1. Anasayfa
  2. Karlı İşler

Çilek Yetiştiriciliği Nasıl Yapılır?

Çilek Yetiştiriciliği Nasıl Yapılır?
0

Türkiye bir tarım ülkesi, taşı toprağı tam olarak altın olan bir bölge olan Türkiye’de tarım alanında önemli fırsatlar bulunur. Son dönemde Çilek Yetiştiriciliği’ne olan ilgi büyük oranda artış gösterdi. Kazançlı tarım fikirleri arasında yer alan çilek yetiştiriciliği yapmak istiyorsanız, bu konuda harika bir rehber hazırladık.

Türkiye, dünyada çilek üretiminde 3’ncü sırada yer alıyor. Son 10 yılda ülkemizde çilek üretimi 150 bin tondan 400 bin ton civarına kadar yükseldi. Türkiye’de yaklaşık 200 bin dekarlık alanda çilek üretimi yapılmaktadır.

Çilek yetiştiriciliği yapmak istiyorsanız ilk olarak bir proje & iş planı hazırlamanız gerekiyor. Çilek yetiştiriciliğini eğer amatör olarak yapmak yerine profesyonel olarak bir sermaye ile yapmayı planlıyorsanız mutlaka ilk etapta bir iş planı hazırlamanız gerekecek. İş planında özellikle sermaye tutarı, tarımın yapılacağı alan, çilek fidesi seçimi, pazar araştırması, satış kanalları gibi sorulara önceden yanıtlar bulmanız gerekiyor. Ayrıca istihdam konusu da halletmeniz gereken konular arasında yer alacak.

Çilek yetiştiriciliği yapmak için kollarınızı sıvamaya başladıysanız eğer ilk olarak bir alan seçimi yapmanız gerekecek. Halihazırda minimum 1 dekarlık alana sahipseniz çilek yetiştiriciliğine başlayabilirsiniz. Ancak ilk olarak bu toprağın çilek tarımı için uygun olup olmadığını incelemeniz gerekiyor. Türkiye’nin hemen hemen her noktasında toprak analizi yapan küçük çaplı firmalar bulunmaktadır. Yaklaşık 200 TL ücret ile toprak analizi yaptırmanızı öneriyoruz, bu size topraktan alacağınız verimi net olarak ortaya çıkarmaya yetecektir. Bu adımın ardından çilek fidesi seçimi yapmanız gerekiyor.

Türkiye’nin birçok farklı bölgesinde halihazırda onlarca farklı çilek türü bulunuyor, bu çileklerin çok büyük bir kısmı Ege ve Akdeniz’de yetişebiliyor. Ancak diğer bölgelerde çilek yetiştiriciliği yapacaksanız eğer mutlaka dikkatli bir inceleme yapmanız gerekiyor, çünkü Ege ve Akdeniz bölgeleri dışında her çilek türü yetişmiyor.

ÇİLEK TÜRÜ SEÇİMİ

çilek

Aliso: Genellikle reçel yapımında kullanılan çilek türüdür. Sarılığa karlı dirençli olan Aliso türü çilekler, kış aylarında ılık bölgelere uygundur. Sera yetiştiriciliği yapmak isteyenler için önerilen Aliso çileği, oldukça verimlidir ve meyvesi iridir.

Tioga: Türkiye’nin hemen hemen her noktasında yetiştiriciliği önerilmektedir Dondurma ve gıda sanayisinde kullanılmaktadır. Sarılığa karşı duyarlı olması tek dezavantajıdır. Çilek meyvesi ile sapı arasındaki bağ güçlüdür ve bu nedenle koparılması zordur. Tat kalitesi orta olarak belirtilen Tioga çileği, iri meyvelere sahiptir.

Pocahontas: Tioga çileği gibi ülkenin her noktasında yetiştirilebilmektedir. Dondurma ve sanayiye uygundur ve sıklıkla kullanılmaktadır. Çürüme konusunda dezavantajı bulunuyor, meyvenin saptan koparılması kolaydır. Meyveleri orta büyüklükte bulunuyor. Tat konusunda toprağın verimi büyük önem arz etmektedir.

Yalova9: Bu çilek türü Arnavutköy ve Aliso melezidir. Bu çilek türü özellikle Akdeniz bölgesi için önerilen bir çilek türüdür. Erkenci ve seraya uygun olan bu çilek türünün koku ve tadı oldukça iyidir, meyve eti serttir, bitkisi kuvvetlidir ve sarılığa karşı dayanıklıdır. Bu çilek türünün saptan kopması oldukça güçtür.

İLGİNİZİ ÇEKEBİLİR: Seracılık

Yalova15: Arnavutköy ve Tioga melezidir. Bu tür Akdeniz bölgesi dışında her bölgeye önerilen bir çilek türüdür. Bu çilek türü yerli olan çeşitlerimizi aratmayacak olan bir aromaya sahiptir. Saptan koparılması kolay olan bu çilek türü sarılığa ve meyve çürüklüğüne karşı dayanıklıdır. Derin dondurmaya dayanıklı olan bu çilek türünün meyve eti sert, verimli, tat ve kokusu ise son derece iyidir.

Yalova104: Derin dondurma için uygun olan bu çilek türü ılıman bölgeler için uygundur. Bitkisi çok kuvvetlidir, meyve çürüklüğüne ve sarılığa karşı dayanıklıdır. Tadı ve kokusu yabancı çeşitlere nazaran iyidir. Meyve eti oldukça sert olan bu çilek türü çok verimlidir ve iri bir çeşittir.

Balcalı1: Verimli bir çeşit olan Balcalı 1 Akdeniz iklimi ile kışları soğuk olan bölgeler için uygundur. Uzun konik koyu kırmızı renkte olan bu türün meyve eti serttir ve saptan koparılması zordur. Meyve çürüklüğüne karşı dayanıklı olsa da sarılığa karşı hassastır. Bu çilek çeşidi aroması iyi olan sofralık bir çilek türüdür.

Balcalı2: Verimli ve orta erkenci olan bu tür Akdeniz iklimi için uygun olan bir türdür. Aroması sofralık için uygun olan bu çilek türü parlak kırmızı, köşeli uzun, sarılığa ve meyve çürüklüğüne karşı dayanıklı bir türdür.

Balcalı3: Örtü altı sebzeciliğine uygun olan bu tür çok erkenci bir çilek türüdür. Meyve çürüklüğüne orta derecede duyarlı olan bu tür sarılığa karşı tam duyarlıdır. Bu türün saptan kopması zordur fakat uzun konik, parlak koyu kırmızı ve meyve etinin sert olup aromasının iyi oluşu nedeni ile güzel bir sofralık çeşididir.

Douglas: Sarılığa duyarlı olan bu tür meyve çürüklüğüne karşı dayanıklıdır. Verimlidir ve tüm bölgelerde yetiştirilebilinir. Derin dondurma ve sofralık için uygun olan bu çilek çeşidi konik, kırmızı aroması iyi, meyve eti sert ve saptan kopması kolay bir çilek türüdür.

Dana: İri meyveli olan bu çilek türü, yüksek verimli, açıkta yetiştiriciliğe uygundur. Sarılığa ve meyve çürüklüğüne karşı dayanıklı olan bu çilek türünün saptan kopma kolaylığı orta derecededir. Bu çilek türü parlak kırmızı olup uzun konik, meyve eti orta sertlikte ve aroması orta derecede iyi olan sofralık bir çilek türüdür.

Brio: Sarılığa duyarlı olmasına rağmen meyve çürüklüğüne dayanıklı olan bu tür, verimlidir ve açıkta yetiştiriciliğe uygun olan bir türdür. Meyvenin sapından kopması oldukça zordur. İyi bir aromaya sahip olan bu çilek türü konik kırmızı ve meyve eti serttir.

216: Yaprak leke hastalığına duyarlı olan bu çilek türü, çok iri meyveli olup çok erkenci ve yüksek verimli bir çilek türüdür. Sarılığa duyarlı olmasına karşın meyve çürüklüğüne dayanıklıdır. Bu tür yuvarlak koni şeklinde, kırmızı eti sert, son derece iyi bir aromaya sahip sofralık güzel bir çeşittir. Bu türün saptan kopma zorluğu orta derecededir.

Pajaro: Orta-iri meyveli olan bu çilek türü orta mevsimde hasat edilir ve çok verimli bir çilek türüdür. Meyve çürüklüğüne dayanıklı olup, sarılığa orta derecede duyarlıdır. Meyvesinin saptan kopması zor olsada bu çilek türü çok iyi olan aroması, konik, koyu kırmızı ve met-yve eti sert olması nedeni ile oldukça güzel bir sofralık çeşididir.

Chandler: Yüksek verimli, orta erkenci olan bu çilek türü, özellikle Ege ve Akdeniz bölgeleri için uygundur. Meyve çürüklüğüne dayanıklıdır ama sarılığa orta derecede duyarlıdır. Saptan kopması zor olan bu tür, konik, kırmızı ve meyve eti serttir. Aromasının iyi oluşu nedeni ile sofralık bir çilek türüdür.

Selva: Karadeniz, Akdeniz ve Ege bölgeleri için uygun olan bu çilek türü konik, kırmızı ve meyve eti serttir. Saptan kopma zorluğu orta derecede olan bu çilek türü sarılığa orta derecede duyarlı olup meyve çürüğüne karşı dayanıklıdır. Bu türün aroması orta derecededir ve sofra türü olarak kullanılmaktadır.

Red Chief: Derin dondurma ve sanayiye uygun olan bu çilek türünün saptan kopması zordur. Meyve eti sert, kırmızı, konik olan bu çilek türü sarılığa ve meyve çürüğüne karşı dayanıklı bir çilek türüdür.

İLGİNİZİ ÇEKEBİLİR:  Mor Patates Yetiştiriciliği Nasıl Yapılır

Honeoye: Soğuk bölgeler için uygun olan bu çilek türü derin dondurma ve sanayiye uygun bir türdür. Sarılığa ve meyve çürüklüğüne dayanıklıdır ve saptan koparılması zordur. Konik biçimindeki bu çilek türü kırmızıdır ve meyve eti settir.

Lester: Derin dondurma ve sanayiye uygun olan bu çilek türü, meyve çürüklüğüne ve sarılığa karşı dayanıklıdır. Meyve eti sert, koni şeklinde koyu kırmızı saptan koparılması zordur fakat aroması iyi olan bir çilek türüdür.

ÇİLEK TÜRÜ SEÇİMİNDE DİKKAT EDİLECEK HUSUSLAR

  • Çilek türü seçerken pazar araştırması mutlaka yapılmalı
  • Toprak analizi ilk önemli konudur
  • Bazı çilek türleri pazarda daha avantajlıdır ancak hastalığa karşı duyarlı olmaları nedeniyle risk taşımaktadırlar
  • Orta erkenci türlerin fiyatları piyasada daha yüksektir

ÇİLEK DİKİMİ ve TOPRAK HAZIRLIĞI

Çilek seçimi yapıldıktan sonra toprağın hazırlanması gerekiyor. Çilek fidesi dikimi yapmadan önce toprağa yaklaşık 5 ton yanmış çiftlik gübresi ve 30 kilogram da azot-fosfor-potas karışımı verilmelidir. Ancak toprak analizi yapılarak bu konularda net bilgiler elde etmek mümkündür.

Toprağın gübre ile karışımı başarılı bir şekilde sağlandıktan sonra dikim yastıkları hazırlamanız gerekecek.

Dikim Yastıkları
(Dikim Yastıkları – ŞEKİL 1)

Dikim yastıkları ŞEKİL 1’de görüldüğü gibi hazırlanacak.

Masura Genişliği: 60 cm
Masuralar Arası Genişlik: 30 cm
Masura Yüksekliği: 15 cm

Sıra Dizimi: 30 cm
Sıra Arası: 25 cm

MALÇLAMA

çilek-fide

Çilek yetiştiriciliğinde malçlama işlemi önemlidir. Doğru yapılması çilek verimi konusunda önemli bir ipucudur. Malçlama kısaca, çilek yetiştiriciliği yapılacak alanın üzerinin saman, ot ve çeşitli plastik ürünler ile örtülmesine verilen addır.

Malçalama yapmak için çeşitli otlar, samanlar kullanılabildiği gibi son dönemde özellikle plastik kaplamalar kullanılmaktadır. Plastik kaplamalar yapılarak çilek fidelerinin verimi artırabiliyor, ayrıca malçlama ile çileklerin çürümesi engelleniyor ve meyvelerin temiz kalması sağlanıyor.

BÖLGELERDE DİKİM TARİHLERİ

  • Marmara Bölgesi: 1 Ekim -15 Aralık 15 Haziran-Temmuz
  • Akdeniz Bölgesi: 15 Ekim-15 Kasım 15 Temmuz-15 Ağustos
  • Ege Bölgesi: 1 Ekim-15 Kasım 1 Temmuz-15 Temmuz
  • Orta Anadolu Bölgesi: 1 Ekim-15 Kasım 1 Temmuz-15 Temmuz

ÇİLEK BAKIMI

Hem çilek meyvesi üretiminde ve hem de fide üretiminde toprak hazırlığına yaz-sonbahar döneminde başlanır. Ot kontrolü, erkencilik, sulama ve işgücü kullanımını azaltma, Botrytis (mavi küf) mantar enfeksiyonlarını önleme ve temiz ürün elde etme gibi faydalarından dolayı malçlama yapılmaktadır. Seddeleri naylon plastikle örtme (malçlama), toprak fümigasyonu gibi yetiştirme işlemleri de uygulanmaktadır.

Modern yetiştiricilikte, gerek erkencilik amaçlanan sera yetiştiriciliğinde, gerekse açıktaki yetiştiricilikte tek veya çift sıralı olarak masuraya dikim sistemi uygulanmaktadır. Açıktaki yetiştiricilikte ve masuralara dikimde son zamanlarda ülkemizde uygulanan masuralara dikimde tek sıralı dikimlerde 3.000-4.000, çift sıralı dikimlerde 5.000–7.000 (ülkemizde 5.200-10.000 adet) fide dikilmektedir. Küçük tünellerdeki çift sıralı dikimlerde 5.000-7.000, büyük tünellerdeki çift sıralı dikimlerde 6.500-10.000 adet fide dikilmektedir.

Bayi (franchise) Kredisi

Bayilik/Franchise açmak isteyenlere kredi veren banklara göz atabilirsiniz.

Sermayesiz İş Kurmak

Sermayeniz yok ama ticarete atılıp iş kurmak mı istiyorsunuz? Öyleyse bu yazımızı okumanızı tavsiye ederiz.

Kâr Marjı Yüksek Ürünler

Kâr marjı yüksek ürünlerdeki iş fırsatlarını değerlendirerek daha kısa sürede daha hızlı büyüyebilirsiniz.

Çilek hasat dönemi açıkta veya örtü altında yetiştirilme durumuna ve bölgelere göre değişmektedir. örtü altındaki yetiştiricilikte Kasım sonundan itibaren meyve alınmaya başlanılmakta ve 7-8 ay süreyle pazara çilek arz edilirken açıkta yetiştiricilikte bu süre Mart ortasında ilk ürün alınmaya başlanır ve süre 3-4 ay gibi daha kısa olmaktadır. Bölgeler açısından Akdeniz bölgesi en erkenci ve diğer ilere göre hasat periyodu daha uzundur.

Çilek çok yıllık bitki olmasına karşılık ekonomik ömrü ortalama 3 yıldır. Ancak ülkemizde bu süre aşılmaktadır. Aynı çilek bitkisinden 6-7 yıl ürün alınmaktadır. Bu durum verimliliği düşürmekte ve hastalık-zararlı etmenlerin çoğalmasına ve toprak yorgunluğuna neden olmaktadır.

Kolların (Stolonların) Kesilmesi

Çilek yetiştiriciliğinde kol temizliği verim yönünden çok önemlidir. Kollar kesilmediği zaman verim çok düşmektedir. Bu nedenle kollar görülür görülmez temizlenmelidir.

GÜBRELEME

çilek-otsu

Çilek üretiminde gübrenin önemi büyüktür. Birim alandan fazla ürün alındığı için topraktan çok miktarda besin kaldırır. Bol ve kaliteli ürün almak için çiftlik gübresi ve buna ilave olarak kimyasal gübrelerin verilmesi gerekir.

Çilek yetiştiriciliğinde dekara 3-4 ton çiftlik gübresi verilmelidir. Çiftlik gübresinin verilme zamanı bölge şartlarına göre değişir. Genel olarak dikim öncesinde toprak hazırlığı sırasında (veya fide dikiminden bir ay önce) verilir.

Toprak analizi yapıldıktan sonra gereken miktarda gübreleme yapılmalıdır. Modern çilek yetiştiriciliğinde kimyasal gübre olarak dikim öncesi dekara 8-10 kg/da fosforlu gübre (süper fosfat), 20-30 kg/da potasyumlu gübre (potasyum sülfat) ve 4-5 kg magnezyumlu gübre veya 40-50 kg/da kompoze gübre (15-15-15) verilir. Dikimden sonra vegetasyon dönemi sırasında ise her ay 15-20 kg/da amonyum sülfat veya amonyum nitrat (120 kg/yıl) verilmelidir. Bunların yanısıra toprak analiz durumuna göre yıl içinde vegetasyon dönemi sırasında 8-10 kez azotlu, 20-30 kg fosforlu, 10-15 kg potasyumlu gübre vermek verimi yükseltir.

Malçlama ile (siyah plastik) yapılan yetiştiricilikte mutlaka yüksek potasyum içeren yaprak gübresi uygulanmalıdır.

DİKİM SONRASI BAKIM VE GÜBRELEME

Yaz dikiminde, dikimden sonra sulama, kol temizliği, zararlı ve hastalıklarla mücadele, ot mücadelesi yapılmalıdır.

Kış dikiminde yaz dikiminde olduğu gibi sulama kol temizliği, ilaç veya çapa ile yabancı ot mücadelesi, zararlı ve hastalıklarla mücadele yapılmalıdır.

Çilek gübrelemesinde dikimden önce verilen potas ve fosfor yeterli olmaktadır. Bu nedenle yıllık gübrelemelerde sadece azotlu gübreler kullanılır. Uzun süre kullanımda toprak pH’ sını yükselteceği için amonyum sülfat tercih edilmemelidir.

Hasattan sonra gübreleme, sulama, kol temizliği ve ot mücadelesine mutlak devam edilmelidir. Sulama düzenli olarak yapılmalıdır.

Hasattan sonraki bakım işlemlerinin ihmali gelecek yılın verimini etkileyecektir.

HASAT VE AMBALAJ

çilek-bakımı

Çilek meyve türleri içerisinde meyvesi en hassas olanlardan biridir. Bu nedenle kısa zamanda bozulabilen ve hızlı tüketilmesi gereken bir meyvedir. Bu nedenle çileğin hasadı, ambalajı ve taşınmasında çok titiz davranmak gerekmektedir.

Toplamada gecikme, meyvenin yumuşaması normal rengini kaybederek daha koyu renk alması ile anlaşılır.

Uzak pazarlar için hasat meyvenin dörtte üçü kızardığı zaman yapılır. Derin dondurma ve gıda sanayi için çilekler tipik rengini aldıktan sonra hasat edilmelidir.

Çilek hasadı için günün serin saatleri tercih edilmelidir. Genellikle sabah 8-10 arası en uygun saatlerdir. Hasat edilen meyveler en kısa zamanda serin, gölge bir yere taşınmalı, mümkünse hemen soğuk depoya konulmalıdır.

Çilek zedelenmeye duyarlı olduğu için hasat ve sınıflandırma aynı anda yapılmalıdır.

Çileklerin ambalajında yarım kilodan daha büyük ambalaj kabı kullanılmamalıdır.

Ambalaj kaplarının altı ezilen meyve suyunun akabilmesi için mutlaka delikli olmalıdır. Aksi halde alt taraftaki meyveler hemen çürürler.

Çilek 0 C ve % 90-95 nem olan depolama şartlarında 5-7 gün depolanabilmektedir.

ÇİLEK YETİŞTİRİCİLİĞİ BAŞARI HİKAYESİ

Samsun’da tarım desteği almak için Samsun Belediyesi’ne ilk başvuran kadın olan 36 yaşındaki Ayşe Sekban, kısa sürede eşinden daha çok para kazanmaya başladı.

Samsun Belediyesi’nden çilek tarımı için destek alan 36 yaşındaki Ayşe Sekban, 2 dönümlük arazide çilek tarımına başladı. Hibe programı aracılığıyla çilek fidesi ve sulama sistemlerini alan Ayşe Sekban, aradan geçen 2 yılına ardından 2 dönümlük arazideki çileklerini pazarcı esnafına satmaya başladı. Bu yıl 3 ton çilek üretimi gerçekleştirdiklerini ifade eden Sekban, kısa sürede eşinden daha fazla para kazanmaya başladığını ifade etti. DEVAMI >> 

Tarım Kütüphanesi

İLGİNİZİ ÇEKEBİLİR:

 Safran Yetiştiriciliği

Şakayık Çiçeği Yetiştiriciliği

 Mor Patates Yetiştiriciliği

 Kinoa Yetiştiriciliği

Tıbbi Aromatik Bitki Yetiştiriciliği

 Marul Yetiştiriciliği

Fasülye Yetiştiriciliği

Badem Yetiştiriciliği

Ahududu Yetiştiriciliği

Soya Yetiştiriciliği

Serada Çilek Yetiştiriciliği

Domates Yetiştiriciliği

Ceviz Ağacı Yetiştiriciliği

Ayva Yetiştiriciliği

Taze Fasulye Yetiştiriciliği

Serada Biber Yetiştiriciliği

Goji Berry Yetiştiriciliği

Börülce Yetiştiriciliği

Kanola Yetiştiriciliği

Kırmızı Reishi Mantarı Yetiştiriciliği

İpek Böceği Yetiştiriciliği

Zeytin Yetiştiriciliği

Lavanta Yetiştiriciliği

Kuşkonmaz Yetiştiriciliği

Susam Yetiştiriciliği

Çilek Yetiştiriciliği

İlginizi Çekebilir

Bültenimize Katılın

Hemen ücretsiz üye olun ve yeni güncellemelerden haberdar olan ilk kişi olun.

E-posta hesabınız yayımlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir