölmek suretiyle en az 4 defa yem verilmelidir.

Böcek beslenen mekân sık havalandırılmalı, aşırı rutubete askıda dahil izin verilmemelidir. Her uykuda kireç uygulanmalı ve uykudan sonra alt temizlenerek böcekler yayılarak sıklığa izin verilmemelidir. 5. yaşta ilk 6 gün günde bir kez sönmüş kireç tozu uygulanmalı ve iki günde bir küne temizlenmelidir. Askı döneminde yeterli askı kullanılarak böceğin küneye sarması engellenmelidir.

Az askı kullanıldığında böcek küneye sarabileceği gibi özellikle künede rutubet fazla ise askı ararken
dolaşıp ipeğini sarf ederek koca böcek olması engellenmelidir. Askı döneminde sıcaklık 24 OC dolayında ve rutubet %60 civarında olmalıdır. Bol bol havalandırma yapılmalıdır.

İpekböceklerinde hastalıklar özellikle 5. yaşın 4. gününden sonra daha belirdin olarak fark edilir. Hastalanan böcekler ortamdan uzaklaştırılarak imha edilmeli. Hasta böceğin alındığı yerler kireçlenmeli, iş bitiminde eller mutlaka dezenfekte edilmelidir.

ZEHİRLENMELER

Özellikle zirai ilaç bulaşıklı yapraklar zehirlenmelere sebep olmaktadır. Getirilen yapraklar önce 40-50 böceğin olduğu bir tablada denenmeli, böcekler ölmüyor ise diğer böceklere yaprak verilmelidir.

Böcek beslenen mekânlarda sinek, pire vb. haşereye karşı kimyasal ilaç kullanılmamalıdır. Kullanıldığı taktirde en az 4-5 yıl buralarda böcek beslenmemelidir. Çünkü ilacı emen duvar yada tahta aksam sıcaklığı ve rutubeti görünce bu bulaşığı kusar, ortamda buharlaşması sonucu böcekleri zehirleyerek öldürür.

İLGİNİZİ ÇEKEBİLİR:

 Safran Yetiştiriciliği

Şakayık Çiçeği Yetiştiriciliği

 Mor Patates Yetiştiriciliği

 Kinoa Yetiştiriciliği

Tıbbi Aromatik Bitki Yetiştiriciliği

 Marul Yetiştiriciliği

Fasülye Yetiştiriciliği

Badem Yetiştiriciliği

Ahududu Yetiştiriciliği

Soya Yetiştiriciliği

Serada Çilek Yetiştiriciliği

Domates Yetiştiriciliği

Ceviz Ağacı Yetiştiriciliği

Ayva Yetiştiriciliği

Taze Fasulye Yetiştiriciliği

Serada Biber Yetiştiriciliği

Goji Berry Yetiştiriciliği

Börülce Yetiştiriciliği

Kanola Yetiştiriciliği

Kırmızı Reishi Mantarı Yetiştiriciliği

İpek Böceği Yetiştiriciliği

Zeytin Yetiştiriciliği

Lavanta Yetiştiriciliği

Kuşkonmaz Yetiştiriciliği

Susam Yetiştiriciliği

Çilek Yetiştiriciliği

İLGİNİZİ ÇEKEBİLİR:  Toptan Cafe Masa Sandalyesi Nasıl Alınır
İlginizi Çekebilir

Bültenimize Katılın

Hemen ücretsiz üye olun ve yeni güncellemelerden haberdar olan ilk kişi olun.

E-posta hesabınız yayımlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir