HIZLI ERİŞİM
Türkiye’nin en önemli ihracat kaynaklarından birisi olan domates yetiştiriciliği, bu alana yatırım yapanlar için en ideal kaynaklardan birisi. Lifli gıdalar içerisinde en iyisi ve mutfakların olmazsa olmazı domatesin yetiştirilme aşamaları da son derece zor. Süreçleri son derece meşakkatli. Dolayısı ile seçici ve dikkatli olmak gerekiyor.
Domates üreticiliği yapmak için bilmeniz gereken birçok önemli husus söz konusu. Bu hususların tamamına yönelik olarak sizleri bilgilendireceğiz.
Domates Nedir?
Domates, patlıcangiller içerisinde incelediğimiz yazın açıkta, kışın seralarda üretimi yapılabilen lifli sebze türüdür.
Toprak ve iklim gereksinimleri açısından son derece esnek bir sebze türü olduğundan dolayı tarımsal yaygınlığı son derece fazladır. Günümüzde özellikle gıda sektöründe salçası, ketçapı ya da birçok farklı normda hayatımızda olan bir bitki türüdür diyebiliriz.
Domates Çeşitleri Nelerdir?
Birçok sebze ya da meyve, farklı farklı türleri ile iklim, toprak ya da birçok diğer koşula göre üretilebilir. Domatesinde yine tarımı yapılan birçok farklı türü vardır. Ülkemizde de bu çok yönlülük söz konusu. Türlerin isimlerini inceleyecek olursak;
- Sofralık Domates
- Oturak Domates
- Alakır Etlisi
- Siyah Koyulhisar Domatesi
- Burdur Yerli Domates
- Ermeni Domatesi
- Söbü Domat
- Ayaş Domatesi
- Çanakkale Pembesi
- Çeri Domates
- Armut Domatesler
- Karahıdır Domatesi
- Manastır Domatesi
Olmak üzere ülkemizde birçok farklı türde üretimi söz konusudur. Bu ürünlerin tamamını ülkemizin verimli topraklarında sorunsuz şekilde üretebilirsiniz.
Domates İklim ve Toprak Gereksinimleri
Domates, gereksinimler açısından katı kuralları olmayan bir bitki türü olarak da dikkatleri çekiyor. Hal böyle olunca kısa zaman içerisinde de hemen hemen her mevsimde ürün almak mümkün hale geliyor. Şimdi teknik detaylar üzerinde biraz daha duralım.
A-) DOMATES YETİŞTİRİCİLİĞİ İKLİM GEREKSİNİMLERİ
Domates yetiştiriciliği yapacaklar için ideal mevsim ılık ve sıcak iklim gözlemlenen yerlerdir. Domatesin büyümesi için özellikle sıcaklık çok önemlidir. Bu tarz bitkiler, sıcağı gördükçe büyüme gösterir. Ancak don sorunlarından ciddi anlamda etkilenir. -2 °C dahi domatesin ölmesine neden olabilir.
İLGİNİZİ ÇEKEBİLİR: Serada Biber Yetiştiriciliği
En az sıcaklık düzeyleri ise 15 °C ila 20 °C aralığı olacaktır. Domates, bu hava koşullarında çok daha verimli şekilde yetişebilir. Bu koşulları örtü altı domates yetiştiriciliği noktasında çok daha kolay sağlanabilir.
B-) DOMATES YETİŞTİRİCİLİĞİ TOPRAK GEREKSİNİMLERİ
Sıcak iklim meyvesi olduğunu yukarıda belirtmiştik sizlere. Ancak toprak konusunda seçiciliği neredeyse yok denecek kadar azdır. Kumlu, killi, alüvyon ya da aklınıza gelebilecek hemen hemen tüm topraklarda domates yetiştiriciliği yapılabilir. Ancak kumlu ve tınlı topraklarda çok daha kısa sürede çok daha verimli ürün alabilirsiniz.
Toprağın nem düzeyi de önemlidir. Aşırı su tutan toprakları domates sevmez. Toprak analizinde ideal pH değeri 6.5 olursa en iyi seçenekleri elde edersiniz.
C-) DOMATES YETİŞTİRİCİLİĞİ TOPRAK HAZIRLIĞI
Domates, hangi türünü ekerseniz ekin derin kök gereksinimi olan bir üründür. Dolayısı ile toprak hazırlığında her türlü fide için derin kazım önemlidir. Toprak sürme safhasında mümkün mertebe derin şekilde sürüyoruz.
Sonbahar aylarında özellikle pulluk kullanarak derin bir şekilde tarla sürülür. İlkbahar aylarında da yine aynı teknik ile sürmek mantıklı olacaktır. Sürme esnasında tabi ki toprağın vitamin ve mineral dengesi için 4 tona kadar yanmış ahır gübresi takviyesi en ideal seçenek olacaktır.
Son safhada ise kesekleri kırma safhasında diskaro, tırmık ve tapan kullanılarak süreç noktalanır. Toprak, bu şekilde en sağlıklı haline kavuşturulur.
Domates Yetiştiriciliğinde Ekim ve Dikim Aşamaları
Domates, her ne olursa olsun dikkatli bir şekilde yetiştirilmesi gereken sebze türlerinden birisi olarak dikkat çekiyor. Domatesin her safhasında verim alabilmek için hareket etmek gerekir.
Domates ekimi, metrekare hesabı üzerinden yapılır. Her metrekare için ortalama 6 gram tohum idealdir. Tohumları serpme ya da sıra tekniği ile ekmek en ideal sonuçları doğurur. Tohumların nakli sonrasında ise üzerlerine 1 CM kalınlığında harç kapama yapılır. Sonrasında ise çok olmayacak şekilde CAN SUYU verilir.
Domates fide dikimi, derin çukurlara yapılmalıdır. Yukarıda da bahsettiğimiz üzere domates derinliği sever. Tohumların çimlenme safhasında 6 yaprağa kadar göstermesi sonrasında 40 CM aralıklar ile karıklara dikim işlemi yapılır. NİSAN ayının ikinci haftası, fide dikimi için en ideal zamandır. Dikim işleminin ardından ise 5 gün sonunda tutmayan fideler için yenileme dikimi yapılabilir.
Domates Yetiştiriciliğinde Sulama, Gübreleme ve Bakım
Domates, sulama gereksinimi fazla olan ancak suyun aşırısına karşı da tepki verebilecek bir ürün olarak dikkat çekiyor. Tarımını yapacak iseniz en ideal bilgileri aşağıdan edinebilirsiniz.
A-) DOMATES YETİŞTİRİCİLİĞİNDE SULAMA
Çimlenme safhasından tutun da zaman gelişme safhasına varana kadar sulama işlemi çok önemlidir. Domates yetiştiriyor iseniz en uygun sulama tekniği damlama olacaktır. Suyun yapraklara değmesine izin vermemeliyiz. Su, yaprakların kurumasına neden olabilir. Domates sulama zamanları ise aşağıdaki gibidir;
- Mayıs ayı içerisinde 10 gün aralıklar ile 3 sulama
- Haziran ayı içerisinde 7 gün aralıklar ile 4 sulama
- Temmuz ayı içerisinde 6 gün aralıklar ile 5 sulama
- Ağustos ayı içerisinde 7 gün aralıklar ile 4 sulama
- Eylül ayı içerisinde 15 gün aralıklar ile 2 sulama
Hesaba vurduğumuzda ise toplamda 18 ayrı sulama yapmak çok daha sağlıklı sonuçları beraberinde getirir.
B-) DOMATES YETİŞTİRİCİLİĞİNDE GÜBRELEME
Gübre, her toprak için doğal vitamin ve mineral kaynağı olarak da dikkatleri çekiyor diyebiliriz sanırım. Tabi ki her tarımsal faaliyette olduğu gibi dekar hesabı üzerinden gübreleme yapmak çok daha sağlıklı olacaktır.
Şubat ayı için ilk gübreleme zamanı en ideal zaman olacaktır. 3 ton dolaylarında yanmış çiftlik gübresi, toprağın fosfor ve süperfosfat gereksinimi açısından en ideal seçenek olacaktır. Dönüme 22 kilogram olarak çalışmak en doğrusu.
Azot içerikli gübrelerde ise amonyum sülfat desteği önemlidir. Dekara 55 kilogram olacak şekilde hafifçe toprağa serpme yöntemi ile uygulamak doğru olacaktır.
C-) DOMATES YETİŞTİRİCİLİĞİNDE BAKIM
Domates fidelerinin bakımı son derece önemlidir. En basitinden örneklemek gerekir ise yapraklar sudan dahi nem kapabilir. Fideler zaman içerisinde gelişme gösterir. Fidelerin gelişmeye başladığı zamandan itibaren 2 hafta sonrasında ilk toprak çapalaması yapılır.
İlk çapayı yaptığınız günden itibaren 3 haftalık zaman dilimi sonrasında ise ikinci çapayı yaparız. Esas amaç, yabani otların domates fidelerine zarar vermeden yok edilmesidir. Sıra aralarını ise toprağı havalandırmak için doğru zaman aralıklarında çapalama yapmak ideal olur.
Domates Yetiştiriciliğinde Hasat Dönemi
Domates, hasat edileceği zaman kendisini net bir şekilde belli eder. Ancak domatesin türü de önemlidir. Her domateste aynı hasat görünümünü almak mümkün değildir. Ancak domates hasatı yapacağınız günlerde sabah saatleri ve akşamüzeri saatleri idealdir. Bu sayede yazın aşırı sıcak, kışın soğuk görmez.
Olgun domatesleri dallardan el ile toplamak en doğrusu olacaktır. Sapları, zaman içerisinde yeni meyveler verecektir. Bu neden dolayısı ile saplarına zarar vermeden el ile toplanması idealdir. Domates ezilebilen bir sebzedir ve dolayısı ile kasalara da düzenli olarak dizilmelidir.
Domatesin Faydaları Nelerdir?
Domates, lifli sebze sınıfı içerisinde incelenir ve insan sağlığı için özellikle KAN YAPICI ÖZELLİĞİ ile de çok fazla tercih edilir. Bunun dışında da bilinen birçok farklı faydası söz konusudur. Bunları inceleyecek olursak;
- Cilt sağlığı safhasında cildi parlaklığına kavuşturur.
- Vücudun bir günde duyduğu vitamin ihtiyacının %20’sini karşılar.
- Potasyum içeren bir besindir ve kalp hastalıkları açısından faydalıdır.
- C ve B vitamini açısından zengindir ve gözler için faydalıdır.
- Yüksek tansiyon sorununa iyi gelir.
- Kemik gelişimi ve diş sağlığı açısından sağlıklı olduğu bilinir.
- Vücut kaslarının kendisini onarmasında hızlanma sağlar.
- Kolesterol sorununu gidermede ve kolesterolü kontrol altına almada yardımcıdır.
- Saçların beslenmesi için idealdir.
İLGİNİZİ ÇEKEBİLİR:
Şakayık Çiçeği Yetiştiriciliği
Tıbbi Aromatik Bitki Yetiştiriciliği