1. Anasayfa
  2. Şehirler - Ülkeler

Afganistan’da Ne İş Yapılır? İş İmkanları ve Yatırım

Afganistan’da Ne İş Yapılır? İş İmkanları ve Yatırım
0

Afganistan, ekonomik olarak büyük bir ülke olmasa da özellikle risk almayı seven yatırımcılar ve yeni iş kollarındaki eksiklikler nedeniyle girişimciler için ciddi fırsatların bulunduğu bir ülke.

NATO, Dünya Bankası ve Asya Kalkınma bankası gibi kapitallerin önemli harcamalar yapmaya devam ettiği ülkelerin başında geliyor. Bu kurumlar genellikle ihaleler kapsamında satın almaya çıkıyorlar. Bu satın almalar bitmiş ürün olmakla birlikte inşaat, yol ihaleleri de oluyor.

Eğer Afganistan’a yönelik iş planınız varsa, ülke hakkında bilmeniz gerekenler hakkında ayrıntılı bir rehber.

ÜLKE PROFİLİ

GSYİH ( Milyon $ )KBGSYİH ( $ )Büyüme Oranı ( % )Nüfus
21.6576012,536.020.000

Coğrafi Konum
Afganistan, Asya’da denize sınırı olmayan bir ülkedir. Doğu ve güneyde Pakistan, batıda İran, kuzeyde Türkmenistan, Özbekistan ve Tacikistan, doğuda da ufak bir sınırla Çin ile çevrilidir.

Siyasi ve İdari Yapı

Afganistan’ın önde gelen siyasi ve bölgesel liderlerinden oluşan geçici parlamento niteliğindeki Loya Jirga, geçici hükümeti onaylamak ve Anayasayı onaylamak üzere, iki defa toplanmıştır. Afganistan’da parlamento seçimleri 18 eylül 2005 tarihinde gerçekleştirilmiş olup, seçimler sonucunda 249 sandalyeli ulusal meclis (Volesi Jirga) ile 102 sandalyeden oluşan senatolu (Meşrano Jirga) iki meclisli bir parlamento oluşmuştur. Ulusal Meclis 19 Aralık 2006 tarihinde resmen açılmıştır.

Ülkede kadınların yönetime katılımının sağlanması açısından alt meclisin 68 sandalyesi her bölgeden en çok oyu alacak olan kadınlara ayrılmıştır.

102 sandalyeli Senato (Meşrano Jirga)’nın üçte biri ülkede bulunan 34 İl Meclisi üyeleri arasından, üçte biri İlçe Genel Meclisi üyeleri arasından geriye kalan üçte biri ise Devlet Başkanı tarafından seçilmektedir.

Afganistan Anayasası geçici olarak toplanan Anayasal Loya Jirga tarafından, hazırlanarak 8 Ocak 2004 tarihinde onaylanmış olup, 16 Ocak 2004 tarihinde yürürlüğe girmiştir.

Afganistan İslam Cumhuriyeti üniter bir yapıya sahip olup, hali hazırda 34 ilden oluşmaktadır. Henüz sınırları belli olmadığı için, sayısı kesin olmamakla birlikte, 400 civarında da ilçe bulunmaktadır. İl yönetimlerinin başında vali, ilçe yönetimlerinin başında da kaymakam bulunmaktadır. Bu yöneticiler Merkezi hükümet tarafından atanmaktadır. Afganistan’da yerleşim birimlerinin düzenli belediye örgütleri olmamakla birlikte, bazı büyük illerde mevcut bulunan belediye başkanları da, bu geçiş dönemi içinde merkezi hükümet tarafından atanmıştır. Bazı Bakanlıkların illerde temsilcilikleri de bulunmaktadır.

Afgan anayasası Başkanlık sistemi öngörmektedir. Halk oyuyla seçilen Başkan, hükümeti kurmak ve hükümete Başkanlık etme hakkına sahiptir. Başkanın önemli anayasal yetkileri olmasına rağmen; iki meclisli parlamentonun, Başkanı denetleme ve engellemeye yönelik hakları bulunmaktadır.

Doğal Kaynaklar ve Çevre

Afganistan doğal kaynaklar açısından zengin yataklara sahip olup petrol, doğalgaz ve kömür gibi enerji mineralleri, bakır, demir, altın, tuz, gibi değerli ve yarı değerli madenler, cam, seramik, inşaat, kimya ve gübre sanayiinde kullanılan madenler, çimento yapımında kullanılan klinker, kireç taşı ve kil, ile mermer yataklarına sahiptir.

Genel Ekonomik Durum

Ekonomik Yapı

Afganistan ekonomisi, tarıma ve hayvancılığa (koyun ve keçi yetiştirmeye) bağlıdır. 15 milyonluk çalışabilir nüfusa sahiptir. İşgücünün sektörlere göre dağılımında tarım %80, endüstri %10, hizmetler sektörü ise yine %10’luk bir paya sahiptir. Endüstri ağırlıklı olarak küçük çapta tekstil, sabun, mobilya, ayakkabı, gübre, çimento; el yapımı halılar; doğal gaz, yağ, kömür, bakır işletmelerine dayanmaktadır.

Ekonomik Performans

Ekonomisi dış mali yardıma bağlı olan Afganistan’ın, temel ekonomik politikası, dış yardım ve yabancı yatırım sağlanması üzerine kurulmuştur. Yatırımlar ve dış mali yardımın en verimli şekilde kullanılarak özel sektörün büyümesi ve gelişmesi amaçlanmaktadır.

Mevcut koşullar altında Afganistan merkezi hükümetinin ülkenin yeniden inşa edilmesine yönelik olarak harcayabileceği herhangi bir fonu bulunmadığından, kısa ve orta vadede, ülkenin yeniden yapılanması batılı ülkelerin özellikle ABD’nin ülkeye yapacağı dış yardımlara bağlıdır.

Yabancı ülke ve uluslararası kuruluşlar, Taliban rejiminin devrilmesi sonrası toplanan 2002 Tokyo ve 2004 Berlin Konferanslarında; Afganistan’ın yeniden yapılanması amacıyla vaadettikleri 8,3 Milyar USD’lik yardım tutarının 2 Şubat 2006’da düzenlenen Londra Konferansına kadar sadece 6,2 Milyar USD’lik (%75) kısmını realize etmişlerdir.

2 Şubat 2006’da gerçekleştirilen Londra Konferansında alınan yeni karar ve taahhütler sonrası imzalanan 5 yıllık yardım ve kalkınma programı anlaşması (Afghanistan Compact)’a göre ise daha önce realize edilmeyen 2,1 Milyar USD de dahil olmak üzere 2006-2010 yıllarını kapsayan dönem boyunca 10,5 Milyar USD’lik yeni bir yardım ve kalkınma paketi onaylanmıştır.

Afganistan’ın ekonomik görünümü 2001 yılından bu yana, uluslararası yardım akışı ve dört yıllık bir kuraklığın ardından, artan yağışlarla tarımsal üretimde gözlenen çarpıcı artış sayesinde önemli ölçüde iyileşmiştir. Afganistan dünyanın en fakir ülkelerinden biridir.

Afganistan ekonomisi, topraklarının sadece % 15’i ekilebilir olmasına rağmen, ağırlıklı olarak tarım ve hayvancılığa dayanmaktadır. Tarımın yanı sıra ekonomi yabancı yardım ve ağırlıklı olarak komşu ülkelerle gerçekleştirilen ticarete dayanmaktadır.

İş gücü ve sermaye kaybı nedeniyle son 20 yıldır Afganistan’ın GSMH’ı büyük düşüş göstermiştir. Halkın %80 inin günlük geliri 1 Doların altındadır.

Afganistan’ın coğrafi konumu nedeniyle Çin ve Hindistan’ı birbirine bağlayan enerji koridoru üzerinde bulunmaktadır. Bu konumu nedeniyle gerek İran ve Türkmenistan ile 500 Milyar USD’lik enerji anlaşmaları bulunan Çin, Hindistan ve Pakistan’ın, gerekse bu enerji koridorunun kontrolünü anılan ülkelere bırakmak istemeyen ABD’nin, ülke üzerinde zaman zaman çatışan zaman zaman ise çakışan ekonomik ve siyasi çıkarları vardır.

Dış Ticaret

Afganistan'da Ne İş Yapılır? İş İmkanları ve Yatırım
Afganistan'da Ne İş Yapılır? İş İmkanları ve Yatırım

Genel Durum

Afganistan’ın dış ticaret değerleri, ülkedeki iç savaştan etkilenmiş ve zaman zaman dalgalanmalar göstermiştir. 2008 yılında 540 milyon dolar olan ihracat değeri, 2015 yılında 571 milyon dolara yükselmiştir. İthalat değeri ise 2015 yılında 7,7 milyar dolar olmuştur.

Afganistan dış ticaret dengesi sürekli olarak açık veren ülkelerden biridir. 2015 yılında dış ticaret açığı 7,2 milyar dolara ulaşmıştır.

Ülkenin Dış Ticareti

Dış Ticaret Göstergeleri (Milyon Dolar)

Bayi (franchise) Kredisi

Bayilik/Franchise açmak isteyenlere kredi veren banklara göz atabilirsiniz.

Sermayesiz İş Kurmak

Sermayeniz yok ama ticarete atılıp iş kurmak mı istiyorsunuz? Öyleyse bu yazımızı okumanızı tavsiye ederiz.

Kâr Marjı Yüksek Ürünler

Kâr marjı yüksek ürünlerdeki iş fırsatlarını değerlendirerek daha kısa sürede daha hızlı büyüyebilirsiniz.

YILLARİHRACATİTHALATHACİMDENGE
201351585549069-8554
201457176978268-7127
20155717.7238.294-7.152
20165966.5347.130-5.938
20178365.1696.005-4.333

Kaynak: Trade Map

İLGİNİZİ ÇEKEBİLİR:  Karadağ'da (Montenegro) Şirket Kurmak

İhracatında Başlıca Ürünler

2015 yılı itibariyle ülkenin ihracatındaki başlıca ürünler: Halılar ve yer kaplamaları, üzümler, bitkisel özler, kabuklu meyveler, anason-rezene vb. tohumlar ve diğer yağlı tohumlardır.

İhraç Ettiği Başlıca Ürünler (bin Dolar)

GTİPÜRÜNLER201520162017
 TOPLAM İHRACAT571.405596.455836.200
0806Üzümler (taze/kurutulmuş)86.68696.449129.990
0804Hurma, incir, ananas, avokado ve guava armudu, mango ve mangost (taze/kurutulmuş)24.60733.86187.731
1301Lak, tabii sakızlar, reçineler ve sakız reçineler ve yağ reçineler (pelesenkler gibi)0074.616
2701Taşkömürü; taşkömüründen elde edilen briketler, topak vb. katı yakıtlar19.716068.819
0802Diğer kabuklu meyveler (taze/kurutulmuş) (kabuğu çıkarılmış/soyulmuş)59.34655.94650.348
5201Pamuk (karde edilmemiş veya penyelenmemiş)0046.280
2526Tabii steatit (sabun taşı) ve talk0043.319
7204Dökme demirin, demirin veya çeliğin döküntü ve hurdaları veya   bunların eritilmesi ile elde dilmiş külçeler0039.796
0808Elma, armut ve ayva (taze)0035.801
0713Kuru baklagiller (kabuksuz) (taneleri ikiye ayrılmış)1.8903.68534.036
0813Meyve (kurutulmuş) (0801, 0806’de kiler hariç)08. fasıldaki sert ve kabukluların karışımları0025.663
0702Domates (taze/soğutulmuş)3.93521.88825.440
0910Zencefil, safran, zerdeçal, kekik, defne yaprakları, köri ve diğer baharat3.7253.92917.789
0909Anason, rezene, kişniş, kimyon, kimyonu tohumu ve ardıç meyveleri27.14824.46215.009
0703Soğan, şalot, sarımsak, pırasa ve diğer soğanımsı sebzeler (taze/soğutulmuş)034612.863
0809Kayısı, kiraz, şeftali, erik ve çakal eriği (taze)5.9557.27610.409
0810Diğer meyveler (taze)5452.4909.500
7103Kıymetli veya yarı kıymetli taşlar2908.356
1211Bitki ve bitki kısımları (esas olarak parfümeride, eczacılıkta vs. kullanılan)007.210
5701Düğümlü veya sarmalı halılar ve diğer dokumaya elverişli maddelerden   düğümlü veya sarmalı yer kaplamaları90.18438.9846.548
0707Hıyarlar ve kornişonlar (taze/soğutulmuş)005.956
4101Sığır (bufalo dahil) ve at cinsi hayvanların ham post ve derileri005.854
0807Kavunlar (karpuzlar dahil) ve papaya (taze)005.423
5102İnce veya kaba hayvan kılları (kardesiz/taranmamış)005.256
0504Hayvan bağırsak, mesane ve midesi   (taze, soğutulmuş, dondurulmuş, tuzlanmış, salamura, kurutulmuş veya tütsülenmiş)2.0743.7264.383
1207Diğer yağlı tohumlar ve meyveler26.97420.4814.208
4301Ham kürkler (ham post ve deriler hariç)003.720
0902Çay002.598
4102Koyun ve kuzuların ham derileri002.404
2008Tarifenin başka yerinde belirtilmeyen meyve ve yenilen diğer bitki parçalarının konserveleri001.910
5702Dokunmuş halılar ve dokumaya elverişli maddelerden diğer yer kaplamaları001.885
1209Ekim amacıyla kullanılan tohum, meyve ve sporlar6097.9911.587
3301Uçucu yağlar, rezinoitler, ekstraksiyonla elde edilen yağ reçineleri ve terpenli yan ürünler, çözeltiler001.419
2503Her nevi kükürt (süblime, presipite ve kolloidal kükürt hariç)001.416
6109Tişörtler, fanilalar, atletler, kaşkorseler ve diğer iç giyim eşyası (örme)001.323
8429Buldozerler, greyderler, toprak tesviye makinaları, skreyperler,   mekanik küreyiciler, ekskavatörler, yol silindirleri vb001.314
1202Yer fıstığı001.201
8411Turbojetler, turbopropellerler ve diğer gaz türbinleri001.186
2515Mermer ve traverten, ekosin, su mermeri, kireçli taşlar2.4705.3031.079
8703Binek otomobilleri ve esas itibariyle insan taşımak üzere imal   edilmiş diğer motorlu taşıtlar (yarış rabaları dahil)001.035

Kaynak: Trade Map

İthalatında Başlıca Ürünler

İthal Ettiği Başlıca Ürünler (bin Dolar)

GTİPÜRÜNLER201520162017
 TOPLAM İTHALAT7.722.8656.534.1405.168.856
1101Buğday unu/mahlut unu468.469664.062419.113
8710Tanklar ve diğer zırhlı savaş taşıtları (motorlu) (silahla donatılmış olsun olmasın)   ve bunların aksam ve parçaları00315.847
1701Kamış/pancar şekeri ve kimyaca saf sakkaroz (katı halde)115.29961.968248.027
2710Petrol yağları ve bitümenli minerallerden elde edilen yağlar00197.227
8704Eşya taşımaya mahsus motorlu taşıtlar00189.421
1006Pirinç00128.761
1511Palm yağı ve fraksiyonları (kimyasal olarak değiştirilmemiş)00112.258
3004Tedavide veya korunmada kullanılmak üzere hazırlanan ilaçlar (dozlandırılmış)00103.674
2523Çimento0084.975
2711Petrol gazları ve diğer gazlı hidrokarbonlar334.237296.39279.799
3002İnsan kanı, hayvan kanı, serum, aşı, toksin vb. Ürünler0077.920
8703Binek otomobilleri ve esas itibariyle insan taşımak üzere imal edilmiş diğer   motorlu taşıtlar (yarış rabaları dahil)0077.178
1704Kakao içermeyen şeker mamulleri (beyaz çikolata dahil)0072.353
8705Özel amaçlı motorlu taşıtlar (kurtarıcılar, vinçli, itfaiye,   beton karıştırıcılı, yol süpürme, zift vb taşıtları)1.4931.86570.926
4011Kauçuktan yeni dış lastikler12.5048.66464.572
8711Motosikletler (mopedler dahil) ve bir yardımcı motoru bulunan tekerlekli taşıtlar   (sepetli olsun olmasın); sepetler0064.455
8517Telefon cihazları, ses, görüntü veya diğer bilgileri almaya veya vermeye mahsus diğer cihazlar2.8303.13462.193
7308Demir veya çelikten inşaat ve inşaat aksamı, inşaatta kullanılmak üzere hazırlanmış demir   veya çelikten sac, çubuk, vb.0061.326
1001Buğday ve mahlut0054.411
5407Sentetik filament ipliklerinden dokunmuş mensucat0053.852
0701Patates (taze/soğutulmuş)0052.022
0207Kümes hayvanlarının etleri ve yenilen sakatatı (taze, soğutulmuş veya dondurulmuş)0048.800
3003Tedavide veya korunmada kullanılmak üzere karıştırılmış ilaçlar (dozsuz)0047.162
0805Turunçgiller (taze/kurutulmuş)0046.512
8507Elektrik akümülatörleri (bunIarın separatörleri dahil)0046.235
0902Çay129.02589.67142.520
7209Demir veya alaşımsız çelikten yassı hadde mamulleri   (genişliği > 600 mm, soğuk haddelenmiş, kaplanmamış)0042.437
1512Ayçiçeği, aspir, pamuk tohumu yağları ve bunların fraksiyonları (kimyasal olarak değiştirilmemiş)0042.014
6204Kadınlar ve kız çocuk için takım elbise, takım, ceket, blazer, elbise, etek, pantolon etek, vb.   (yüzme kıyafetleri hariç)0041.538
1516Hayvansal ve bitkisel yağlar ve bunların fraksiyonları0039.664
2403Homonize edilmiş tütün ve tütün yerine geçen madde hülasaları ve esansları4281.17839.123
8471Otomatik bilgi işlem mak. bunlara ait birimler; manyetik veya optik okuyucular,   verileri koda dönüştüren ve işleyen mak.0037.733
4407Uzunlamasına kesilmiş, biçilmiş ağaç; kalınlık > 6 mm0037.470
6402Dış tabanı ve yüzü kauçuk veya plastik maddeden olan diğer ayakkabılar0035.944
4411Ağaçtan veya diğer odunsu maddelerden lif levhalar0035.923
8504Elektrik transformatörleri, statik konvertörler (örneğin; redresörler) ve endüktörler0034.605
6211Spor, kayak ve yüzme kıyafetIeri; diğer giyim eşyası0033.651
5515Sentetik devamsız liflerden diğer dokunmuş mensucat0033.525
1901Malt hülasası; un, nişasta ve malt esaslı müstahzarlar0033.412
8708Karayolu taşıtları için aksam, parça ve aksesuarlar74.86962.52731.829

Kaynak: Trade Map

Başlıca Ülkeler İtibarı ile Dış Ticareti

Başlıca Ülkeler İtibarı ile İhracat (bin Dolar)

SıraÜlkeler201520162017*Pay %
 TOPLAM571.405596.455836.200100,0
1Pakistan226.569283.317414.87249,6
2Hindistan188.870230.038330.56139,5
3İran29.16218.823
4Türkiye17.75912.1478.8311,1
5Irak17.02111.185
6B.A.E.24.4449.368
7Çin10.1514.7543.2550,4
8Almanya5.6774.40610.3611,2
9Kazakistan10.8453.9882.0100,2
10Rusya18.5083.4862.0150,2
11Türkmenistan9151.755
12İngiltere5171.6902.4370,3
13Fransa2511.4088.4041
14Ürdün7031.3683.4380,4
15ABD2.7101.31214.7581,8

Kaynak: Trade Map

Afganistan’ın başlıca ihraç pazarları arasında Pakistan, Hindistan, İran, BAE ve Rusya bulunmaktadır. Bu ülkeleri  Türkiye takip etmektedir.

Afganistan’ın en fazla ithalat yaptığı ülkeler: İran, Pakistan, ÇHC , Türkmenistan ve Kazakistan’dır.

Başlıca Ülkeler İtibarı ile İthalat (bin Dolar)

SıraÜlkeler201520162017*Pay %
 TOPLAM7.722.8656.534.1405.168.855100,0
1İran1.807.9821.265.139
2Pakistan1.346.4081.198.7591.390.08126,9
3Çin1.043.9981.092.708541.09410,5
4Kazakistan426.842621.625562.76010,9
5Özbekistan336.006399.144
6Türkmenistan632.413355.401
7Malezya277.290264.863119.7872,3
8Japonya292.077248.69169.3821,3
9B.A.E.320.517200.385
10Hindistan130.618152.877506.0169,8
11Rusya157.408138.792204.8464
12Tacikistan91.53079.681
13Türkiye85.79978.319172.1853,3
14ABD251.53473.433937.32018,1
15Vietnam53.37457.734

Kaynak: Trade Map

Dış Ticaret Politikası ve Vergiler

Afganistan’da İthalat Lisansı olmayan firma veya şahısların, lisans almaksızın gerçekleştirecekleri ithalat işlemlerinde, mevcut gümrük tarife ve harçları haricinde, ithal edecekleri mal tutarının %3’ü oranında ithalat vergisini gümrük kapılarında ödemeleri gerekmektedir.

Afganistan’da İhracat Lisansı olmayan firma veya şahısların lisans almaksızın gerçekleştirecekleri ihracat işlemlerinde ise, mevcut gümrük tarife ve harçları haricinde, ihraç edecekleri mal tutarının %2’si oranında ihracat vergisini gümrük kapılarında ödemeleri gerekmektedir.

Türkiye ile Ticaret

afganistan
Afganistan'da Ne İş Yapılır? İş İmkanları ve Yatırım

Türkiye’nin Afganistan ile dış ticareti yıllara göre farklılık göstermektedir. 2012 yılına kadar artış eğiliminde olan Afganistan’a ihracat bu yıldan sonra düşüş eğilimine girmiştir. 2014 yılında %18,4 azalan Afganistan’a ihracat,  2015 yılında da %13,3  azalarak 161,5 milyon dolara gerilemiştir. Azalış 2016 yılında da devam etmiş ve bahsekonu dönem itibariyle ülkeye ihracat %9,7 oranında azalmıştır.

Afganistan dış ticaret fazlası verdiğimiz ülkeler arasındadır ve ülkeyle ticaretimiz 2016 yılında 16,4 milyon dolar  fazla vermiştir. Afganistan’la ülkemiz arasındaki ticaret hacmi 2016 yılında 155,2 milyon dolar olarak gerçekleşmiştir.

Afganistan  ile Yıllar İtibarıyla Dış Ticaretimiz (milyon dolar)

YILİHRACATİTHALATHACİMDENGE
2013228.210.7238.9217.5
2014186.416.5202.9169.9
2015161.511.9173.4149.6
2016145.89.4155.2136.4
2017172,38,8181,1163,5

Kaynak: ITC Trademap

2016 yılında Türkiye’nin Afganistan’a ihracatında ilk sıralarda yer alan ürünler şunlardır: Dokunmuş halılar ve yer kaplamaları, ilaçlar, elektrik transformatörleri,  temizlik kağıtları, kablo ve tellerdir.

Türkiye’nin Afganistan’a İhracatında Başlıca Ürünler (Milyon Dolar) 

GTİPÜRÜNLER201520162017
 TOPLAM İHRACAT161.634145.591172.185
5702Dokunmuş halılar ve dokumaya elverişli maddelerden diğer yer kaplamaları20.00323.36517.092
3004Tedavide veya korunmada kullanılmak üzere hazırlanan ilaçlar (dozlandırılmış)12.3748.81714.951
7113Mücevherci eşyası ve aksamı (kıymetli metallerden veya kıymetli metallerle kaplama metallerden)9544.2248.789
9619Hijyenik havlular ve tamponlar, bebek bezleri ve benzeri hijyenik eşya5.5805.6106.745
7308Demir veya çelikten inşaat ve inşaat aksamı, inşaatta kullanılmak üzere hazırlanmış demir veya çelikten sac, çubuk, vb.10.4863.9356.735
0407Kuş ve kümes hayvanlarının kabuklu yumurtaları01.0405.806
1905Ekmek, pasta, kek, bisküvi ve diğer ekmekçi mamüller, hosti, boş ilaç kapsülü mühür güllacı, pirinç kağıdı vb1.5722.5725.579
8504Elektrik transformatörleri, statik konvertörler (örneğin; redresörler) ve endüktörler4.6485.6765.522
2106Tarifenin başka yerinde yer almayan gıda müstahzarları2.2444.8015.461
3916Plastikten monofiller, ince ve kalın çubuklar ve profiller (enine kesitinin en geniş yeri > 1mm)2.0452.1275.148
9303Diğer ateşli silahlar (spor için av tüfekleri ve diğer tüfekler, işaret fişeği, ok silahları, hayvan için sürgülü silah)1.8442.1773.790
8544İzole edilmiş teller, kablolar ve diğer elektrik iletkenler; tek tek kaplanmış liflerden oluşan fiber optik kablolar7.8705.0993.615
1806Çikolata ve kakao içeren diğer gıda müstahzarları1.6532.7533.268
3305Saç müstahzarları1.1862.9953.079
6204Kadınlar ve kız çocuk için takım elbise, takım, ceket, blazer, elbise, etek, pantolon etek, vb.(yüzme kıyafetleri hariç)1.1682.0562.913
7311Demir veya çelikten sıkıştırılmış veya sıvı hale getirilmiş gazlar için kaplar5.9831.1662.890
1515Diğer bitkisel sabit yağlar ve bunların fraksiyonları (kimyasal olarak değiştirilmemiş)2.1902.4792.586
8535Gerilimi 1000 voltu geçen elektrik devresi teçhizatı (anahtarlar, sigortalar, yıldırım önleyici, fişler, kutular vb)3764322.497
1512Ayçiçeği, aspir, pamuk tohumu yağları ve bunların fraksiyonları (kimyasal olarak değiştirilmemiş)4.4283.7802.347
8537Elektrik kontrol, dağıtım tabloları, panolar, konsollar, kabinler, diğer mesnetler ve sayısal kontrol cihazları5802.0332.125
7321Demir veya çelikten sobalar, mutfak soba ve ocakları, barbekü, mangal, gaz ocakları vb ile bunların aksam ve parçaları7711.3322.081
1704Kakao içermeyen şeker mamulleri (beyaz çikolata dahil)1.6931.2951.856
8517Telefon cihazları, ses, görüntü veya diğer bilgileri almaya veya vermeye mahsus diğer cihazlar1.0881871.850
9403Diğer mobilyalar ve bunların aksam ve parçaları3.2481.7261.471
2202Sular (mineral ve gazlı sular dahil) ve alkolsüz diğer içecekler (tatlandırıcılı, lezzetlendirilmiş)2532631.215
3401Sabunlar, yüzey aktif organik ürünler ve müstahzarlar1.9669521.206
9306Bomba, torpido, mayın, güdümlü mermiler vb harp mühimmatı vb aksam ve parçaları; fişekler, mermi ve diğer mühimmat8109111.186
8418Buzdolapları, dondurucular ve diğer soğutucu ve dondurucu cihazlar ve ısı pompaları2322971.060
8481Borular, kazanlar, tanklar, depolar ve benzeri diğer kaplar için musluklar, valfler (vanalar) ve benzeri cihazlar9163741.057
8536Gerilimi 1000 voltu geçmeyen elektrik devresi teçhizatı (anahtarlar, röleler, sigortalar, fişler, kutular vb)1.1891.1111.052
6206Kadınlar ve kız çocuklar için bluzlar, gömlekler ve gömlek-bluzlar3236721.048
2402Tütün/tütün yerine geçen maddelerden purolar, sigarillolar ve sigaralar6441.1361.009
8302Adi metallerden donanım, tertibat vb. eşya (mobilya, kapı, pencere, bavul, askılık vb için)562459976
3917Plastikten hortumlar, borular ve bağlantı elemanları (manşon, nipel, dirsek, flanşlar, vb.)615726926
2102Mayalar ve cansız diğer tek hücreli mikroorganizmalar1.2721.051870
8516Elektrikli su ısıtıcıları, elektrotermik cihazlar, ortam ısıtıcıları, saç ve el kurutucuları, ütüler, rezistanlar872562851
9401Oturmaya mahsus mobilyalar ve bunların aksam ve parçaları862202834
8708Karayolu taşıtları için aksam, parça ve aksesuarlar158389815
8413Sıvılar için pompalar (ölçü tertibatı olsun olmasın) ve sıvı elevatörleri1.154775806
8507Elektrik akümülatörleri (bunIarın separatörleri dahil)335300791

Kaynak: Trademap

Türkiye’nin Afganistan’dan İthalatında Başlıca Ürünler (Milyon Dolar) 

GTİPÜRÜNLER201520162017
 TOPLAM İTHALAT11.8899.3988.831
4101Sığır (bufalo dahil) ve at cinsi hayvanların ham post ve derileri4.5915.1003.900
0504Hayvan bağırsak, mesane ve midesi (taze, soğutulmuş, dondurulmuş, tuzlanmış, salamura, kurutulmuş veya tütsülenmiş)3.0551.0981.631
1207Diğer yağlı tohumlar ve meyveler788541.003
1404Tarifenin başka yerinde yer almayan bitkisel ürünler527466891
0802Diğer kabuklu meyveler (taze/kurutulmuş) (kabuğu çıkarılmış/soyulmuş)2100662
5701Düğümlü veya sarmalı halılar ve diğer dokumaya elverişli maddelerden düğümlü veya sarmalı yer kaplamaları954529191
5106Kardeli (strayhgarn) yün iplikleri (toptan)391348188
2526Tabii steatit (sabun taşı) ve talk04154
7308Demir veya çelikten inşaat ve inşaat aksamı, inşaatta kullanılmak üzere hazırlanmış demir veya çelikten sac, çubuk, vb.033856
0511Başka yerde belirtilmeyen hayvansal ürün ve (yenmeyen) cansız hayvan0044
1212Keçiboynuzu, deniz otları ve diğer algler, şeker pancarı, şeker kamışı vs.0032
4102Koyun ve kuzuların ham derileri1516821
2529Feldispat, lösit, nefelin ve siyenit nefelin, florspat14511814
6802Yontulmaya veya inşaata elverişli işlenmiş taşlar (kayagan taşı hariç), mozik için küp şeklinde taşlar, granüller0010
7419Bakırdan diğer eşya:007
0813Meyve (kurutulmuş) (0801, 0806’de kiler hariç)08. fasıldaki sert ve kabukluların karışımları2706
8205Diğer el aletleri (camcı elması, kaynak lambası, mengene, örs, portatif demirci ocakları, bileğiler vb.)005
8306Adi metalden elektrikli olmayan zil, çan, gong, heykelcikler, süs eşyası, çerçeve, ayna vb.005
8419Isı değişikliği yöntemi ile maddeleri işlemek için cihazlar, elektrikli olmayan şofbenler veya depolu su ısıtıcıları003
5702Dokunmuş halılar ve dokumaya elverişli maddelerden diğer yer kaplamaları642
7117Taklit mücevherci eşyası001
8708Karayolu taşıtları için aksam, parça ve aksesuarlar011
4010Vulkanize kauçuktan taşıyıcı kolanlar ve transmisyon kolanları001

Kaynak: Trademap

İki Ülke Arasındaki Anlaşma ve Protokoller

Kaynak: T.C. Ekonomi Bakanlığı
Anlaşmanın Adıİmza TarihiRG Tarih ve No’su
Eşya ve Yolcuların Ülkeleri Üzerinden Transit Nakliyatına ve İki Ülke Arasındaki Nakliyata Mütedair Anlaşma18.05.1969 
Ticaret Anlaşması 05.11.197508.02.1976/15493
Ekonomik ve Teknik İşbirliği Anlaşması 11.01.197618.05.1976/15591
Ticaret ve Ekonomik İşbirliği Anlaşması 10.06.2004 
Yatırımların Karşılıklı Teşviki ve Korunması Anlaşması 10.06.2004 
Gümrük İşbirliği ve Karşılıklı Yardım Anlaşması 26.04.2005 
Uluslararası Karayolu Taşımacılığı Anlaşması 27.04.2005 

Ülkemiz ile Afganistan arasında Ekonomik ve Ticari ilişkilerin temelini oluşturan Ticaret, Ekonomik ve Teknik İşbirliği, Gümrük İşbirliği, Uluslarası Karayolu Taşımacılığı, Yatırımların Karşılıklı Teşviki ve Korunması Anlaşmaları imzalanmış ve yürürlüğe girmiştir.

Türkiye-AFGANİSTAN Yatırım İlişkileri

Rusya, Orta Asya ve Kafkasya’da büyük ve prestijli projelere imza atan Türk insaat sirketleri, bu tecrübeleri sayesinde Afganistan’ın altyapısının insasında önde gelen aktörler olmuslardır. Tecrübelerini, ekipmanlarını, makine parklarını ve çalısanlarını Afganistan’a tasıyan firmalar, Afganistan’da alt yüklenici olarak birçok proje almıslardır.

Afganistan’da faaliyet göstermekte olan Türk firmalarının %95’i inşaat sektöründe çalışmaktadır. Türk Firmaları müteahhitlik alanında yabancı yatırımcılar arasında birinci sırada olup, 70’den fazla inşaat firması kayıtlı bulunmaktadır.

İki Ülke Arasındaki Ticarette Yaşanan Sorunlar

Bölge Güvenliği
Afganistanın genelinde güvenlik sorunu olmakla birlikte özellikle Güney-Batı, Güney, Güney-Doğu ve Doğu bölgeleri güvenlik tehdidi altında olduğundan bu bölgelerde iş yapmak son derece tehlikelidir. Önceki yıllarda Herat-Kandahar-Kabil yollarının büyük bölümü Türk firmalarınca yapılmış olmasına karşın son zamanlarda bu güzergahta seyahat etmek bile son derece risklidir. Afgan işadamlarına yönelik kaçırma eylemleri yoğun olmakla birlikte yabancı işadamlarına yönelik kaçırma eylemleri de artış göstermektedir.

Afganistan genelindeki otorite boşluğundan dolayı karşılaşılan zorluklar
Her ne kadar güvenlik sağlanmış olsa da kanunların uygulanmasında otoriter boşluk bulunmaktadır. Firmaların, yerel firma ve personel ile yaptıkları anlaşmalara çok dikkat etmeleri, yazılı her evrağı önemsemeleri gerekir. Hatta açıkta firma antedli kağıt, kaşe ve mühür bulundurulması bile ilerde firma için sıkıntı olabilecek olaylara meydan verebilmektedir.

İşbirliği İmkanları

Afganistan, iç savaştan dolayı güvenlik sıkıntısının çok fazla olduğu bir ülkedir. Bununla beraber ülkedeki altyapı çalışmaları devam etmektedir. Halkın gelir seviyesinin artmasıyla bazı üretim alanlarında da gelişme beklenmektedir. Bu nedenle Türk firmaları için işbirliği olanağı içeren alanlar;

-Altyapı , üstyapı, yol, baraj, tünel, köprü, toplu konut, havaalanı, idari binalar, az ya da çok katlı yapılar, prefabrik yapılar, su sistemleri, kanalizasyon, liman, otel ve hastane binaları ile ilgili taahhüt projeleri
-Ağır ve hafif çelik yapıların imalatı ve montajı, komple endüstri tesisleri imalatı ve teknolojik montajı, hidro-elektrik ve termik santrallerin imalat ve teknolojik montajı, buhar üretim tesisleri, içme suyu, kullanma suyu ve sulama amaçlı baraj ve göletlerin tüm daimi hidro-mekanik teçhizatının teknolojik montajı
-Petrol rafinerileri için ham petrol-LPG tankları, su depolama tankları imalat ve montajı, ham petrol ve yüzey tesisleri, tank çiftlikleri, depolama ve pompa istasyonları, su, petrol ve doğalgaz boru hatları, mekanik borulama tesisatları imalat ve montajı, arıtma tesisleri imalat ve montajı
-Bina yenileme ve dekorasyon hizmetleri
-Yabancı güçlere ve yardım kuruluşlarına işyeri inşaatı
-Enerji santralleri kurma, resmi ve özel kuruluşların jeneratör ihtiyacınının karşılanması
-Mayın temizleme
-Savunma sanayi
-Ulaştırma sistemleri
-Şehircilik, proje yönetimi, tasarım yönetimi ve müşavirlik hizmetleri
olarak sıralanabilir.

İşadamlarının Pazarda Dikkat Etmesi Gereken Hususlar

Pasaport ve Vize İşlemleri
Afganistan tüm Türk pasaportlarına vize uygulamaktadır.

Resmi Tatiller ve Çalışma Saatleri
Başkent Kabil’de hafta sonu tatili Perşembe ve Cuma günüdür. Diğer şehirlerde Perşembe günü 13:00’ten başlamak üzere yarım gün ve Cuma günü tam gün olmak üzere 1,5 gün resmi tatil yapılmaktadır.

Resmi tatil günleri
• Nevruz 21 Mart
• Mücahit Bayramı 28 Nisan
• Bağımsızlık Günü 19 Ağustos
• Ulusal Kahraman Ahmet Şah Mesudu Anma Günü 9 Eylül

Kullanılan Lisan
Farsça ve Peştuca Afganistan’ın ulusal ve uluslararası ticari dilidir.

Telefon Kodları
Afganistan’ın ülke kodu 93’dür. Alan kodu; Kabil için 20 , Kandahar için 30 ve Parwan için 21’dir.

İklim
Afganistan’ın yazları sıcak ve uzun, kışları ise şiddetli derecede soğuk bir iklimi vardır. yağışlar genellikle kasım ve nisan ayları arasında çoğunlukla kar şeklinde görülür. Kabil kış boyunca karlarla kaplıdır.

İlginizi Çekebilir

Bültenimize Katılın

Hemen ücretsiz üye olun ve yeni güncellemelerden haberdar olan ilk kişi olun.

E-posta hesabınız yayımlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir