Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı tarafından açıklanan YEKA RES-2 ihaleleri dün sonuçlandı 30 Mayıs Perşembe günü sabah saat 10.30 da başlayan ihaleler 4 bölge için 250’şer megavatlık kapasite tahsisini içeriyordu. Aydın, Muğla, Balıkesir ve Çanakkale için dağıtılan kapasiteler için toplam 9 şirket yarıştı. İhalelerin sonucunda EnerjiSA ve Enercon firmaları ikişer ihale kazandı ve 500 megavatlik kapasitelere sahip oldular. Tavan fiyatı megavatsaat başına 55 dolar ihaleleri Aydın bölgesinde 45,6 dolar/MWh ile EnerjiSA, Muğla bölgesinde 40 dolar/MWh ile Enercon, Balıkesir bölgesinde 35,3 dolar/MWh ile Enercon ve Çanakkale bölgesinde 36,7 dolar/MWh ile EnerjiSA kazandı.
İhale sonrasında Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez açıklamasında firmaların minimum %65 yerlilik şartıyla üretilecek rüzgâr türbinlerini kullanacaklarını söyledi. Dönmez ayrıca, güneş YEKA’sı hakkında da açıklamalarda bulundu. Dönmez, “Şu anda güneşle alakalı çalışmalarımız devam ediyor. Orada farklı bir model üzerinde çalışıyoruz. Daha küçük ölçekte doğudan batıya güneş potansiyelinin yüksek olduğu illerde 40’ar 50’şer megavatlık mini YEKA GES’leri planlıyoruz. Onun takvimini de önümüzdeki günlerde açıklayacağız.” dedi.
Kurulu Güç Analizi
2018 yılı sonunda 88.551 megavat (MW) seviyesine ulaşmış olan Türkiye GW toplam kurulu gücü, 2019 Mart sonunda 89.132 MW oldu. 2019 yılının 100 üçüncü ayında bir önceki aya göre %0,1’lik bir artış gerçekleşirken, bu artışların tamamı devreye giren yenilenebilir santrallerden kaynaklandı. Bu 40 dönemde toplam 77 MW kurulu güce sahip lisanslı ve lisanssız güneş santrali ile 14 MW hidroelektrik santral devreye alındı. Kömür santrallerinin kurulu gücünde herhangi bir değişiklik meydana gelmezken doğal gaz Termik santrallerinin toplam kurulu gücünde 58 MW’lik bir azalma meydana geldi.
Mart ayında rüzgâr enerjisi santrallerinin toplam kurulu gücünde 47 MW’lik bir artış gözlenirken jeotermal enerjisi santrallerinin kurulu gücünde artış olmadı.
Mart ayında devrede olan santrallerin %48’ini yenilenebilir enerjiden Jeotermal elektrik üreten santraller oluşturmaktadır. Yenilenebilir enerji Hidroelektrik kaynaklarından hidroelektrik santraller, toplam kurulu gücün %32’sini temsil ederken 2018 yılı sonunda %13,5’lik toplam paya sahip olan rüzgâr ve güneş santralleri paylarını %13,9’a yükseltti.
Elektrik Üretimi Analizi
2019 yılı Nisan ayında yaklaşık 24,42 teravatsaat olan Türkiye toplam elektrik üretimi, Mayıs ayının ilk 30 gününde 23,74 TWh olarak gerçekleşti. 2019 yılı Nisan ayında gerçekleşen ortalama günlük elektrik üretimi ile karşılaştırıldığında Mayıs ayında gerçekleşen ortalama günlük elektrik üretimi %1,4 civarında arttı.
Nisan ayında üretilen elektriğin %45,4’ünün arzini sağlayan termik santraller, 2019 yılının beşinci ayı içerisinde toplam elektriğin %41,9’unu ürettiler. Yaklaşık 3,6 puanlık bu azalmanın nedeni olarak hidroelektrik santrallerden üretilen elektrikte meydana gelen artışın olduğu düşünülmektedir.
Nisan ayında %6,3’lük bir paya sahip olan rüzgâr enerjisi santralleri Mayıs ayı içerisinde toplam üretilen elektriğin %4,7’sini sağladılar. Dikkat çeken bir diğer nokta ise Şubat ayında %30,7’lik bir paya sahip olan hidroelektrik santrallerinin, 2019 yılının dördüncü ve beşinci aylarında paylarını artırmasıdır.
Hidroelektrik santrallerin Nisan ayındaki payı %42,6 iken Mayıs ayında bu pay %47,2 olmuştur.
2019 yılı Mayıs ayında lisanslı santrallerin ortalama günlük üretim miktarı 764.571 megavatsaat (MWh) olarak gerçekleşti. Bu ortalama; Nisan ayı gerçekleşen üretim ortalaması ile karşılaştırıldığında %0,7’lik bir artış görülmektedir.
Mayıs ayı içerisinde lisanslı santrallerden gerçekleşen en yüksek üretim 30 Mayıs Perşembe günü 847.631 olarak kaydedilirken en düşük üretim ise 655.855 MWh ile 5 Mayıs Pazar günü oldu.
Mayıs ayı içerisinde ortalama günlük tüketim 758.270 MWh olarak gerçekleşti. Yılın beşinci ayında en yüksek tüketim 843.473 MWh ile 30 Mayıs Perşembe günü olurken en düşük elektrik tüketimi 648.859 MWh ile 5 Mayıs Pazar günü kaydedildi.
Elektrik Fiyat Analizi
Mayıs ayı içerisinde ortalama piyasa takas fiyatı (PTF) ve 350 sistem marjinal fiyatı (SMF) 19 TL/MWh ve 325 TL/MWh 300 aralığında gerçekleşti. 2019 yılı Mayıs ayı PTF ortalaması 193,55 TL/MWh iken aynı dönemde SMF ortalaması 206,59 TL/MWh oldu. En düşük ortalama PTF değeri 50 19,08 TL/MWh ile 5 Mayıs Pazar günü ve en düşük ortalama SMF değeri 59,76 TL/MWh ile 1 Mayıs Çarşamba günü ortaya çıktı.
Nisan ayı PTF ortalaması ile karşılaştırıldığında Mayıs ayı PTF ortalamasının %4,8 daha yüksek olduğu görünmektedir.
Mayıs ayı içerisinde günlük ortalama PTF analizi yapıldığında pik saatler ortalaması (08.00-20.00 aralığı) 150 günlük ortalama değerden %8,7 oranında daha yüksek gerçekleşti ve 210,41 TL/MWh oldu. En yüksek pik saatler ortalaması olan 311,77 TL/MWh, 30 Mayıs Perşembe günü karşımıza çıktı.
Aynı dönemde pik dışı saatler ortalaması (20.00-08.00 aralığı) 176,68 TL/MWh oldu. En yüksek pik dışı saatler ortalaması 260,77 TL/MWh ile 30 Mayıs Perşembe günü gerçekleşirken en düşük pik dışı saatler ortalaması 33,08 TL/MWh ile 5 Mayıs Pazar günü kaydedildi. Saatlik SMF’lerde dikkat çeken nokta ise 5 Mayıs Pazar günü 18 saatte fiyat oluşmamasıdır.
Yillik ortalama PTF 2018 yılında 47,39 dolar/MWh olarak kaydedilirken, Nisan ayı ortalaması 32,63 dolar/ dolar/varil MWh ve Mayıs ayı ortalaması 32,43 dolar/MWh oldu. Nisan ayı ile karşılaştırıldığında Mayıs ayı içerisinde 120 PTF fiyatlarının dolar bazında yaklaşık %0,6 değer 100 kaybetti. Bu azalmanın nedeni elektrik fiyatının dolar kuru artışının TL bazlı fiyat artışından daha yüksek olmasıdır.
2018 yılı Aralık ayı ortalaması 57,36 dolar olan bir varil Brent petrolün fiyatı 2019 yılı Nisan ayında ortalama 71,23 dolara yükseldi. Nisan ayında Brent petrol varil . fiyatı bir önceki ay ile karşılaştırıldığında ise %7,7 arttı. Aynı dönemde ortalama Henry Hub doğal gaz fiyatı 2,65 dolar/mBTU oldu.,
TSKB Ekonomik Araştırmalar